تفاوت "درصد" و "واحد درصد"

‌می‌متالز - «واحد درصد» (PP) واحدی برای سنجش تفاوت عددی (حسابی) درصد‌های محاسبه شده بوده و «درصد» مبین نسبت است نه تفاوت.

به گزارش می‌متالز، علم دو عنصر اصلی دارد، یکی مشاهده (که با دیدن فرق دارد) و دیگری اندازه‌گیری؛ برای انجام هر دوی آن‌ها باید از روش‌های خاصی پیروی کرد، تا خطا در آن‌ها حداقل‌سازی شود. گام نخست فهم و درک درست مفاهیم آن‌ها است و کاربرد درست هر ابزار در جای خویش.

«واحد درصد» (Percentage Point) و «درصد» percent از جمله آن مفاهیم هستند که به خصوص در این اواخر برخی آن‌ها را به کار می‌برند، مثلا می‌گویند رشد نرخ تورم نقطه به نقطه چنین است، ولی به صورت درصد چنان؛ یا تورم در کشور‌های صنعتی دو برابر شده است؛ یعنی از ۱.۵ به ۳ رسیده است؟! تفاوت این دو مفهوم می‌تواند در بسیاری از تحلیل‌های اقتصادی و بازار سرمایه راهگشا باشد و لااقل ما و دیگران را از گمراه شدن مصون دارد.

«واحد درصد» (PP) واحدی برای سنجش تفاوت عددی (حسابی) درصد‌های محاسبه شده است. مثال: اگر به فرض گفته شود که در سال ۱۳۸۰، سه درصد مردم ایران و در سال ۱۳۸۶ شش درصد آن‌ها سهام‌دار بوده‌اند تفسیر درست این آمار چیست؟ می‌توان گفت بین سال‌های ۸۰ تا ۸۶ تعداد سهامداران در این مرز و بوم ۳ واحد درصد افزایش داشته است، ولی نمی‌توان گفت که جمعیت سهامداران سه درصد افزایش داشته‌اند؛ چرا که «درصد» مبین نسبت است نه تفاوت؛ بنابراین اگر مسوولی یا غیرمسوولی بگوید بین سال‌های ۸۰ تا ۸۶ در سایه فرهنگ‌سازی و آموزش همگانی درست برای بورس‌ها نرخ سهامداران دو برابر شده است، فرمایش ایشان نادرست بوده و ابهام‌زدایی لازم دارد؛ چرا که مخاطب نمی‌داند مراد ایشان در مقایسه دو نرخ، «واحد درصد» است یا «درصد».

در جوامع علم‌گرا وقتی یک مقام پولی یا خزانه‌داری اعلام می‌کند که نرخ بهره بانکی را یک‌درصد کاهش داده‌اند، معمولا منظور او آن است که نرخ مزبور به اندازه یک واحد درصد کاسته شده است. مثلا اگر آن نرخ ۱۰ درصد بوده، کاهش یک درصدی در آن یعنی کاهش یکصدمی در ۱۰ درصد و لذا نرخ بهره بانکی جدید ۹.۹۹ درصد شده است!

در مقابل «واحد درصد» وقتی از درصد بالا رفتن یا پایین آمدن یک نماگر بحث می‌کنیم و مثلا می‌گوییم نرخ بیکاری ۱۲ درصد بالا رفته است یا درجه رقابت‌پذیری کالا‌های صادراتی صنعتی ما ۱۲ درصد کاهش یافته است، باید در تفسیر و تعبیر این ارقام و اعداد دقت کرد؛ چرا که افزایش و کاهش درصدی به مقدار اولیه آن عدد بر می‌گردد. اگر قیمت چای به فرض ۱۰۰۰۰ تومان بوده و در عرض یک ماه ۲۰ درصد بالا رفته باشد (یعنی یک افزایش ۲۰۰۰ تومانی را تجربه کرده است) یعنی به رقم ۱۲۰۰۰ تومان رسیده است. تفسیر آن این است که قیمت پایان ماه ۱۲۰ درصد قیمت اولیه آن است.

منبع: شبکه خبری اقتصاد و بانک ایران (ایبنا)