نقشه نیمروز بورس یکشنبه (20 آبان)

به گزارش می متالز، الگوی تکرارشونده‌ای در چند روز اخیر بر معاملات بازار سهام حکمفرمایی می‌کند. معاملات در این چند روز با غلبه نسبی عرضه بر تقاضا آغاز می‌شود و رفته‌رفته در نبود تقاضای موثر با فشار بیشتر عرضه بر قیمت‌ها ادامه می‌یابد. فرآیندی که در جریان دادوستدهای امروز نیز تکرار شد. عدم حمایت محرک‌های بنیادی بازار در وضعیت فعلی نقش موثری در فشار عرضه‌ها و تداوم روند اصلاحی بازار ایفا می‌کند. به نظر می‌رسد افت قابل‌توجه قیمت جهانی مواد خام نظیر نفت، فلزات رنگین، فولاد و محصولات پتروشیمی مهمترین عامل در بروز چنین پدیده‌ای در بورس تهران است. علاوه بر این، باید به کمبود اطلاعات سنجش‌پذیر از عملکرد بنگاه‌ها هم اشاره کرد که موجب بروز شایعات و تشدید فضای هیجانی بازار می‌شود.

ترس از اصلاح جهانی بازارها

چنان که روز گذشته هم عنوان شد، بازارهای جهانی در یک و نیم ماه اخیر روند اصلاحی چشمگیری را تجربه کردند. قیمت اغلب کالاهای پایه در این مدت وارد محدوده منفی شد و همچنان این روند ادامه دارد. مهمترین عامل اصلاح قیمت کالاها را تداوم جنگ تجاری بین دو متقاضی بزرگ بازار جهانی، یعنی آمریکا و چین می‌دانند که آخرین نشانه‌های آن در تنزل رشد اقتصادی چین و همچنین وضعیت ناامیدکننده فعالیت‌های صنعتی و کارخانه‌داران این کشور انعکاس یافت. ضمن اینکه کاخ سفید بنا دارد سیاست‌های حمایت‌گرانه خود را از ابتدای سال جدید میلادی با وضع تعرفه بر نیمی دیگر از کالاهای چینی، تشدید کند. در این میان، تنها امیدواری بازارها به گفت‌وگوی سازنده روسای جمهور دو کشور در حاشیه نشست جی20 در پایان ماه نوامبر، یعنی 19 روز دیگر است.
برآیند این مناقشات در کنار تحریم‌های نفتی ایران، بازارهای جهانی را طی یک ماه اخیر وارد روند اصلاحی کرد. حدود یک ماه پیش بود که اغلب موسسات جهانی در آینه تحریم‌های ایران، بهای نفت در پایان سال میلادی را 100 دلار برآورد می‌کردند. اما رشد چشمگیر عرضه از سوی غول‌های نفتی، به‌ویژه رکوردشکنی تولیدات آمریکا، در کنار بروز نشانه‌هایی از ضعف تقاضا و اعطای غیرمنتظره معافیت به مشتریان نفتی ایران ریزش بیش از 20 درصدی نفت را از اوج خود در اوایل اکتبر رقم زد. البته باید تنزل قیمت فلزات رنگین نظیر مس، روی و آلومینیوم در بورس فلزات لندن را اضافه کرد که همپای اصلاح قیمت فولاد و محصولات پتروشیمی در بازارهای آسیایی نگرانی را در بورس تهران افزون کرده‌اند. علاوه بر ریزش نفت، بهای هر تن از مس طی روندی پرنوسان از محدوده بالای 6300 دلار به نزدیکی 6000 دلار افت کرده است، قیمت فلز روی در یک ماه اخیر اصلاح بیش از 6 درصدی را ثبت کرده و هر تن آلومینیوم نیز به پایین‌ترین سطح طی 15 ماه اخیر رسیده است. از طرفی، در بازارهای آسیایی هم متانول بالای 400 دلار در هفته اخیر به محدوده 350 دلار بازگشته، اوره اصلاح نسبی را تجربه کرده و محصولات فولادی نیز از این روند اصلاحی مصون نماندند.
از این دیدگاه، به نظر می‌رسد اصلاح قیمت سهام کالایی واکنشی به روند نزولی بهای کالاهای جهانی است. البته نمی‌توان نقش تحریم‌ها و ریسک صدور کالاها را نادیده گرفت که با شرایط جهانی بازارها دست‌به‌دست هم داده‌اند تا فشار بر وابستگان بورسی را بیشتر کنند.

از خوش‌بینی تا بدبینی در بانک‌ها

همزمان با رکود حاکم بر سهام صادرکنندگان کالایی، نقدینگی در جبهه بانکی‌ها فعال شد و طی این مدت به طور پیوسته با رشد قیمت مواجه شدند. خوش‌بینی به رشد تسعیر دارایی‌های ارزی و در کنار گمانه‌زنی از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت سوخت‌بار اصلی تقاضا در این گروه بود. اما از روز گذشته این روند به کباره منقطع شد و پیشتاز این گروه، یعنی نماد بانک ملت با فشار سنگین عرضه مواجه شد. سپس در معاملات امروز، با سرایت جو منفی به کل گروه، شاهد عرضه‌هیا پرحجم در کف قیمت بودیم که نه تنها گروه بانک بلکه معاملات کل بازار را تحت‌الشعاع قرار داد.

الگوی حدی شاخص کل؛ علامت آرامش بازار؟

وضعیت معاملات بورسی از ساعات ابتدایی صبح تاکنون به نحوی بوده‌که نمودار روزانه روند شاخص کل به شکل تابع نمایی نزولی در آمده است. این شکل تابع روزانه شاخص نشاندهنده ریزش پرقدرت در ابتدای مسیر و سپس رسیدن به یک سطح قدرتمند حمایتی‌ست. هرچند وجود بازه روزانه معاملات می‌تواند توجیه‌کننده این نوع ریزش معاملات صعودی و نزولی در بازارهای کاملا صعودی و نزولی باشد، اما عدم تشکیل صف‌های فروش قدرتمند در بسیاری از نمادهای تاثیرگذار و برداشته شدن فشار فروش اولیه کاملا به چشم می‌آید. حمایت حقوقی‌ها در جریان خرید و فروش‌های روزانه نیز مزید بر علت است تا از این فضا اندکی فاصله بگیریم و منتظر آرامش بیشتری در معاملات باشیم. در این میان بزرگترین عامل جهت کاهش میل خرید در قیمت‌های بالاتر را می‌توان به تثبیت قیمت‌های پایانی در محدوده منفی نسبت داد. بنابراین افزایش حجم معاملات در محدوده‌های فعلی انتظار برای ثبت معاملات متعادل در روز آینده را تقویت خواهد کرد هرچند این موضوع برای سهام شرکت‌هایی که در صف فروش قرار گرفته‌اند و هیجان معاملات بالایی را پشت سر می‌گذارند چندان صادق نیست.