چگونگی اعمال محدودیت‌ها در بورس ایران / بورس‌های جهانی چگونه سیاست‌گذاری می‌شوند؟

می متالز - برداشتن حذف محدودیت‌های در بازار سهام اگر چه در بورس‌های جهانی امری معمول است اما در ایران سیاست‌گذار به دلیل ملاحظاتی محدودیت‌هایی را اعمال کرده که از دید کارشناسان بازنگری در این شیوه را می‌طلبد.

به گزارش می متالز، بورس اوراق بهادار تهران با هدف اجتناب از نوسان‌های شدید قیمت سهام از مکانیزم‌هایی برای محدود کردن افت‌ و خیزهای شدید قیمتی استفاده می‌‌کند. دامنه نوسان قیمت سهام و حجم مبنا از جمله مهم‌ترین‌ محدودیت‌های اعمال‌شده از سوی سیاست‌گذار بورسی در راستای کنترل نوسان‌های بازار است.

هر‌چند عملیاتی کردن این محدودیت‌ها، محاسنی را به دنبال داشته، اما معایبی را نیز در فعالیت معامله‌گران ایجاد کرده است. بر مبنای نظر کارشناسان و فعالان بازار سرمایه، فلسفه پیدایش حجم مبنا در بازار سرمایه، جلوگیری از دستکاری قیمت روزانه سهام بود که در واقع این هدف در سال‌های اخیر به‌طور معکوس عمل کرده و حجم مبنا خود به مکانیزمی برای عدم تعادل در بازار تبدیل شده است.

درخصوص دامنه نوسان نیز هر چند در گذشته محدودیت ۴درصدی برای نوسان روزانه سهام درنظر گرفته شده بود، اما از خردادماه سال ۹۴سرانجام نهاد ناظر بازار سرمایه با افزایش یک‌درصدی دامنه نوسان موافقت کرد تا شاید از بخشی از مشکلات بازار سرمایه کاسته شود.

اما همچنان ضرورت بازنگری در این محدودیت‌ها از مواردی است که همواره از سوی فعالان بازار سرمایه مطرح شده است. در واقع حذف دامنه نوسان قیمت روزانه همواره مورد استقبال فعالان بازار سرمایه قرار گرفته و بارها از سوی کارشناسان و معامله‌گران بر لزوم حذف یا افزایش دامنه نوسان قیمتی سهام تاکید شده است.

بر این اساس گفته می‌شود در بسیاری از بورس‌های کشورهای پیشرفته و بازارهای سرمایه دنیا چنین محدودیت‌هایی وجود ندارد. از سوی دیگر محدودیت‌های مزبور سبب‌شده در بیشتر مواقع شاهد قفل شدن معاملات باشیم. امری که نقدشوندگی بازار را تحت‌تاثیر قرار داده و روندهای اصلاحی را دچار فرسایش می‌کند.

به این ترتیب فعالان بازار برای دستیابی به بازاری کارآ و متعادل، خواستار حذف یا کاهش محدودیت‌های مزبور هستند، به‌طوری‌که معتقدند به هر میزان محدودیت‌های معاملاتی کاهش یابد، باید در مقابل زیرساخت‌های مناسب برای توسعه بازار فراهم شود. این تقابل سبب می‌شود نه‌تنها روند معاملاتی واقعی‌تر، دقیق‌تر و شفاف‌تر دنبال شود، بلکه امکان دستکاری قیمتی و سفته‌بازی به حداقل ممکن برسد.

باشگاه اقتصاددانان محدودیت‌های بازار سرمایه ایران را بررسی می‌کند:

استانداردهای معاملاتی در بازار سرمایه ایران/ عباس گمار

ابزارهای تکمیلی برای کاهش محدودیت‌ها/ مهدی رباطی

اختلال در نقدشوندگی بازار سهام/ یوسف پاشانژاد

تاخیر در تعادل‌های قیمتی/ پشوتن مشهوری نژاد

منبع: دنیای بورس