جرم‌انگاری برای وارد نکردن ارز حاصل از صادرات زیر نگاه کارشناسی

به گزارش می‌متالز، حسین سلاح ورزی روز شنبه با بیان اینکه طرح «جرم‌انگاری وارد نکردن ارز حاصل از صادرات» الزام‌ها و پیامد‌های مربوط به خود را دارد، افزود: تا پیش از اینکه این طرح برای تصویب به صحن علنی مجلس بیاید، باید از سوی فعالان اقتصادی و علاقمندان به اقتصاد سیاسی و همچنین دولت سیزدهم مورد بحث و بررسی قرار گیرد تا پیشنهادات لازم برای رفع کم و کاستی‌های طرح به نمایندگان ارایه شود.

در ادامه پاسخ‌های نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران به پرسش‌های مطروحه را مشاهده فرمائید:

پرسش- به تازگی طرحی با نام «جرم‌انگاری وارد نکردن ارز حاصل از صادرات» در نوبت بررسی قوه مقننه قرار گرفته است. براساس مواد این طرح، درصورت تصویب نهایی جریمه نقدی و نیز اجرای مجازات حبس برای صادرکنندگانی که در یک دوره سه ماهه ارز حاصل از صادرات را به بانک مرکزی برنگردانند در نظر گرفته می‌شود. ارزیابی شما درباره این طرح چیست؟

پاسخ - واقعیت این است که اختیارات مجلس در ایران مطابق قانون اساسی بسیار گسترده است و این نهاد نیز بعضا نشان داده با استفاده از این اختیارات در برخی از امور اجرایی نیز دخالت می‌کند.

مجلس یازدهم با ساختار فکری و سیاسی خود بیشتر از هر مجلس دیگری از این اختیارات استفاده کرده است. طرح جرم انگاری وارد نکردن ارز حاصل از صادرات یک طرح با ابعاد گوناگون است که الزام‌ها و پیامد‌های مربوط به خود را دارد. به نظر می‌رسد تا پیش از اینکه این طرح در مجلس و به ویژه تا پیش از اینکه به صحن علنی بیاید از سوی فعالان اقتصادی و علاقمندان به اقتصاد سیاسی و از همه مهمتر از سوی دولت سیزدهم باید در کانون نقد جدی فراوان قرار گیرد تا تصویب آن در مجلس درباره جزییات آن با کمال دقت بحث و بررسی شود.

پرسش- گفتید این طرح الزام‌ها و پیامد‌های گوناگونی دارد و ابعاد آن پرشمار است. این داوری شما چه معنایی دارد؟ درباره الزام‌های این گونه طرح‌ها نظرتان چیست؟

پاسخ – یکی از الزام‌های هر طرحی که می‌خواهد قانون شود این است که پیشینه آن در اجرا و در قانون گذاری از سوی طراحان به خوبی دیده شود. به نظر می‌رسد طراحان این مقوله اقدام‌های فراوان بانک مرکزی در دولت دوازدهم را درباره این مساله باید خوب مطالعه و نتایج آن را بررسی کنند.

بانک مرکزی در دوره آقای همتی در این باره با استناد به قوانین موجود بار‌ها و بار‌ها صادرکنندگان را تهدید می‌کرد باید ارز حاصل از صادرات را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به بانک مرکزی بفروشند که به مجادله‌های پرشمار و دلسردی بازرگانان اصیل منجر شد. این یک الزام است که از گذشته درس بگیریم و از تکرار کار‌هایی که به دلسردی و رخوت فعالان اقتصادی منجر می‌شود، خودداری کنیم. رییس بانک مرکزی پیشین بعد‌ها اعتراف کرد نگاهش به صادرکنندگان با بدبینی و سوءظن همراه بوده است. یکی از الزام‌های دیگر این است که تهیه کنندگان طرح ببینند چرا احتمال برگشت ارز حاصل از صادرات به ایران در یک دوره کوتاه مدت دشوار شده است و به جای قانون گذاری تازه باید دنبال برطرف کردن آن موانع باشند.

الان همه می‌دانند حتی شرکت ملی نفت ایران که یک شرکت با سابقه طولانی و یک شرکت نیرومند است نیز نمی‌تواند منابع حاصل از صادرات خود را به آسانی برگرداند. نمایندگان محترم در جریان گرفتاری صادرکنندگان کالا به عراق و افغانستان به عنوان دو طرف اصلی ایران در صادرات و نیز چین هستند و می‌دانند که دریافت و برگرداندن ارز حاصل از صادرات به این سه کشور با دشواری‌های متعدد روبه رو است. از سوی دیگر باید این الزام را در نظر گرفت که صادرکنندگان باید با چه قیمتی دلار یا یوروی خود را به بانک مرکزی بدهند.

پرسش- یک فرض این است که این طرح به همین شکل تصویب شود. به نظر شما پیامد‌های این طرح در صورت تصویب نهایی چه خواهد بود؟

پاسخ – من به عنوان فردی که در جریان تنگنا‌های صادرکنندگان قرار دارم و از سوی دیگر می‌دانم بسیاری از صادرکنندگان اصیل و خوش نام ایرانی در اینکه با تلاش و سرمایه گذاری جریان ارز آوری به کشور کم نمی‌گذارند و می‌خواهند اقتصاد را از این تنگنای ارزی رها سازند امیدوارم این طرح به این شکل هرگز به صحن علنی نیاید.
واقعیت این است که صادرکنندگانی که برای آبرو و سابقه خود احترام قایل هستند و بزن در رو نیستند، برایشان بسیار دشوار است همیشه در معرض سوء ظن باشند. در شرایط سخت این روز‌های ایران که تحریم‌ها پابرجاهستند و ایران هنوز درباره اف. ای. تی. اف به نتیجه نرسیده و صادرات یکی از سخت‌ترین کار‌ها شده است، پیشن‌ها این نوع طرح‌ها تنها سبب دلسردی و نگرانی‌ها می‌شود.

هیچ صادرکننده با شرفی دراین وضعیت خود را در وسط چنین میدان و معرکه‌ای نخواهد انداخت. تصور نمایید به جای سه ماه مهلت داده شده به هردلیل این فرایند بازگشت ارز سه ماه و چند روز شد و صادرکننده هم مقصر نبود حالا باید او را جریمه کرد و باید او را به زندان انداخت؟

از سوی دیگر اگر بانک مرکزی با هر اراده‌ای بخواهد ارز حاصل از صادرات را با نرخ ارزانتر از بازار قیمت گذاری کند و صادرکننده را از دل و دماغ بیندازد چه باید کرد؟

یکی از تبعات جدی تصویب چنین قانونی، می‌تواند کاهش معنا دار صادرات غیر نفتی کشور و از دست رفتن بسیاری از بازار‌های صادراتی باشد که صادرکنندگان ایرانی سال‌ها با صرف هزینه فراوان توانسته اند در آن‌ها جای پایی باز کنند.

پیشنهاد به نمایندگان محترمی که طرح را تهیه کرده اند این است پیش از هر اقدام دیگری، ابتدا با صادرکنندگان و شرکت‌های صادراتی به بحث وگفت وگو بنشینند و تنگنا‌های موجود در فضای واقعی را ملاحظه کنند.

نکته قابل توجه دیگر این است که تقریبا می‌توان گفت اغلب تهیه کنندگان و امضا کنندگان طرح هم از کمیسیون‌های اقتصادی و تخصصی مجلس نیستند، تهیه چنین طرح‌هایی اساسا می‌تواند باعث افزایش بی اعتمادی فعالان اقتصادی و حتی صدمه به نظام قانون گذاری کشور شود.

منبع: پایگاه خبری تحلیلی تجارت بین الملل (اگزیم نیوز)