اتحاد گازی برلین و مسکو

به گزارش می‌متالز، البته فشار‌های دونالد ترامپ و بایدن علیه این پروژه چندان هم به مذاق آلمانی‌ها خوش نیامده است؛ خصوصا به مذاق آنگلا مرکل، صدر‌اعظم قدرتمند آلمان که به عقیده بسیاری از سیاستمداران و مفسرین، رهبر واقعی اتحادیه اروپا است و او به‌رغم تمام تلاش‌های دونالد ترامپ، دولت بایدن و جمهوری‌خواهان مجلس‌سنای آمریکا که تحریم‌های بسیار زیادی علیه پروژه نورداستریم‌۲ اعمال کردند، به روسیه اطمینان داده که آلمان در برابر این فشار‌ها عقب‌نشینی نمی‌کند و به تعهد خود برای اتمام خط لوله پایبند است.
در واقع آلمان با مقاومت در برابر تمام مخالفت‌های پارلمان اروپا و حتی مخالفت‌های حزب سبز در آلمان یک‌تنه در کنار کرملین ایستاده است تا بتواند با استفاده از خط لوله نورد‌استریم نیاز کشور خود به گاز طبیعی را تامین کند. به‌نظر می‌رسد مقامات کرملین هم به هر قیمتی می‌خواهند این پروژه را تکمیل کنند و از این طریق شراکت خود با مهم‌ترین اقتصاد اروپا را عمق ببخشند.

آمریکا؛ مخالف شماره‌یک نورداستریم‌۲

برخی از مفسران فکر می‌کردند که شاید روی کار آمدن جو بایدن، باعث تغییر استراتژی آمریکا شود و در این مورد به دخالت در مسائل اروپا و آلمان ادامه ندهد یا موضع نرم‌تری اتخاذ کند، اما به‌نظر می‌رسد دولت جدید آمریکا نیز نمی‌خواهد تکمیل این پروژه را ببیند. در دوران رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، دونالد ترامپ با اتخاذ استراتژی سختگیرانه به دنبال آن بود که آلمانی‌ها پروژه خط لوله نورداستریم‌۲ را کنار بگذارند که با عدم‌توجه آلمانی‌ها و شرکای اروپایی دیگرش مواجه شد. در همین حین دولت و کنگره آمریکا با وضع تحریم‌هایی علیه این پروژه و تمام شرکت‌هایی که در آن مشارکت می‌کنند، روس‌ها را با مشکلات بی‌شماری مواجه کرد و تقریبا هیچ شرکت مهمی حاضر به همکاری به گازپروم نبود. ایده ترامپ و مهم‌ترین متحدانش در اقتصاد آمریکا، یعنی غول‌های صنعت نفت این بود که اروپا به‌جای آنکه از روسیه گاز وارد کند، از طریق ترمینال‌های LNG گاز مورد‌نیاز خود را از آمریکا تامین کند. چنین استراتژی از سوی آمریکا با تاکید بر اینکه نورداستریم‌۲، امنیت انرژی قاره اروپا و بالاخص آلمان را به گروگان پوتین تبدیل می‌کند و همچنین ضربه جدی به متحدان آمریکا در شرق اروپا خواهد زد، در دوران ترامپ و حتی در حال‌حاضر پیش برده می‌شود. البته این رخداد‌ها نیز نتوانست مانع لوله‌گذاری روس‌ها شود، اما سرعت پیشرفت آن را به شکل چشمگیری پایین آورد. شاید بتوان گفت آمریکا چندان هم درباره ضربه‌ای که متحدان منطقه‌ایش از این خط لوله می‌بینند، اغراق نکرده است چرا‌که روسیه این خط لوله را با دور‌زدن اوکراین و لهستان پیاده کرده است و همین امر به معنای عدم امکان استفاده از انرژی تامین شده توسط این خط برای لهستان است. البته اوکراین در این پروژه ضربه شدیدتری می‌بیند، کرملین تنبیه اوکراین با نورداستریم‌۲ را در ابتدا با دور‌زدن این کشور آغاز کرد و حالا با تکمیل آن شانس اوکراین برای سهم بیشتر در تامین گاز اروپا و آلمان را کاهش می‌دهد.

ایالات‌متحده خواهان این است که اوکراین، به عنوان متحد اصلی آمریکا در برابر روسیه، تامین‌کننده اصلی گاز اروپا و آلمان باشد. به همه این‌ها باید تحرکات نظامی روس‌ها علیه اوکراین را نیز به دلایل مخالفت آمریکا و برخی شرکای اروپایی این کشور با خط لوله روسی اضافه کرد. با تمام تلاش‌های آمریکا علیه این پروژه، به‌نظر می‌رسد هم روس‌ها و هم آلمان‌ها عزم خود را برای اتمام این پروژه استراتژیک جزم کرده‌اند. الکساندر نوواک، معاون نخست‌وزیر روسیه در اواخر آوریل عنوان کرد که پروژه احداث خط لوله انتقال گاز نورداستریم‌۲ تا پایان سال ۲۰۲۱ تکمیل خواهد شد. این پروژه شامل احداث خط لوله‌ای با توان صادرات سالانه ۵۵ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی از روسیه به آلمان از طریق دریای بالتیک است و به ادعای پیمانکار شرکت گازپروم بیش از ۹۵ درصد پیشرفت داشته است.

شرق اروپا و حزب سبز علیه دولت مرکل

داستان مخالفت‌ها با این پروژه البته تنها به آمریکا محدود نیست. کمتر از دو هفته پیش پارلمان اروپا قطعنامه‌ای که خواستار اعمال تحریم‌های جدید علیه پروژه خط لوله نورداستریم‌۲ شده بود را با ۵۶۹ رای موافق و ۶۷ رای مخالف به تصویب رساند. در این قطعنامه از اتحادیه اروپا و کشور‌های عضو این اتحادیه خواسته‌شده وابستگی انرژی خود به روسیه را کاهش دهند و تکمیل خط لوله نورداستریم‌۲ را متوقف کنند. همچنین طی روز‌های اخیر آمریکا و متحدانش در شرق اروپا از جمله لهستان، جمهوری چک، استونی، لیتوانی و لتونی تعدادی از دیپلمات‌های روس را از کشور خود اخراج کردند. دلیل همه این اقدامات سرکوب و زندانی‌کردن الکسی ناوالنی، مخالف سرسخت پوتین عنوان شده است. البته روسیه نیز در مقابل برخی از مقام‌های اتحادیه اروپا را تحریم کرد و لاوروف نیز با بی‌اثر خواندن این اقدامات بروکسل را به اعتیاد به تحریم متهم کرد.

البته مخالفان و موافقان این طرح در آلمان هم بحث‌های جدی در این‌باره دارند. آلمان به‌عنوان یکی از پیشرو‌ترین اقتصاد‌های جهان برای کاهش انتشار کربن، از ابتدای دهه ۲۰۱۰ شروع به کاهش وابستگی به زغال‌سنگ و انرژی اتمی کرد و پس از آن به سرعت این دو منبع تامین انرژی را تقریبا به‌طور کامل کنار گذاشت. همین اقدامات باعث شده آلمان تقریبا گران‌ترین برق دنیا را به شهروندانش ارائه کند و به گاز و هیدروژن پاکی که از طریق این خط لوله پمپاژ خواهد شد، نیاز دارد. آلمانی‌ها برای رسیدن به هدف خود در راستای سبز‌کردن اقتصاد فعلا به گاز ارزان روس‌ها نیاز دارند و دولت آنگلا مرکل نیز به همین دلیل حاضر به عقب‌نشینی در این‌باره نیست.

هایکو ماس، وزیر امورخارجه دولت فدرال آلمان در رابطه با فشار‌های آمریکا روز پنج‌شنبه به خبرنگاران گفت که آلمان و آمریکا در همه زمینه‌های اصلی با یکدیگر از نزدیک همکاری می‌کنند، اما در مورد نورداستریم‌۲ مواضع متفاوتی دارند. ند پرایس، سخنگوی وزارت‌خارجه آلمان طی روز‌های گذشته عنوان کرده بود که آنتونی بلینکن وزیر امورخارجه آمریکا در جریان کنفرانس G ۷، مخالفت شدید دولت بایدن با این پروژه را به هایکو ماس اعلام کرده است. روز چهارشنبه نیز آنگلا مرکل اظهار کرد؛ اروپا و شرکای ترانس‌آتلانتیک، ارزیابی مشترکی درباره نورد‌استریم ندارند. یک رگولاتور آلمانی نیز هفته گذشته به اسپوتنیک گفت تکمیل این خط لوله ممکن است از اواخر ماه مه از سر گرفته شود و تنها مساله باقی‌مانده بحث شکایت گروه‌های محیط‌زیستی در این‌باره است که باید منتظر دادگاه ماند. مهم‌ترین مخالف این پروژه در آلمان، اما آنالنا بائربوک، کاندیدای حزب سبز‌ها برای جانشینی آنگلا مرکل است که بر اساس بسیاری از نظرسنجی‌ها و تحلیل‌ها دارای بیشترین شانس برای تسخیر عنوان صدراعظمی آلمان است. او به شدت مخالف پروژه نورداستریم‌۲ است و به دلیل تحرکات نظامی روسیه علیه دولت اوکراین، خواهان توقف فوری این پروژه است. البته پس از این اظهارات، هایکو ماس، وزیر امور‌خارجه آلمان کسانی که خواهان اقدامات بیش‌تر علیه کرملین و توقف نورداستریم‌۲ هستند را «عده‌ای خالی‌بند» خواند و گفت آلمان قصد ندارد به کمپین ایجاد‌شده علیه روسیه بپیوندد. به‌نظر می‌رسد دولت آنگلا مرکل به دنبال آن است تا پیش از پایان دوره خود این پروژه را به اتمام برساند و امنیت انرژی کشور خود را تا حد زیادی تضمین کند، تصمیمی که به‌نظر عملی‌شدن آن با چالش‌های فراوانی روبه رو است.

منبع: دنیای اقتصاد