خداحافظی دلالان

به گزارش می‌متالز، اواسط تابستان امسال بود که سیمان با گرانی بی سابقه‌ای مواجه شد، به طوری که تا قیمت هر پاکت ۷۰ تا ۱۰۰ هزار تومان در بازار عرضه می‌شد. گرانی سیمان تا جایی نگران کننده شده بود که زمزمه‌های افزایش قیمت ساخت و ساز به دلیل گرانی و کمبود این محصول شنیده می‌شد؛ زیرا بنا به گفته فعالان این صنعت با افزایش نرخ هر نوع از مصالح ساختمانی، قیمت تمام شده یک ساختمان نیز بالاتر می‌رود. از طرفی در همان زمان، اجرای طرح‌هایی مانند ساخت یک میلیون مسکن در میان بود که با وجود این نوع مشکلات، مباحثی در تحقق این شعار انتخاباتی به وجود آمده بود.

وزیر فعلی صنعت، معدن و تجارت در جریان رأی اعتماد خود در مجلس درباره کاهش قیمت سیمان و فولاد وعده‌هایی را داد که تنظیم کنونی این بازار، گویای عمل به همان وعده‌ها است. با این حال، آن زمان، دلایل متفاوتی برای گرانی یک باره سیمان نام برده می‌شد. عده‌ای قطعی‌های مکرر برق را دلیل این موضوع مطرح می‌کردند، زیرا با قطعی برق فعالیت کوره‌های سیمان متوقف می‌شد و در پی آن از سیمان عرضه شده به بازار هم کاسته شده بود که کمبود این محصول به گرانی می‌انجامید. برخی دیگر نیز عرضه سیمان در بورس و اجتناب کارخانه‌داران را در عرضه کامل تولیداتشان در بورس، به عنوان دلیل اصلی گرانی‌ها مطرح می‌کردند.

با این وجود، بازار به تدریج آرام گرفت و اکنون این بازار در تعادل است. حتی از احتمال کاهش نرخ بیشتر هم سخن گفته می‌شود.

کمبود و گرانی سیمان، رفع شده است

بنا بر اظهارات فعالان بازار، تداوم جریان برق برای تولید سیمان باعث افزایش تولید و عرضه آن در بورس کالا شد و همین جریان به کاهش نرخ سیمان منجر شد. از دیدگاه این فعالان، چنانچه کشور بحران قطعی برق را نداشت امسال قیمت سیمان به مقدار جزئی تغییر می‌کرد و هر پاکت سیمان با قیمت ۲۵ هزار تومان به دست عوامل توزیع می‌رسید، اما قطعی برق سبب کمبود سیمان در بازار شد.

در این خصوص عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن سیمان معتقد است: دلیل کمبود و گرانی سیمان در آن شرایط زمانی قطعی برق بود. هر هفته در کل کشور تقریباً ۶۰ تا ۶۵ درصد از نیاز برق کارخانه‌های سیمانی تأمین می‌شود و چنانچه در پاییز و زمستان برق پایدار در اختیار بنگاه‌های تولیدی قرار گیرد، بازار به آرامش می‌رسد. اما موضوعی که از دیدگاه بسیاری به تنظیم این بازار منتهی شد اقدام سازمان صمت بوده که در راستای افزایش عرضه سیمان در بورس و در نهایت کاهش قیمت این محصول انجام گرفت. این چنین که هر هفته بین یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن سیمان تولید و روانه بازار می‌شود.

احمد توکل، کارشناس و فعال مسکن اظهار می‌کند: گرانی سیمان تقریباً از مرداد ماه شروع شد و برای آن دلایل زیادی نام برده می‌شد. از قطعی برق، عرضه نشدن کافی به بازار، توزیع در بورس و مسائل دیگر که هر کدام تأثیری در روند بازار سیمان داشت. اما آنچه شرایط را نامتعادل‌تر کرد حضور واسطه‌گران در این بخش بود. این چنین که کارخانه دار، محصول را با همان نرخ قبل عرضه می‌کرد، ولی واسطه‌ای که سیمان را از درب کارخانه به دست فروشنده می‌رساند قیمت آن را چند برابر می‌کرد و در نهایت با نرخ گرانی به دست مصرف کننده می‌رسید.

وی ادامه می‌دهد: تا آنکه دولت، تمام عرضه‌کنندگان سیمان را موظف به اخذ کد بورسی کرد که بتوانند خود محصولاتشان را بدون هیچ واسطه‌ای در بورس عرضه کنند و به تدریج با حذف این دلالان، قیمت‌ها متعادل شد. البته رفع قطعی‌های مکرر برق هم باعث شد که تولید سیمان بر روند سابق بیفتد و کمبودی در بازار نباشد. اینگونه که اکنون سیمان از قیمت هر پاکت ۱۰۰ هزار تومان در مرداد ماه به حدود ۳۷ هزار تومان رسیده است که این نرخ قابل قبولی محسوب می‌شود.

این فعال بازار مسکن تاکید می‌کند: خریداران به هیچ وجه سیمان را گران‌تر نخرند؛ زیرا فعلاً بحران کمبود و گرانی این محصول رفع شده و احتمالاً شرایط بهتر شود و یا حداقل بر همین روال، پایدار بماند.

نظارت سازمان صمت، بازار سیمان را متعادل کرد

ناصر محمدی، رئیس اتحادیه مصالح ساختمانی اصفهان با اشاره به کاهش نرخ سیمان و رسیدن به قیمت ۳۳ تا ۳۷ هزار تومان اظهار می‌کند: هم‌زمان با شروع قطعی‌های برق در تابستان و عرضه سیمان در بورس، قیمت این محصول هم افزایش زیادی پیدا کرد. هر دو دلیل، مؤثر در گرانی بودند، اما افرادی هم که با دریافت کد بورسی اقدام به خرید و فروش سیمان در بورس می‌کردند عامل مهمی در نابسامانی این بازار شده بودند. این‌چنین که میزان زیادی از سیمان را خریداری می‌کردند و در بازار با نرخ آزاد می‌فروختند.

وی اضافه می‌کند: با رفع مشکلات برقی و تنظیم این بازار که توسط وزیر صمت انجام گرفت قیمت‌ها تا حدود ۵۰ درصد کاهش یافت و تقریباً به همان نرخ قبل از گرانی‌ها بازگشت. جریان از این قرار بود که وزیر صمت با نظارت بر نحوه فروش کارخانه‌ها در بورس مانع عرضه نشدن تولیدات آن‌ها شد؛ زیرا این اقدام از سوی تولیدکنندگان سیمان باعث کمیابی و گرانی می‌شد. فعلاً سیمان با نرخ مناسب توسط بورس، تعاونی‌ها و خرده فروشان عرضه می‌شود که با توجه به شناور بودن نرخ‌ها در بورس، ترجیحاً خرید‌های عمده از بورس انجام می‌گیرد و مصارف جزئی هم از خرده فروشان سطح شهر و یا تعاونی‌ها تهیه می‌شود.

این مسوول در رابطه با تأثیر نرخ سیمان بر قیمت نهایی مسکن می‌گوید: قطعاً افزایش نرخ هر نوع نهاده ساختمانی بر قیمت مسکن تأثیر می‌گذارد همان‌طور که گران شدن دیگر هزینه‌های تولید مانند حامل‌های انرژی، دستمزد کارگر بر قیمت مسکن مؤثر است.

محمدی در پاسخ به این پرسش که آیا احتمال ارزان‌تر شدن سیمان وجود دارد یا خیر؟ می‌گوید: در صورتی که نرخ پایه در بورس حذف شود و کارخانه‌ها مکلف شوند همه تولیدات خود را در بورس عرضه نمایند، احتمال ارزان شدن است. اما با وجود نرخ پایه فعلی که بر اساس آن سیمان در بورس و خرده فروشی‌ها عرضه می‌شود این احتمال بعید به نظر می‌آید.

منبع: خبرگزاری ایمنا