بازار سهام و بازار بدهی بازیگران مستقل دارند

‌می‌متالز - بازار سهام و بازار بدهی دو بخش کاملا مجزا و مستقل هستند که بازیگران جداگانه دارند و فقط نرخ بهره است که آن‌ها را به هم متصل می‌کند.

به گزارش می‌متالز، علیرضا توکلی کاشی، کارشناس بازار سرمایه با بیان این مطلب گفت: زمانی که اوضاع در بازار سرمایه خوب نباشد، طبیعی است که عده‌ای اقدام به فروش سهام خود می‌کنند و قسمتی از پول خود را به بانک یا جای دیگری می‌برند تا سپرده کنند؛ ولی این گزاره که با افزایش حجم معاملات بازار بدهی، پول از بازار سرمایه خارج می‌شود، گزاره نادرستی است.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: تا قبل از تشکیل بازار بدهی، این پول از بازار سرمایه خارج می‌شد و در سپرده بانکی قرار می‌گرفت، اما هم اکنون در خود بازار از سهام تبدیل به اوراق بدهی می‌شود. منتها باید به این نکته هم توجه کرد که در ازای هر خریدی، فروشی هم وجود دارد.

وی توضیح داد: وقتی قسمتی از مردم سهام خود را می‌فروشند و اوراق می‌خرند، حتما افراد دیگری دارند سهام را می‌خرند و دیگرانی هم دارند اوراق خود را می‌فروشند؛ بنابراین بازار به تعادل می‌رسد.

توکلی کاشی ادامه داد: آنچه در حجم معاملات مشاهده می‌شود، آینه چند فرآیند است: اول اینکه در سیستم بانکی، بانک‌هایی که با بانک مرکزی عملیات رپو (توافقنامه بازخرید) را انجام می‌دهند، در ازای انجام این عملیات، باید اوراقی را با بانک مرکزی معامله کنند. آن معامله در این بازار انجام می‌شود و معمولا هم کوتاه مدت است و بعد از چند هفته با یک معامله معکوس برمی گردد.

وی خاطرنشان کرد: به این ترتیب، هم معامله اولیه و هم ثانویه به فاصله ۱۵ روز خود را در آمار معاملات نشان می‌دهد. در صورتی که این عمل، یک جابجایی اوراق و برگشت آن به نقطه قبلی است و در واقع معامله‌ای از جنس تامین مالی نیست.

توکلی کاشی توضیح داد: به طور سنتی شرکت‌های تامین سرمایه و بانک ها، در مواقعی پول مازاد دارند؛ یا برعکس، کسری منابع دارند. این کسری یا مازاد در قالب معامله در بازار اوراق شکل می‌گیرد؛ یعنی بانکی که کسری منابع دارد و بانکی که مازاد منابع دارد، با خرید و فروش اوراق کسری منابع خود را جابجا می‌کنند. آن وقت، آینه آن در بازار بدهی، معامله‌ای را شکل می‌دهد که ما در حجم معاملات می‌بینیم.

توکلی کاشی، عامل بعدی را فروش اوراق دولتی دانست و گفت: فروش اوراق دولتی چه در بانک مرکزی انجام شود و چه در بازار سرمایه، نهایتا نتیجه آن در بازار فرابورس منعکس می‌شود. حجم معاملاتی هم که خود دولت به طور خاص دارد، در گزارش‌های هفتگی که مرکز مدیریت بدهی وزارت اقتصاد و بانک مرکزی منتشر می‌کنند، مشخص است. قسمت کوچکی از آن هم مربوط به جابجایی پول سهامداران بین سهام و اوراق است که عملکرد آن در آمار معاملات دیده می‌شود.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: تنها درصد کمی از این اوراق است که فروش اولیه و نقد شدن آن از بازار و تامین مالی دولت صورت می‌گیرد؛ ضمن اینکه خریداران آن در بازار بدهی هم عمدتا صندوق‌های درآمد ثابت هستند و مجبورند اوراق بدهی را خریداری کنند. یا خود بانک‌ها هستند که با توجه به مقررات بانک مرکزی، موظفند قسمتی از دارایی‌های خود را در قالب اوراق نگهداری کنند.

توکلی کاشی در پایان اظهار داشت: در غیاب بازار بدهی، بانک مرکزی این کار را انجام می‌داد، اما هم اکنون محل معامله تغییر کرده و به بازار فرابورس منتقل شده است که برای ما نیز قابل مشاهده است.

منبع: پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)