معدن‌کاوی؛ زخمی بر پیکر طبیعت بانه

به گزارش می‌متالز، شهرستان مرزی بانه ۱۳۰ هزار هکتار منابع طبیعی دارد که ۸۰ هزار هکتار آن را جنگل بویژه جنگل‌های بلوط و ۵۰ هزار هکتار نیز مرتع است پروانه بهره برداری برای ۱۴ معدن در این شهرستان صادر شده که ۶ معدن که شامل شن ماسه، سنگ لاشه و معادن مس و روی هم اکنون در بانه فعال است.

بهره برداری از برخی معادن فاقد توجیه زیست محیطی است و می‌توان گفت خسارت وارده بر منابع طبیعی که برداشت در دل کوه‌ها و بدون مطالعه انجام می‌شود، بیشتر از منافع آن است و باعث تخریب بیشتر محیط زیست، زیستگاه جانوران و آلودگی آب و هوا شده و بخش زیادی از درختان جنگلی که قدمتی بیش از ۱۰۰ سال دارند با برداشت معادن از دل این کوه‌ها از بین می‌روند.

جنگل‌ها و مراتع بکر از اهمیت طبیعی و اقتصادی زیادی برخوردار هستند و به لحاظ طبیعی علاوه بر تامین خوراک دام و تولید انواع دارو مزایای مهمی همچون تعدیل آب و هوا و تغذیه آب‌های زیر زمینی دارد و از حیث اقتصادی نیز برای بهره برداران محلی اهمیت زیادی دارد.

برداشت معادن با بررسی‌های کارشناسی انجام نمی‌شود

مدیر عامل انجمن مردمی پاژین بانه جنگل‌های بلوط بانه را سرمایه عظیم جنگل‌های زاگرس عنوان کرد و گفت: ادارات و نهاد‌های که با برداشت معادن موافقت می‌کنند قبل از موافقت در منطقه‌ای که قرار است معدن ایجاد شود مطالعه و بررسی‌های کارشناسی نمی‌کنند و این موضوع موجب تخریب منابع طبیعی و خدادادی می‌شود.

حامد اسراری افزود: پیمانکاران بعد از برداشت از معادن در عرصه‌های طبیعی باید خسارت‌های ناشی از تخریب را برای احیای محیط زیست منطقه جبران کنند که این اقدام انجام نمی‌شود.

وی اظهار داشت: نهاد‌های مربوطه بعد از موافقت با برداشت و اکتشاف معادن باید بررسی‌های میدانی از منطقه داشته باشند که این اقدام هم تاکنون از طرف این نهاد‌ها انجام نشده و این امر باعث سوء استفاده پیمانکاران معادن شده و سینه کار را بیش از محدوده تعیین شده افزایش می‌دهند.

اسراری با اشاره به تاثیر برداشت معادن بر محیط زیست و انسان گفت: آلودگی آب و خاک، تخریب زیستگاه جانوران و نابودی درختان جنگلی از مهمترین پیامد‌های برداشت معادن است که بر سلامت انسان نیز تاثیر زیادی دارد و باعث افزایش بیمار‌های تنفسی و انواع سرطان نیز می‌شود.

وی افزود: در سال‌های اخیر برای پیشگیری از تخریب و از بین بردن منابع طبیعی و درختان جنگلی فعالان محیط زیستی انجمن پاژین بانه از جانمایی و برداشت ۲ معدن در بانه جلوگیری کرد.

پروانه بهره برداری از ۱۴ معدن در بانه

رییس صنعت، معدن و تجارت شهرستان بانه گفت: ۱۴ پروانه برداشت معدن در بانه وجود دارد که امسال پروانه یکی از معادن باطل می‌شود و پنج معدن تعطیل و معادنی هم در حال اکتشاف هستند.

بایزید حسینی با اشاره به دلایل تعطیلی برخی از معادن افزود: یکی از مهمترین دلیل تعطیل شدن معادن بانه مشکلات اداری و به صرفه نبودن این معادن است یکی از این معادن به دلیل نزدیکی با لوله انتقال گاز و یکی دیگر نیز به دلیل قرار گرفتن در عرصه منابع طبیعی تعطیل شده است.

وی با بیان اینکه ۶ معدن برداشت سنگ لاشه فعال است اظهار داشت: زمان مشخصی برای برداشت در معادن وجود ندارد و هر معدن با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص ظرفیتی برای استخراج دارد و از میزان تعیین شده نمی‌تواند بیشتر برداشت کنند.

حسینی اضافه کرد: برای جلوگیری از تخریب واحد‌های مسکونی همجوار معادن هنگام انفجار باید وضعیت اولیه بررسی شود و ساخت و ساز‌ها حریم خود را رعایت کنند اگر یک واحد براثر انفجار تخریب شود باید جبران خسارت شود.

وی با اشاره به اینکه مواد منفجره که برای انفجار بکار برده می‌شود موج انفجار آن پخش نمی‌شود گفت: سالانه ۳۱۰ هزار تن سنگ لاشه و شن ماسه بانه برداشت می‌شود که نیاز شهرستان را تامین نمی‌کند و از شهر‌های همجوار این مصالح برای ساختمان سازی وارد شهرستان می‌شود.

رییس صنعت، معدن و تجارت شهرستان بانه افزود: چهار محدوده اکتشافی فلزی در بانه وجود دارد که میزان و زمان برداشت آن هنوز مشخص نیست.

وی گفت: در زمان استقرار و بهره برداری از اداره محیط زیست استعلام می‌گیریم و ضوابطی محیط زیستی که لازم است به بهره بردار اعلام و تلاش می‌شود کمترین تخریب محیط زیستی را داشته باشد و اداره منابع طبیعی و آبخیز داری بابت تخریب‌ها جریمه‌ای برای برداشت کننده در نظر می‌گیرد.

حسینی افزود: در بانه سنگ لاشه از کوه‌های واقع در روستا‌های ابولحسن، سبدلو، شوی، بوئین سفلی، هنگه ژال و بلوه برداشت می‌شود.

بانه مناسب فعالیت معدن نیست

رییس محیط زیست شهرستان بانه با بیان اینکه نظارت بر فعالیت معادن توسط اداره منابع طبیعی و آبخیزی داری و صنعت، معدن و تجارت انجام می‌شود، گفت: نظارت بر بحث آلودگی محیط زیست معادن توسط محیط زیست انجام می‌شود که با توجه به شرایط خاص بانه مناسب فعالیت معادن نیست.

رحمان رحیم پور افزود: با توجه به اینکه منطقه بانه یک منطقه جنگلی و بکر است معادنی که در بانه به بهره برداری رسیده بیشترین تخریب محیط زیستی و نابودی درختان جنگلی را به همراه داشته و علاوه بر این زیستگاه بسیاری از حیوانات را نیز از بین می‌برد.

وی اظهار داشت: درختانی که در مناطق جنگلی بانه وجود دارد بیش از ۱۰۰ سال عمر دارند که با بهره برداری از معادن از بین می‌روند و آسیب جبران ناپذیری به محیط زیست منطقه وارد می‌می شود.

رحیم پور ادامه داد: برای برداشت از معادن سینه کاری مشخص می‌شود، اما بسیاری پیمانکاران و افرادی که از این معادن برداشت می‌کنند بیش از سینه کار تعیین شده برداشت می‌کنند و بعد از اتمام برداشت منطقه را ویران شده رها می‌کنند و خسارت‌های محیط زیستی را جبران نمی‌کنند.

وی با اشاره به انفجاری که در معادن برای برداشت سنگ لاشه انجام می‌شود افزود: قبلا در بحث انفجار‌ها از اداره محیط زیست استعلام می‌گرفتند، اما اکنون این کار انجام نمی‌شود و این انفجار‌ها علاوه بر آلودگی‌های محیطی و صوتی گاهی باعث ضربه به لایه‌های درونی زمین می‌شوند.

این مسوول با بیان اینکه چیزی که از معدن باقی می‌ماند ویرانی است گفت: باید پیمانکاران در کارگاه‌های خود فضای سبز ایجاد کرده و در مکانی که سنگ لاشه برداشت می‌شود برای جلوگیری از ایجاد گرد و خاک آب پاش نصب کنند.

وی افزود: معدن روبروی روستای سبدلو برخی از قوانین محیط زیستی را رعایت می‌کند، اما جانمایی این معدن مناسب نیست چراکه فاصله معدن با منابع آبی و دانه بندی رعایت نشده و قبلا نیز دستور پلمب داده شده بود و اجازه فعالیت نداشت.

رحیم پور اظهار داشت: این معدن پس از مدتی بنابر ضرورت فعالیت خود را با رعایت قوانین محیط زیستی ادامه داد.

وی یاد آور شد: گرد و غبار ناشی از برداشت معادن که بر روی درختان می‌ماند، راه تنفس درختان را می‌بندد و تخریب جنگل‌ها باعث ایجاد سیلاب می‌شود.

رییس محیط زیست شهرستان بانه گفت: با توجه به شرایط زیست محیطی شهرستان بانه برای برداشت معدن مناسب نیست به همین خاطر اداره محیط زیست با ارائه مجوز به برخی از معادن مخالفت می‌کند.

وی با بیان اینکه باید از ظرفیت منابع طبیعی به اندازه توان منابع بهره برداری شود اضافه کرد: با توجه به اینکه شرایط توپوگرافی بانه مناسب فعالیت معدن‌ها نیست و باعث تخریب محیط زیست می‌شود باید فعالیت معدن‌های موجود تا زمان مقرر شده ادامه یابد و بیش از این باعث تخریب محیط زیست نشود.

برداشت باید با سیم برش انجام شود

رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بانه گفت: در مجوزی که اداره صنعت، معدن و تجارت برای برداشت معدن صادر می‌کند نحوه برداشت تعریف شده و با توجه به اینکه برداشت با سیم برش هزینه بیشتری نیاز دارد معمولا با انفجار کوه برداشت می‌کنند.

عثمان افتخاری با بیان اینکه در بانه معدن شن و ماسه بستر رودخانه وجود ندارد افزود: هشت معدن سنگ لاشه فعال وجود که برای سه معدن پرونده قضایی تشکیل شده است.

وی اظهار داشت: برای جلوگیری از تخریب منابع طبیعی از معادن به صورت دوره‌ای بازدید می‌کنیم و در صورت مشاهده تخلف به مراجع قضایی معرفی می‌شود.

افتخاری با بیان اینکه به دلایلی پرونده‌های تخلف به نتیجه مورد نظر نمی‌رسد ادامه داد: در معادن ۲ محدوده اکتشاف و سینه کار تعریف شده که نظارت بر آن‌ها توسط صنعت، معدن و تجارت انجام می‌شود و سطح تخریبی معادن مشخص نیست.

از مساحت ۲۹ هزار و ۱۰۰ کیلومتر مربعی مساحت کردستان حدود ۱۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر از مناطق دارای ظرفیت موادمعدنی فلزی با عنوان پهنه اکتشافی بلوکه و برای اکتشاف به سازمان‌های زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور و ایمیدرو واگذار شد.

کردستان با داشتن ظرفیت‌های فراوان در حوزه معدن به یکی از قطب‌های معدنی کشور تبدیل شده و بی شک سرمایه گذاری بیشتر در این حوزه منجر به توسعه و پیشرفت هرچه بیشتر استان خواهد شد چراکه این مهم پیشران چرخه اقتصادی کشور و به تبع استان خواهد بود.

اما نکته قابل توجه در زمینه فعالیت معادن در مناطق جنگلی مانند شهرستان بانه باید بر اساس قوانین و ضوابط خاص باشد و فعالیت‌های معدنی و معدن کاوی باعث تخریب خارج از عرف طبیعت نشود و پس از اتمام فعالیت معادن شرکت بهره‌بردار ملزم به احیای دوباره طبیعت آن منطقه شود.

منبع: خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) کردستان