بیشترین تورم برای دارا‌ها

به گزارش می‌متالز، مرکز آمار ایران اطلاعات مربوط به تورم دهکی در تیرماه را منتشر کرد. آمار‌ها حاکی از آن است که در نخستین ماه تابستان دهک دهم با تورم ۹/ ۴۹ درصدی بالاترین افزایش در سطح قیمت‌ها را تجربه کرده است. این دهک در خردادماه نیز بالاترین تورم را به خود اختصاص داده بود که در تیر ماه تورم آن با ۸/ ۰ درصد افزایش روبه‌رو شده است. از سوی دیگر دهک ششم با تورم ۶/ ۴۳ درصدی پایین‌ترین تورم دهکی را به خود اختصاص داده است. با تفکیک تورم کالا‌های خوراکی و کالا‌های غیرخوراکی و خدمات می‌توان به تصویر دقیق‌تری از تورم دهک‌ها دست‌یافت. بر این اساس بالاترین تورم دهکی گروه کالایی خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات متعلق به دهک دوم درآمدی است. این دهک در تیر ماه تورم سالانه ۹/ ۵۶ درصدی را تجربه کرده است. در مقابل پایین‌ترین تورم برای گروه‌های خوراکی متعلق به دهک درآمدی تورمی است. در طرف دیگر، اما روند تورم دهکی کالا‌های غیرخوراکی و خدمات مسیری کاملا برعکس را طی کرده است. بر این اساس دهک دهم با ۴/ ۴۹ درصد بالاترین تورم کالا‌های غیر خوراکی و خدمات را تجربه است و دهک اول شاهد کمترین افزایش قیمت در این گروه بوده است. از سوی دیگربا بررسی آمار تورم ماهانه متوجه می‌شویم که دهک دهم بار دیگر بالاترین تورم ماهانه را به خود اختصاص داده است. کنار هم گذاشتن این آمار‌ها حاکی از آن است که تورم به دهک ثروتمند جامعه شیفت کرده است.

آمار تورم دهکی در آغاز تابستان

محاسبه شاخص‌های تورم با اندازه‌گیری قیمت سبد شاخصی از کالا و خدمات و مقایسه آن با ماه و سال گذشته به دست می‌آید. البته از آنجا که هر فرد سبد متفاوتی از کالا و خدمات دارد که منحصر به فرد است، به ازای هر شخص نرخ تورم منحصر به فردی وجود دارد. با این وجود برای فراهم کردن امکان استفاده از این آمار‌ها در تصمیم‌گیری‌های کلان و به دست آمدن تصویری کلی از وضعیت اقتصاد به محاسبه تورم با استفاده از سبد‌های عمومی می‌پردازیم. برای به دست آمدن تصویری دقیق‌تر، تورم بر اساس دهک‌های درآمدی نیز مورد محاسبه قرار می‌گیرد. اطلاعات منتشر شده از سوی مرکزی آمار نشان می‌دهد که تورم ماهانه تیر نسبت به خرداد ماه رشدی یک درصدی را تجربه کرده است. در این میان تورم سالانه دهک دهم درآمدی با ۸/ ۰ درصد افزایش به ۹/ ۴۹ درصد رسیده که برای دومین ماه متوالی بالاترین میزان تورم سالانه در میان دهک‌های درآمدی است.

در تیر ماه دهک ششم درآمدی با ۶/ ۴۳ درصد، پایین‌ترین تورم سالانه را تجربه کرد. از سوی دیگر بررسی آمار‌ها با استفاده از تفکیک کالا‌ها به دو دسته خوراکی و غیر خوراکی دو روند متفاوت را به ما نشان می‌دهد. در بین دهک‌های درآمدی دهک‌های اول، دوم و سوم بیشترین تورم خوراکی‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. تورم تیرماه خوراکی‌ها در سبد دهک دوم به ۹/ ۵۶درصد رسیده است که بالاترین تورم خوراکی‌ها درمیان دهک‌های مختلف است؛ دهک اول و سوم با تورم گروه خوراکی ۷/ ۵۶ درصدی در جایگاه بعدی قرار گرفته‌اند. از بین ۱۰ دهک درآمدی، هر ۱۰ دهک تورم بالاتر از ۵۰ درصد را در گروه کالا‌های خوراکی به ثبت رساندند؛ ماه قبل تعداد این دهک‌ها ۹ تا بود و تنها دهک دهم درآمدی با تورم ۷/ ۴۸ درصدی تورم کمتر از پنجاه را در گروه خوراکی‌ها به ثبت رساند که در تیر ماه به رقم ۹/ ۵۱درصد رسیده است. اما تورم در میان گروه کالا‌های غیرخوراکی و خدمات مسیری متفاوت را طی کرده است. پایین‌ترین تورم در بین گروه کالا‌های غیر خوراکی و خدمات با ۸/ ۳۲ درصد متعلق به دهک درآمدی اول است. بالاترین تورم در این گروه نیز به دهک دهم درآمدی تعلق دارد که در خردادماه تورم سالانه آن به ۴/ ۴۹ درصد رسیده است. لازم به ذکر است هردو تورم یاد شده نسبت به ماه گذشته افزایشی بوده است. از سوی دیگر اختلاف تورم‌های دهک اول و دهم از آنجا ناشی می‌شود که سبد کالا‌های مصرفی دهک‌های درآمدی ضعیف‌تر را کالا‌های خوراکی تشکیل می‌دهند و به همین علت بیشتر از دهک‌های درآمدی بالا تحت تاثیر تکانه‌های قیمتی در بخش خوراکی‌ها قرار می‌گیرند. از آن سو دهک‌های درآمدی بالاتر جامعه سهم بیشتری از سبد مصرفی‌شان را خدمات و کالا‌های غیرخوراکی تشکیل داده است و به همین علت کمتر تحت تاثیر تورم خوراکی‌ها هستند و در عوض بیشتر تحت تاثیر تورم کالا‌های غیرخوراکی و خدمات هستند.

تورم نقطه‌به نقطه در دهک‌های درآمدی

در آمار تورم نقطه به نقطه، دهک اول و دوم تورم بالاتری را به ثبت رساندند و در عدد ۱/ ۴۶درصد ایستادند. به‌طوری که تورم نقطه به نقطه گروه کالا‌های خوراکی برای دهک اول به ۵/ ۵۷ درصد رسیده است که بالاترین نرخ تورم خوراکی‌ها در بین دهک‌های درآمدی است. پایین‌ترین نرخ تورم نقطه به نقطه کالا‌های خوراکی متعلق به دهک دهم با ۶/ ۵۶ درصد است. لازم به ذکر است تورم نقطه به نقطه تیر ماه نسبت به خرداد ماه کاهشی بوده است و این موضوع خود را در تورم نقطه به نقطه دهکی نیز منعکس کرده است. برای نمونه، بالاترین نرخ تورم نقطه به نقطه تیرماه که مربوط به دهک اول و دوم بود نسبت به ماه قبل بیش از ۵ درصد کاهش یافته است. در گروه خدمات و کالا‌های غیرخوراکی، بالاترین نرخ تورم نقطه به نقطه به دهک دهم متعلق است که شاهد تورم ۴۱ درصدی بوده است. از سوی دیگر پایین‌ترین نرخ تورم نقطه به نقطه در گروه خدمات و کالا‌های غیرخوراکی متعلق به دهک اول با ۶/ ۳۴ درصد تورم است.

تورم کلیدی خوراکی‌ها

خوراکی‌ها در تورم دهکی تاثیر چشمگیری دارد. آمار‌های منتشر شده نشان می‌دهد سهم کالا‌های خوراکی، آشامیدنی و دخانیات در سبد مصرفی دو دهک اول و دوم درآمدی بیشتر از ۴۰درصد است. این رقم در دهک دهم درآمدی کمتر از ۲۰ درصد است که این موضوع نشان از اهمیت بررسی جداگانه تورم دهک‌ها می‌دهد. با توجه به اینکه سهم قابل توجهی از هزینه خانواده‌های ایرانی مربوط به خوراکی‌هاست و از سوی دیگر این گروه کالا کم‌کشش است و با وجود افزایش قیمت، مصرف شاهد کاهش چشمگیری نخواهد بود؛ همه این‌ها مزید برعلت می‌شود تا تورم خوراکی‌ها به متغیری کاملا ملموس برای خانواده‌ها، به خصوص قشر‌های ضعیف‌تر، تبدیل شود. از سوی دیگر سهم عمده کالا‌های غیرخوراکی و خدمات به بحث مسکن و آب و برق و گاز مربوط است. در این بخش اگرچه سهم همه دهک‌ها از آن عمده و قابل توجه است، اما بر خلاف گروه خوراکی‌ها، اختلاف سهم این خدمات از سبد مصرفی دهک اول و دهم چشمگیر نیست. در دهک اول درآمدی بیش از ۳۸ درصد هزینه‌های خانوار به مسکن اختصاص می‌یابد، این رقم برای دهک دهم حدود ۳۳ درصد است. از سوی دیگر مهم‌ترین تفاوت در میان هزینه‌های مربوط به خدمات و کالا‌های خوراکی بین دهک‌های پایین و بالای درآمدی به گروه حمل و نقل مربوط است. به طوی که سهم حمل و نقل از سبد دهک دهم بیش از ۱۵ درصد و سبد دهک اول حدود ۳/ ۴ درصد است.

منبع: دنیای اقتصاد