پشت پرده داستان سلطه چین بر بازار فلزات خاکی کمیاب

راز موفقیت چین - این اختلاف گسترده قیمت در چه عواملی پنهان است؟

به گزارش می متالز، مصرف کنندگان نهایی متکی به صادرات، با مالیات‌ها و مشکلات غیر رقابتی شدن روبرو هستند که اگر با عدم اطمینان در تحویل همراه شود ممکن است بازتاب هزینه واقعی تولید فلز کمیاب و مگنت باشد یا از آن فراتر رود. سیاست دولت امریکا برای غلبه بر انحصار چین بر پروژه‌های خصوصی استخراج معادن، تصفیه و جدایی اساسی متمرکز شده است. واقعیت شناخته نشده این است که از فلزات کمیاب سودی حاصل نمی‌شود. حساب کردن روی شرکت‌های خصوصی یک بن بست است.

این سیاست‌های نادرست فقط منجر به تغذیه بیشتر انحصار فلزات توسط چین می‌شود. مشکلات یک شرکت جهت فعالیت در بازار عناصر کمیاب در امریکا شامل سه موضوع زیر است:

۱- مطابقت اقتصادی غیرممکن است. حتی اگر امریکا بخواهد منابع خاکی کمیاب خود را از کشور‌های متحد مانند استرالیا تامین کند، مسیر‌های حمل و نقل به امریکا ممکن است تحت تأثیر حضور نیروی دریایی چین در تنگه مالاکا قرار گیرد. پیامد‌های ژئوپلیتیکی فوق می‌تواند زمان حمل و نقل و هزینه را افزایش دهد و آن را برای تولیدکنندگان فلزات خاکی کمیاب غیرچینی غیرقابل رقابت سازد.

۲- لابی گران کابینه و سایر صاحبان منافع با موفقیت در پنتاگون و کمیته‌های خدمات مسلح حضور یافتند تا آن‌ها را متقاعد کنند که ایالات متحده هرگز به دلایل زیست محیطی نمی‌تواند فلزات کمیاب تولید کند. پیام این بود که انحصار فلزات کمیاب چین یک امر ثابت و واقعیت اجتناب ناپذیر است که ایالات متحده مجبور است آن را بپذیرد. بخش خصوصی ایالات متحده حتی نباید به فکر سرمایه گذاری در بخش عناصر خاکی کمیاب باشد مگر اینکه تضمین‌های مالی از دولت داشته باشند.

۳- مشکل تاریخی یارانه‌ها این است که هیچ مشوقی برای کاهش هزینه‌ها وجود ندارد. به کمک یارانه‌ها چین قادر به تولید و فروش با قیمتی نزدیک یا کمتر از هزینه تولید کننده امریکایی است. این باعث می‌شود که شرکت‌های آمریکایی با حمایت سهامداران خصوصی نتوانند در همان بازار حتی با حاشیه صفر یا منفی با یکدیگر رقابت کنند و فعالیت کنند. شرکت‌های فناوری چندملیتی ممکن است به دلیل بحث قیمت گذاری تصمیم بگیرند در این بازار حضور نیابند، اما ممکن است از آنچه که به عنوان یک برنامه صنایع دفاعی ایالات متحده امریکا تصور می‌شود نیز پرهیز کنند (چون مطمئناً منجر به اقدامات تلافی جویانه چین خواهد شد).

در مورد بازیافت چطور؟

بازیافت را فقط می‌توان براساس مواردی به عنوان مکمل در نظر گرفت. صنعت بازیافت اروپا که بسیار یارانه هم دریافت می‌کند ثابت کرده است که در مقابل هزینه‌های چینی‌ها باز هم قدرت رقابت ندارد. بازیافت برای کاربرد‌های پیشرفته به سنگ معدن بکر چینی وابسته است.

آیا گزینه‌های دیگری وجود دارد؟

بله، راه حل‌های جایگزین وجود دارد. اول این که به تبدیل ضایعات معدنی موجود به یک ماده اولیه با ارزش بالا که معمولاً تا ۱۰ برابر ارزش اقتصادی آنچه از کوه بیرون می‌آید را دارد، بپردازیم، که در حال حاضر به عنوان یک تعهد در نظر گرفته می‌شود. البته این منابع در حال حاضر دفع می‌شوند تا از تغییر در مقررات سال ۱۹۸۰ که این ضایعات را به عنوان " سوخت هسته ای" تعریف می‌کردند، جلوگیری شود. منابع می‌توانند زیر قیمت بازار به دست بیایند و کسری‌های اکتینید را می‌توان با سودآوری در توریوم ذخیره کرد یا اورانیوم فروخت.

گزینه دوم این است که یک زنجیره ارزش تعاونی کاملاً یکپارچه، بدون انگیزه سوددهی، می‌تواند تمام سرمایه‌ها را به محصولات نهایی فلز، آلیاژ و مگنت برساند. مفهوم تعاونی جدید نیست و به طور معمول تحت ریسک، تولید و توزیع مشترک با یک ابزار با بودجه خصوصی اداره می‌شود. ساختار این تعاونی شامل سهامداران متعدد در سراسر جهان غیرچینی است. طبق قوانین امریکا، بسیاری از شرکت‌های فناوری و تولیدی می‌توانند از مالکیت مشترک تعاونی بدون نقض قوانین استفاده کنند و به محصولات نهایی که در داخل کشور در دسترس نیستند دسترسی داشته باشند.

چین همیشه بر زنجیره تأمین تسلط نداشته است. زنجیره ارزش عناصر خاکی کمیاب مانند زنجیره تأمین نیست. پول در آوردن از استخراج و یا حتی جدا کردن عناصر خاکی کمیاب مخلوط و تبدیل آن به عناصر کمیاب جداگانه و مخلوط‌های مختلف بسیار دشوار است. واقعیت فعلی این است که چین گلوگاه‌های موجود در بازار عناصر خاکی کمیاب و سایر مواد اولیه حیاتی را نیز تحت کنترل دارد.

تغییر در مقررات و انتقال فناوری باعث تغییر کنترل بازار عناصر کمیاب از امریکا به چین شد. چین دارای یک مزیت اقتصادی واضح و اراده سیاسی نامحدود است که رقابت را برای امریکا دشوار می‌کند. ایالات متحده می‌تواند با ایجاد یک راه حل داخلی که از منابع "همیشگی" استفاده می‌کند، خود را از انحصار چین در بازار عناصر کمیاب خارج سازد. یک ساختار مشارکتی برای رفع نارسایی بازار مناسب است. با این حال، این مشارکت، تلاش‌های چند جانبه با سایر متحدین را با در نظر گرفتن یک چارچوب حکمرانی جهانی شامل می‌شود.

امریکا برای موفقیت، باید دو کار انجام دهد: اول منطقی کردن مقررات سال ۱۹۸۰ توسط کمیسیون مقررات هسته‌ای (NRC)، به امریکا اجازه می‌دهد تا از عناصر خاکی کمیاب سنگین در داخل کشور استفاده کند. دوم، از طریق سیاست، دولت امریکا باید یک سیستم را برای طرح‌های یکپارچه، مانند یک شرکت تعاونی عناصر کمیاب فراهم کند.

منبع: ایفنا