عناصر نوسان‌ساز تورم خرداد

به گزارش می‌متالز، دومین مورد اینکه تورم نقطه به نقطه در ماه مذکور معادل ۶/ ۴۷‌درصد ثبت شده است که نسبت به ماه گذشته رشد ۷/ ۰‌درصدی داشته است به‌نحوی‌که ۲ گروه مبلمان و لوازم‌خانگی (۶۶‌درصد)، خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها (۷/ ۶۲‌درصد) بالاترین میزان تورم نقطه‌ای و ۲ گروه ارتباطات (۸/ ۱۱‌درصد) و آموزش (۷/ ۲۳‌درصد) پایین‌ترین میزان این شاخص را ثبت کرده‌اند. در نهایت اینکه تورم میانگین در آخرین ماه بهار سال ۱۴۰۰ معادل ۴۳‌درصد ثبت‌شده به‌نحوی که خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها تورم ۶/ ۵۱‌درصدی و غیرخوراکی‌ها نیز تورم ۹/ ۳۸‌درصدی را تجربه کردند. در مورد این شاخص، گروه‌های حمل‌و‌نقل (۸/ ۶۴‌درصد) و مبلمان و لوازم خانگی (۸/ ۵۶‌درصد) بالاترین و گروه‌های ارتباطات (۷/ ۱۸‌درصد) و آموزش (۳/ ۲۲‌درصد) کمترین تورم ۱۲ ماهه را از آن خود کرده‌اند.

تحلیل آمار‌های رسمی نشان می‌دهد که محور تورم در ماه خرداد، خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها بوده است به‌نحوی که خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها تورمی ۲/ ۳‌درصدی و کالا‌های غیرخوراکی و خدمات تورم ۲/ ۲‌درصدی را تجربه کرده‌اند. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که نوسانات پایین نرخ ارز در فصل بهار سبب شده تا تورم کالا‌های غیرخوراکی کمتر از خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها شود. تحلیل آمار‌های رسمی نشان می‌دهد که تغییرات نرخ ارز از انتهای اسفند سال ۹۹ تا انتهای خرداد‌ماه سال‌جاری به میزان منفی‌۳/ ۳‌درصد بوده است. از سوی دیگر افزایش قیمت در هزینه خرید خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها سبب خواهد شد تا قدرت خرید مردم در تهیه سبد معیشتی کالا‌های ضروری کاهش یابد که این موضوع بسیار نگران‌کننده است و آثار و تبعات اجتماعی و رفاهی خواهد داشت.

اهمیت تورم

مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارشی به تحلیل آماری روند تورم در خرداد‌ماه سال جاری پرداخت. شاخص بهای کالا‌ها و خدمات مصرفی خانوار‌ها (CPI)، معیار سنجش تغییرات قیمت کالا‌ها و خدماتی است که به مصرف خانوار‌ها می‌رسد. این شاخص مهم‌ترین ابزار اندازه‌گیری میزان تورم قیمت‌ها در اقتصاد کشور است و کاربرد‌های گوناگونی از جمله در برآورد قدرت خرید پول کشور و معیار سنجش قدرت خرید دارد. اهمیت دیگر شاخص مذکور آن است که علاوه‌بر برنامه‌ریزان و محققان حوزه‌های اقتصادی، متخصصان حوزه‌های اجتماعی نیز جزو کاربران اصلی آمار‌های تورم هستند. به این دلیل که افزایش تورم، اصلی‌ترین مسایل اجتماعی مانند فقر و بیکاری را مستقیما تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

در بخشی از این گزارش ضرایب اهمیت گروه‌های اصلی سبد کالا‌ها و خدمات مصرفی خانوار‌های کشور در ۱۲ گروه عمده در سه بخش شهری، روستایی و کل آورده شده است. این گروه‌ها شامل «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها»، «دخانیات»، «پوشاک و کفش»، «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها»، «مبلمان و لوازم خانگی و نگهداری معمول آنها»، «بهداشت و درمان»، «حمل‌و‌نقل»، «ارتباطات»، «تفریح و فرهنگ»، «آموزش»، «هتل و رستوران» و «کالا‌ها و خدمات متفرقه» است.

براساس آمار‌های رسمی از بین ۱۲ گروه عمده هزینه‌ای خانوار ۴ گروه «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها»، «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها»، «بهداشت و درمان» و «حمل‌و‌نقل» به ترتیب دارای بیشترین وزن در سبد خانوار است به‌طوری که بیش از ۷۶‌درصد از ضریب اهمیت سبد کالا‌ها و خدمات مورد نیاز خانوار‌های کشور و نیز مناطق شهری و روستایی را به خود اختصاص داده‌اند. البته از این میان، سهم دو گروه «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها» و «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها»، بیش از ۵۹‌درصد است.

تورم بالای میوه و سبزیجات

بررسی آمار‌های رسمی نشان می‌دهد که تورم ماهانه خرداد‌ماه معادل ۵/ ۲‌درصد ثبت شده به نحوی که خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها تورمی ۲/ ۳‌درصدی و کالا‌های غیرخوراکی و خدمات تورم ۲/ ۲‌درصدی را تجربه کرده‌اند. تحلیل آمار‌های رسمی نشان می‌دهد تورم ماهانه از سطح ۷/ ۲‌درصد در فروردین‌ماه به ۵/ ۲‌درصد در ماه گذشته رسیده است. تورم ماهانه خرداد نسبت به اردیبهشت که برابر ۷/ ۰‌درصد بود؛ معادل ۸/ ۱‌درصد رشد داشته است. مورد بعدی اینکه تنها گروهی که تورم منفی در ماه مذکور داشته؛ گروه ارتباطات است. تورم گروه مذکور معادل منفی ۷/ ۰‌درصد برآورد شده است. در این ماه برخی گروه‌ها تورمی بالاتر و برخی دیگر تورمی پایین‌تر از تورم ماهانه را تجربه کرده‌اند. گروه‌های پوشاک و کفش (۲/ ۴‌درصد)، خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها (۲/ ۳‌درصد)، هتل و رستوران و کالا‌ها و خدمات متفرقه (۳‌درصد)، حمل‌و‌نقل (۹/ ۲‌درصد) و بهداشت و درمان (۷/ ۲‌درصد) تورمی بالاتر از تورم خردادماه و گروه‌های ارتباطات (منفی ۷/ ۰‌درصد)، آموزش (۶/ ۰‌درصد)، مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها (۴/ ۱‌درصد)، دخانیات (۸/ ۱‌درصد)، تفریح و فرهنگ (۲/ ۲‌درصد) و مبلمان و لوازم خانگی (۴/ ۲‌درصد) تورمی پایین‌تر از تورم مذکور را تجربه کرده‌اند.

در گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها، سبزیجات (گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی و بادمجان) (۹/ ۶‌درصد) و میوه و خشکبار (۹/ ۵‌درصد) و قند و شکر (۴/ ۳‌درصد) تورم بالا و گروه نان و غلات (۲‌درصد) و گوشت قرمز و سفید (۴/ ۱‌درصد) تورم پایینی به نسبت سایر اقلام گروه مذکور ثبت کردند. مسکن و اجاره نیز تورم ۳/ ۱‌درصد را در سومین ماه بهار سال جاری ثبت کردند.

در نهایت اینکه آنالیز تاثیر گروه‌ها و طبقات کالایی بر نرخ تورم ماهانه حاکی از آن است که ۲ گروه «اجاره» و «سبزیجات» بیشترین ضریب تاثیر را در افزایش تورم ماهانه داشته‌اند که نسبت به ماه گذشته، گروه سبزیجات جایگزین گروه بهداشت و درمان شده است.

آنالیز تورم نقطه‌ای

شاخص دیگر مورد بررسی در گزارش مذکور، تورم نقطه به نقطه است. در این شاخص میزان تورم ماه مذکور به نسبت مدت مشابه سال قبل مقایسه می‌شود. تورم نقطه به نقطه در ماه مذکور معادل ۶/ ۴۷‌درصد ثبت شده که نسبت به ماه گذشته رشد ۷/ ۰‌درصدی داشته است. تورم نقطه‌ای در اردیبهشت ۹/ ۴۶ ثبت شده بود. در شاخص مذکور خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها تورم ۳/ ۶۲‌درصدی و کالا‌های غیرخوراکی و خدمات تورمی ۸/ ۴۰‌درصدی را تجربه کردند. بررسی آمار‌های رسمی نشان می‌دهد که ۳ گروه مبلمان و لوازم خانگی (۶۶‌درصد)، خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها (۷/ ۶۲‌درصد) و هتل و رستوران (۵/ ۶۱‌درصد) بالاترین میزان تورم نقطه‌ای و ۳ گروه ارتباطات (۸/ ۱۱‌درصد)، آموزش (۷/ ۲۳‌درصد) و بهداشت و درمان (۹/ ۴۲‌درصد) پایین‌ترین میزان این شاخص را ثبت کرده‌اند. نکته قابل‌توجه دیگر در این خصوص اینکه نوشابه‌های غیرالکلی (۶/ ۷۹‌درصد)، لبنیات (۲/ ۷۸‌درصد) و سبزیجات (۲/ ۷۱‌درصد) بیشترین تورم را در گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها ثبت کردند. همچنین در خردادماه گروه‌های «اجاره»، «حمل‌و‌نقل» و «گوشت قرمز و گوشت ماکیان» بیشترین ضریب تاثیر را در افزایش تورم نقطه‌ای داشته‌اند که تنها تفاوت با ماه گذشته گروه «گوشت قرمز و گوشت ماکیان» است.

ثبت بالاترین تورم میانگین در خرداد

در نهایت شاخص دیگر مورد بررسی در این گزارش، تورم ۱۲ ماهه است. بنا بر آمار‌های رسمی تورم مذکور در آخرین ماه بهار سال ۱۴۰۰ معادل ۴۳‌درصد ثبت شده به‌نحوی که خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها تورم ۶/ ۵۱‌درصدی و غیرخوراکی‌ها نیز تورم ۹/ ۳۸‌درصدی را تجربه کردند. ثبت این میزان بالا از تورم میانگین در سومین‌ماه فصل بهار در حالی است که نسبت به ماه گذشته ۲ واحد درصد رشد داشته است. تورم میانگین در اردیبهشت به میزان ۴۱‌درصد برآورد شده بود. در این‌خصوص ۳ گروه حمل‌و‌نقل (۸/ ۶۴‌درصد)، مبلمان و لوازم خانگی (۸/ ۵۶‌درصد) و خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها (۸/ ۵۱‌درصد) بالاترین و ۳ گروه ارتباطات (۷/ ۱۸‌درصد)، آموزش (۳/ ۲۲‌درصد) و بهداشت و درمان (۱/ ۳۵‌درصد) کمترین تورم ۱۲ ماهه را از آن خود کرده‌اند. مورد دیگر اینکه روغن‌ها و چربی‌ها (۹/ ۶۹‌درصد) و لبنیات (۶۱‌درصد) در گروه خوراکی‌ها تورم بالایی را ثبت کرده‌اند. در نهایت اینکه در خرداد ۱۴۰۰، گروه‌های «اجاره»، «حمل‌و‌نقل» و «نان و غلات» بیشترین ضریب تاثیر را در افزایش نرخ تورم ۱۲ ماهه داشته‌اند که این امر نسبت به اردیبهشت‌ماه تفاوتی نکرده است.

منبع: دنیای اقتصاد