نظارت مستمر بر اجرای قانون در بانک‌ها/ مقابله با هرگونه رانت

‌می‌متالز - یک اقتصاددان با تاکید بر اینکه بانک مرکزی باید با هرگونه رانت مقابله کند، اصلاح قانون بانکداری اسلامی و نظارت مستمر بر اجرای مقررات توسط بانک‌ها را از جمله ماموریت‌های مهم بانک مرکزی برشمرد.

به گزارش می‌متالز، یک اقتصاددان و استاد دانشگاه می‌گوید: اقتصاد ایران از ویژگی‌هایی برخوردار است که تحت فشار‌های تحریم، توان و بنیه خود را از دست نداده و این موضوع در برخی رسانه‌های خارجی نیز با عنوان تنوع اقتصاد ایران یاد می‌شود.

محمد واعظ برزانی تصریح کرد: اقتصاد ایران در بخش تولید از توان متنوع و تا حدودی قائم به ذات برخوردار است که این موضوع در بخش کشاورزی مشهودتر است.

وی با تاکید بر اینکه باید این بنیه تسری یابد و تقویت شود، ادامه داد: این کار از طریق تکمیل زنجیره ارزش و توسعه این زنجیره امکان پذیر است و در این میان مجموعه سیاست‌های پولی و بانکی که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران طراحی، اجرا و نظارت می‌شود باید تکمیل کننده، توسعه و تعمیق زنجیره ارزش در اقتصاد ایران باشد.

این اقتصاددان با اشاره به دو رویکرد سیاستی در این رابطه گفت: رویکرد نخست اینکه بانک مرکزی باید رانت‌های غیرقانونی را مسدود و رانت‌های قانونی را محدود کند.

واعظ برزانی افزود: منظور از رانت‌های غیرقانونی رانت‌هایی است که معمولا از طریق اجرای طرح‌های توزیع مبتنی بر حداکثر کردن خالص بدهی برای یک موسسه یا گروهی از موسسات مالی مشتری فراوانی در کوتاه مدت ایجاد کرده، اما در نهایت یک خالص بدهی انباشته شده فراوانی را به وجود آورده که استیفای حقوق طلبکاران مستلزم بر عهده گرفتن این بدهی توسط بانک مرکزی است.

او تصریح کرد: ما در گذشته، آخرین تجربه تلخی که در این زمینه مشاهده کردیم، مربوط به موسسه پولی و اعتباری ثامن الحج (ع) بود و امروز به شکلی نوین، بانک‌هایی که ترازنامه شان صریحا حاکی از تولید مستمر بدهی است، همان کارکرد را برای بانک مرکزی ایفا می‌کند.

عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان ادامه داد: یعنی این بانک‌های زیان ده فرض منابع بانک مرکزی از طریق برداشت مستمر از حساب اضافه برداشت هستند و عملکرد این بانک‌ها هرچه زودتر متوقف شود، دامنه زیانی که بر عهده بانک مرکزی قرار می‌گیرد کمتر خواهد بود. ضمن اینکه محافظه کاری و به تاخیر انداختن زمان افشای بحران ساختار مالی این بانک‌ها راهگشای مسائله نیست.

واعظ برزانی با اشاره به محدود کردن رانت‌های قانونی نیز گفت: بانک مرکزی لازم است در کوتاه مدت رانت ناشی از خلق پول را برای بانک‌های تجاری به کمک مجموعه‌ای از تدابیر از جمله بالا بردن نسبت ذخائر قانونی محدود کند، در غیر اینصورت تناسب و توازن لازم بین حوزه بخش مالی با توسعه بخش حقیقی برقرار نخواهد بود. در واقع تجربه تلخ دهه اخیر در سال‌های پیش رو تکرار خواهد شد

وی اظهار کرد: بنابراین یک مجموعه از تدابیری که بانک مرکزی می‌تواند اتخاذ کند، مقابله با رانت غیرقانونی یا به عبارت ساده‌تر حذف این رانت و همچنین محدود کردن رانت قانونی در کوتاه مدت است.

این اقتصاددان تصریح کرد: از سوی دیگر رویکرد دوم بانک مرکزی باید تسهیل کننده تامین مالی تولیدات حقیقی در اقتصاد باشد و این امر زمانی میسر خواهد شد که روح عملیات بانکداری اسلامی که واقعی بودن عملیات است محقق شود. ضمن اینکه اصلاح قانون بانکداری اسلامی، اصلاح مقررات داخلی بانک‌ها و نظارت مستمر بر اجرای مقررات بانک‌ها و ... در قالب همین رویکرد قرار دارد.

منبع: شبکه خبری اقتصاد و بانک ایران (ایبنا)