بازار ارز در ترکیه از کنترل خارج شد/ روز‌های سخت اردوغان

به گزارش می‌متالز، ارزش برابری لیر در مقابل دلار آمریکا سه شنبه به ۴۵/ ۱۳ افت کرد، ولی بعدازظهر به وقت محلی این برابری کمی جبران شد و به ۵۱/ ۱۲ رسید.

بانک مرکزی ترکیه از ماه سپتامبر سال جاری تاکنون نرخ بهره را چهار درصد کاهش داده است که این امر نگرانی‌ها را در مورد استقلال این کشور از دولت رجب طیب اردوغان افزایش داده است.

رئیس‌جمهوری ترکیه از سال ۲۰۱۹ تاکنون سه رئیس بانک مرکزی این کشور را برکنار کرده است. رجب طیب اردوغان معتقد است که نرخ بهره بالا باعث افزایش تورم می‌شود و به همین دلیل با فشار بر بانک مرکزی ترکیه خواستار کاهش نرخ بهره شد که به گفته او می‌تواند با رونق صادرات کشور به ایجاد اشتغال کمک کند. این در حالی است که نرخ تورم در سال‌جاری به حدود ۲۰‌درصد رسیده و افت چشمگیر ارزش لیر باعث شده است که بسیاری از مردم پس انداز‌های خود را از دست بدهند.

بسیاری از اقتصاددان‌های ترکیه کاهش نرخ بهره را اقدامی «غیرمسوولانه» توصیف کرده و احزاب مخالف دولت خواستار برگزاری انتخابات زودرس شده اند. کارشناسان مالی بین‌المللی نیز هشدار می‌دهند که اگر سقوط ارزش لیر ادامه پیدا کند بسیاری از مردم ترجیح خواهند داد پس انداز‌های خود به دلار را از سیستم بانکی ترکیه خارج کنند و در آن صورت این کشور با بحران ارزی جدی روبه‌رو خواهد شد.

روز سه‌شنبه ۲۳نوامبر گزارش داد گروه‌هایی از مردم در شهر‌های مختلف ترکیه دست به تظاهرات و سر دادن شعار علیه دولت اردوغان زدند. معترضان شعار «حزب عدالت برو گمشو» و «کشور مال ماست» سر دادند.

غیر از استانبول و آنکارا، همچنین گزارش‌هایی از تظاهرات در شهر «اسکی شهیر» در شمال غرب و استان ازمیر در دریای اژه نیز ارائه شده است. ، لیر ترکیه در ۲۳نوامبر ۱۵‌درصد دیگر از ارزش خود را در دومین و بدترین روز خود از دست داد آن هم پس از آنکه رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، از کاهش شدید نرخ بهره دفاع کرد و قول داد به‌رغم انتقاد‌ها و درخواست‌های گسترده برای تغییر مسیر، در «جنگ استقلال اقتصادی» خود پیروز شود.

به این ترتیب، روز سه‌شنبه هر دلار آمریکا طی مبادلات به سطح بی سابقه ۴۵/ ۱۳ رسید. لیر ترکیه روز سه شنبه بیشترین میزان کاهش ارزش خود را از روز ۱۰ اوت سال ۲۰۱۸ تاکنون تجربه کرد. لیر در سال‌جاری ۴۵‌درصد (و به روایتی ۵۸‌درصد) از ارزش خود را از دست داده از جمله ۲۶‌درصد کاهش از ابتدای هفته گذشته تاکنون.

اردوغان بر بانک مرکزی فشار وارد کرده تا به «چرخه تسهیل تهاجمی» روی آورد که هدف آن تقویت صادرات، سرمایه‌گذاری و اشتغال است حتی در شرایطی که تورم نزدیک به ۲۰‌درصد افزایش یافته، کاهش ارزش پول سرعت گرفته و دارایی‌های ترکیه را به شدت می‌بلعد. بانک مرکزی ترکیه از سپتامبر گذشته نرخ بهره در این کشور را با وجود افزایش مستمر نرخ تورم کاهش داده است.

بانک مرکزی این کشور پنج‌شنبه گذشته نیز تحت فشار اردوغان نرخ بهره را به ۱۵‌درصد رساند که پایین‌تر از نرخ تورم حدودا ۲۰‌درصدی ترکیه است. رئیس‌جمهوری ترکیه برخلاف جریان مسلط اقتصادی معتقد است که افزایش نرخ بهره تاثیری بر مهار نرخ تورم و کاهش نرخ برابری ارز ملی ندارد. او دوشنبه شب پس از جلسه دولت این کشور از «توطئه» علیه کشورش سخن گفت و تاکید کرد که در برابر فشار کسانی که به دنبال افزایش نرخ بهره هستند «مقاومت» خواهد کرد.

بسیاری از اقتصاددانان کاهش نرخ بهره را بی‌احتیاطی خواندند. در کنار اقتصاددانان، سیاستمداران هم به میدان آمده‌اند و کوس مخالفت با اردوغان سر داده‌اند. در همین راستا، برخی سیاستمداران مخالف اردوغان خواستار برگزاری انتخابات «فوری» و نه «زودهنگام» شده‌اند.

مغازه‌داران و فروشندگان در بازار مرکزی آنکارا می‌گویند، نمی‌توانند از نرخ لیر چشم بر دارند. سال گذشته نرخ برابری لیر به دلار حدود ۸ بود، اما روز سه‌شنبه به ۴۵/ ۱۳ رسید.

بسیاری از اقتصاددانان بر این باورند که ترکیه با «بحرانی بزرگ» دست به گریبان است.

منبع: تجارت نیوز