صنعت فولاد و چالش تحریم‌ها

می متالز - صنایع گوناگون کشور سال‌هاست با مشکلات داخلی و خارجی بسیاری دست و پنجه نرم می‌کنند. مشکلاتی از قبیل جانمایی‌های اشتباه، تامین نشدن مواد اولیه به‌میزان کافی، رشد نامناسب تقاضای داخلی و... از یک‌سو و مواجه شدن با تحریم‌های گوناگون بین‌المللی برای صادرات و واردات کالا ازسوی دیگر، به‌عنوان دو اهرم فشار برای فلج کردن صنایع مادر و در نتیجه اقتصاد کشور عمل می‌کنند.

به گزارش می متالز، تولیدکننده داخلی که پس از تحمل مشقات فراوان موفق به تولید محصولات نهایی و نیمه‌نهایی می‌شود، به‌دلیل نبود تقاضای داخلی، به‌دنبال یافتن بازارهای بین‌المللی برای صادر کردن محصول و کمک به رشد اقتصادی کشور است، اما در این مرحله نیز با مشکل تحریم رو‌به‌رو می‌شود. در این نوشتار به برخی از چالش‌های تحریمی پیش‌روی کشور و راه‌حل‌های ممکن پرداخته می‌شود.

متاسفانه پس از برجام(پیش از خروج آمریکا) لایحه مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم‌ها(Countering America's Adversaries Through Sanctions Act) موسوم به قانون کاتسا(CAATSA) در سال2017 ازسوی دولت ترامپ مطرح و سپس مورد تصویب مجلس نمایندگان و نیز سنای آمریکا قرار گرفت تا به‌عنوان قانونی علیه 3کشور روسیه، کره‌شمالی و ایران برای جلوگیری از تهدیدات و خطرات آن‌ها برای آمریکا عملی شود. البته این قانون که نقض محض متن برجام بود، در ابتدا باعنوان قانون مقابله با اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران مطرح شد؛ اما در نهایت دو کشور روسیه و کره‌شمالی نیز به آن اضافه شدند. این تنها قسمتی از تحریم‌هایی است که ایران از ابتدای انقلاب تا به امروز به خود دیده است. در همین راستا وضع تحریم‌های جدید در مرداد و آبان امسال ازسوی دولت‌ آمریکا برای فشار بیشتر به کشور ایران، عرصه را بر اقتصاد و نیز صنعت ایران تنگ‌تر خواهد کرد. در این میان حفظ و حراست از بنگاه‌های بزرگ اقتصادی کشور در مقابل سنگ‌‌های بزرگی که تحریم‌ها پیش پای صنعتگران می‌گذارند، امری بسیار حیاتی است. صنایع مادر کشور مانند صنعت فولاد که به‌عنوان بزرگ‌ترین منابع درآمد غیرنفتی شناخته می‌شوند، به توجهی اساسی برای مصون ماندن از بحران‌های پیشرو نیاز دارند.

صادرات فولاد و تنگنای تحریم

باوجود اینکه صنعت فولاد پس از نفت و مشتقات نفتی، یکی از مهم‌ترین صنایع سودآور جهان به‌شمار می‌رود و این صنعت رشد به نسبت خوبی را در ایران تجربه کرده، وجود مشکلات داخلی و خارجی فراوان مانع از ایجاد صنایع پایین‌دست مناسب و شایسته آن شده است. صنایعی که می‌توانست با ایجاد ارزش‌‌افزوده بسیار بالاتر در حوزه فولاد، رشد بسیار مناسبی را عاید اقتصاد ایران کنند. در این بین صادرات فولاد(مازاد بر نیاز) نیز که می‌تواند باری از مشکلات اقتصادی داخلی کم کند، ناگهان با غول مشکلات خارجی روبه‌رو می‌شود. بررسی هرکدام از این مشکلات به‌طور جداگانه قابل‌توجه خواهد بود.

مشکلات داخلی: براساس سند چشم‌انداز، صنعت فولاد کشور باید تا افق 1404 به ظرفیت و سپس تولید 55میلیون تن فولاد برسد. بسیاری از کارشناسان رسیدن به ظرفیت و نیز تولید فولاد تا افق پیش‌بینی شده را قطعی دانسته‌اند. اما با توجه به رکود حاکم بر صنایع گوناگون کشور(به‌ویژه صنعت ساختمان)، کشور شاهد کاهش مداوم حجم مصرف فولاد در چند سال گذشته است. پایش مداوم طرح جامع فولاد نشان می‌دهد که میزان مصرف داخلی این کالا هر سال با کاهش روبه‌رو بوده و این امر نیاز به یافتن بازارهای صادراتی جایگزین را بیش از پیش مطرح کرده است.

منبع: اخبار فلزات آنلاین