به گزارش میمتالز، معدن و صنایع معدنی از جمله مهمترین بخشهای درآمدساز در دنیای امروز به شمار میرود که میزان گردش مالی آن طی سالهای اخیر در برخی کشورهای دنیا با درآمدهای حوزه نفتی برابری کرده و حتی بیشتر است.
تنوع و غنای ذخایر عظیم معدنی، ایران را به یکی از کشورهای با بیشترین پتانسیل در جهان تبدیل کرده است که وجود معادن غنی طلا، مس، فلزات گرانبها، آهن و دیگر اقلام مشابه شاهدی بر این مدعاست.
آذربایجان غربی نیز بین استانهای مختلف کشور به لحاظ تنوع مواد معدنی بخش مهمی از ذخایر کشور را در خود جای داده و از نظر تنوع مواد معدنی با داشتن ۵۱ ماده معدنی جایگاه سوم کشور و از نظر ذخایر معدنی با داشتن یک میلیارد و ۲۲۷ میلیون تُن ذخیره مواد معدنی در جایگاه هفتم کشور قرار دارد که رتبههای بسیار خوبی در حوزه معدنی به شمار میرود.
نگاهی به اقدامات دولت تدبیر و امید در راستای توسعه زیرساختی معادن و توجه به ظرفیت غنی معدنی نشان میدهد که علاوه بر ایجاد ۲ پهنه گسترده معدنی در شمال و جنوب آذربایجان غربی، افزایش قابل توجه پروانههای بهره برداری و اکتشاف در این دولت موجب شده تا این ظرفیت غنی بیش از پیش متبلور شده و به سمت شکوفایی بیشتر حرکت کند.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجانغربی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: در حالی که در ابتدای دولت تدبیر و امید، ۵۲۴ پروانه بهره برداری و اکتشاف معادن در استان صادر شده بود، این رقم در پایان سال گذشته به ۷۰۲ واحد افزایش یافت.
غلامرضا بابایی افزود: این افزایش نشان میدهد که حجم فعالیت در حوزه معادن با همراهی بخش خصوصی بسیار افزایش یافته و به همین میزان نیز شاهد رشد مولفههای مختلف اقتصادی در حوزه معدن بوده ایم.
وی اظهار کرد که سالانه ۱۶ میلیون و ۵۳۴ هزار تُن انواع مواد معدنی از معادن این استان استخراج میشود در حالی که این میزان در ابتدای دولت تدبیر و امید ۱۵ میلیون و ۷۵۹ هزار تُن بوده است.
به گفته بابایی، این افزایش قابل توجه ۷۷۵ هزار تنی استخراج سالانه، علاوه بر نتیجه بخش بودن جذب سرمایه، میزان کار بیشتر در معادن را نشان میدهد.
وی گفت: این میزان برداشت از ۵۰۴ معدن استان استخراج و به مراکز فرآوری در داخل و خارج از کشور ارسال میشود.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجانغربی درباره دریاچه ارومیه نیز گفت: دریاچه ارومیه، بزرگترین معدن کشور به شمار میرود و نباید به این ظرفیت مهم اقتصادی بی توجه باشیم.
بابایی افزود: دریاچه ارومیه منبع بزرگی از پتاسیم، لیتیوم و منیزیم است که بهره مندی از آنها، نه تنها کاربرد مهمی در صنعت الکتریکی دارد بلکه سالانه از خروج قابل توجه ارز از کشور جلوگیری میکند.
وی با اشاره به دستاوردهای دولت در بحث جلوگیری از خام فروشی معادن در آذربایجانغربی، اضافه کرد: به زودی اخبار امیدوار کنندهای در این راستا در اختیار رسانهها قرار خواهد گرفت.
وی اظهار کرد: بیش از ۵۰ درصد طلای شناخته شده در کشور در این استان است که همین یک مورد از صدها موارد دیگر میتواند موجب توسعه منطقه شود.
البته در کنار این آمار افزایشی افزایش پروانههای بهره برداری و اکتشاف و همچنین افزایش میزان استخراج مواد معدنی، ارتقای شاخص حقوق دولتی وصولی از معادن نیز موید کار بیشتر در این حوزه و سهم بیشتر درآمدی از این بخش در آذربایجان غربی است چنان که معاون معدن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان از رسیدن ارقام این بخش به رقم بی سابقه خبر میدهد.
معاون معدن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی گفت: یکهزار و ۳۲۰ میلیارد ریال طی سال گذشته حقوق دولتی از معادن فعال در استان وصول شد که رقمی بی سابقه است.
پریسا عابدپور افزود: این میزان ۲۸ درصد بیشتر از سال پیش از آن در آذربایجان غربی بود که یک افزایش قابل توجه به شمار میرود.
وی اضافه کرد: البته این حقوق دولتی از خزانه به استان آذربایجان غربی بازگردانده نمیشود که امیدواریم این امر تسهیل شود.
معاون معدن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی با اشاره به لزوم توجه به زیرساختهای حوزه معدن در استان اظهار کرد: این زیرساختها باید از طریق سازمانهای مرتبط و همچنین شرکتهای خدمات رسان ایجاد شود که در آن صورت شاهد شکوفایی بیش از پیش این حوزه خواهیم بود.
عابدپور ادامه داد: البته بسیاری از صاحبان معادن در استان، به سمت توسعه زیرساختهای منطقه خود رفته اند و به طور مثال مدیریت طلای زرشوران تکاب، در این منطقه علاوه بر زیرساخت سازی، احداث مدرسه، مسجد و ارائه خدمات مختلف را در دستور کار خود قرار داده است.
وی گفت: هم اینک ۵۰۴ معدن در آذربایجان غربی وجود دارد که ۳۲۸ معدن فعال است.
وی افزود: سنگ، سیلیس، دولومیت، طلا، باریت، سنگهای ساختمانی، سنگهای تزیینی از جمله مهمترین سنگهای معدنی در حال استخراج از معادن آذربایجان غربی به شمار میروند.
معاون معدن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی با اشاره به اتمام عملیات پهنههای معدنی شمال و جنوب استان اضافه کرد: اولویتهای این ۲ پهنه اعلام شده و از پنج هزار کیلومترمربع، ۲۰۰ کیلومتر مربع به عنوان اولویت در نظر گرفته شده است.
عابدپور اظهار کرد: علاوه بر آن، معادن دیگری در شمال و جنوب آذربایجان غربی فعال بوده که از جمله آنها سنگهای تزیینی در شمال استان و معدن طلای سردشت و باریت مهاباد در جنوب استان از جمله مهمترینها به شمار میروند.
وی با اشاره به انجام مزایده ۱۷۴ محدوده غیرفعال معدنی برای جذب سرمایه گذار گفت: این مزایده تا ۲۷ خرداد ادامه دارد که مطمئن هستیم سرمایه گذاران بسیار زیادی برای بهره برداری از این معادن حضور خواهند یافت.
وی افزود: این مزایده، یکی از اقدامات موثر در راستای بهره برداری دوباره از معادن غیرفعال در آذربایجان غربی است که میتواند شکوفایی بیشتر این بخش را موجب شود.
چندی پیش هم که رییس سازمان نظام مهندسی معدن کشور به آذربایجان غربی سفر کرده بود، به ظرفیتهای معدنی این استان اذعان کرد و آن را نیازمند سرمایه گذاری بیشتر دانست که البته برنامههایی هم برای این امر داشت.
رییس سازمان نظام مهندسی معدن کشور ماه گذشته در سفری به آذربایجان غربی در دیدار با استاندار این استان، گفت: با توجه به ظرفیتهای معدنی آذربایجانغربی، مرکز توسعه مراودات بین المللی این بخش در این استان راهاندازی میشود.
تقی نبئی اظهار کرد: این استان علاوه بر ظرفیتهای معدنی قابل توجه، جایگاه جغرافیایی منحصر به فردی نیز دارد که ارزش این ظرفیتهای معدنی را چندین برابر کرده است.
وی اضافه کرد: قابلیتهای معدنی آذربایجانغربی بسیار قابل توجه است و باید از همه ظرفیت ملی و بینالمللی برای شکوفاشدن این ظرفیت و توسعه صادرات با ارزش افزوده بالا در حوزه معدن تلاش شود.
استاندار آذربایجانغربی هم در این دیدار با اشاره به اینکه با وجود بهرهمندی استان از ظرفیتهای مختلف معدنی، این پتانسیلها به دلایل مختلف به درستی شناسایی و مورد بهرهبرداری قرار نمیگیرد، اظهار کرد: مشکلات قانونی، ورود افراد غیر متخصص و کارنابلد و نبود نظارت باعث شده تا معدن نقش مهمیدر اقتصاد استان نداشته باشد.
محمدمهدی شهریاری یکی از راهکارهای شکوفایی معدنی و فعالسازی معادن راکد را فراهمسازی بستر برای ورود متخصصان این حوزه دانست و ادامه داد: به دلیل ورود افراد غیرمرتبط و نیز نبود سرمایه و دانش لازم علاوه بر اینکه در برخی مناطق طبیعت تخریب شده، بهرهوری لازم نیز به دست نیامده است.
وی ادامه داد: نظام مهندسی معدن به جهت بهرهمندی از کارشناسان تحصیل کرده و متخصص باید بیش از این در شکوفایی معدنی نقشآفرین باشد.
استاندار آذربایجانغربی با انتقاد از نبود یک رویه قاعدهمند مبتنی بر قانون در شناسایی و بهرهبرداری از معادن تصریح کرد: با رویههای فعلی هیچگاه بهرهوری درست و اشتغال واقعی در حوزه معدنی تحقق نمییابد.
شهریاری ظرفیت اشتغال معدنی در استان را بالا دانست و افزود: در حال حاضر، پنجهزار نفر در بخش معدنی استان فعالیت دارند که متاسفانه متناسب با ظرفیتهای معدنی نیست.
استاندار آذربایجان غربی با بیان اینکه ظرفیتهای معدنی استان برای سرمایهگذاری به درستی احصا و مشخص نشده است، گفت: برای ورود بخش خصوصی برای سرمایهگذاری در معادن استان باید اطلس معادن که دربرگیرنده ظرفیتها و مزیتهای سرمایهگذاری است، تهیه شود.
آذربایجانغربی از وضعیت مناسبی در زمینه ذخایر معدنی برخوردار است، اما هنوز تا بهرهبرداری مطلوب از ظرفیتهای بخش معدن و صنایع معدنی راهی طولانی در پیش دارد.
محدوده آذربایجانغربی تحت پوشش سه زون از زونهای بیست گانه اکتشاف سیستماتیک کشور شامل "اشنویه – خوی"، "مریوان – مهاباد" و "شاهین دژ – ماهنشان" قرار گرفته است.
منبع: خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) آذربایجانغربی