نگاهی به آینده سنگ آهنی‏‏‌ها

به گزارش می‌متالز، صنایع خودروسازی و ساخت‌وساز بخش‌های اصلی مصرف‌کننده فولاد هستند و در نتیجه میزان تقاضای فولاد این بخش‌ها بر تقاضا و قیمت سنگ‌آهن تاثیر‌گذار است. سنگ آهن جایگزین مستقیمی ندارد، ولی مصرف‌کننده اصلی آن یعنی فولاد جایگزین‌هایی دارد. چین بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد دنیاست و ۴۴ درصد تولید جهان را در دست دارد و برای تامین نیاز سنگ آهن خود هم تولید دارد و هم واردات. میزان اهمیت تقاضای سنگ آهن چین بر بازار این ماده اولیه از آنجا نمایان است که چین علاوه بر اینکه دومین تولیدکننده سنگ آهن دنیاست، اولین وارد‌کننده این ماده اولیه مهم نیز به شمار می‌رود. ضریب نهایی تبدیل سنگ آهن به فولاد حدود ۵۶/ ۲ است، به این معنی که به منظور تولید یک‌میلیون تن فولاد نیاز به ۲ میلیون و ۵۶۰‌هزار تن سنگ آهن داریم. کنسانتره تولیدی حاصل از سنگ آهن در واحد گندله‌سازی تبدیل به گندله شده و در واحد احیای مستقیم، به آهن اسفنجی تبدیل می‌شود و سپس در کوره‌های قوس الکتریکی واحد‌های فولادسازی ذوب می‌شود. این عنصر بیشترین سهم هزینه را در قیمت تمام شده فولاد دارد. طبق آمار‌هایی که کسب شده در چین حدود ۳۹‌درصد، کشور‌های اروپایی ۳۱‌درصد و در ایران حدود ۲۵‌درصد قیمت تمام شده فولاد را هزینه تامین سنگ آهن تشکیل می‌دهد.

ذخایر سنگ آهن

به گزارش سازمان زمین‌شناسی آمریکا مجموع ذخایر سنگ آهن جهان ۱۷۶‌میلیارد تن است که عمده آن در کشور استرالیا قرار دارد. ذخایر سنگ آهن استرالیا ۵۰‌میلیارد تن عنوان شده است. پس از استرالیا، برزیل، روسیه و چین به ترتیب با ۳۴، ۲۵ و ۲۰‌میلیارد تن در رتبه‌های دوم تا چهارم قرار دارند. ایران با دارا بودن ۷/ ۲ میلیارد تن ذخایر شناسایی شده سنگ‌آهن در مقام نهم جهان جای گرفته است. مرغوب‌ترین نوع سنگ‌آهن از کشور‌های استرالیا و برزیل استخراج می‌شود. در مقام مقایسه عیار متوسط سنگ آهن ایران ۵۶ درصد و جهان ۴۷‌درصد است که یک عیار مطلوب به شمار می‌رود. نظر به اینکه مزیت صنعت فولاد کشور به علت وجود ذخایر سنگ‌آهن است، اکتشاف معادن سنگ آهنی در سراسر کشور یکی از اهداف اصلی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی کشور تعیین شده است. بر اساس آخرین آمار‌های منتشر شده میزان ذخایر قطعی و احتمالی زمین‌شناسی سنگ آهن کشور بالغ بر ۵ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تن برآورد شده است.

تغییرات تقاضا

شیوع ویروس کرونا باعث وقوع نااطمینانی در سه ماه اول سال ۲۰۲۰ (از میانه دی‌ماه تا میانه اسفندماه ۱۳۹۸) و کاهش تقاضای جهانی شد. در سه ماه دوم سال ۲۰۲۰ نیز عرضه جهانی را متاثر کرد؛ بنابراین حجم فعالیت‌های اقتصادی کاهش یافت و تقاضای فولاد جهانی کاهش پیدا کرد. از سوی دیگر، به دلیل محدودیت عرضه مواد اولیه صنعت فولاد، قیمت سنگ‌آهن جهانی در بدترین حالت به حداقل سه‌ماهه افت کرد، اما با این حال خوش‌بینی‌ها از افزایش رشد اقتصادی بعد از پیشرفت‌های حاصل شده در زمینه مهار همه‌گیری ویروس کرونا و افزایش تقاضای جهانی قیمت جهانی سنگ‌آهن با روند افزایشی روبه‌رو شده است.

انواع سنگ آهن

سنگ آهن اغلب به سه شکل دانه بندی شده، کنسانتره و گندله تولید معدنی می‌شود. سنگ آهن‌های دانه بندی شده نیز به دو صورت ریزدانه در ابعاد صفر تا ۱۰ میلی‌متر و درشت دانه در ابعاد ۱۰ تا ۳۰ میلی‌متر معامله می‌شوند. عیار این نوع از سنگ آهن تقریبا بین ۵۷ تا ۵/ ۶۳‌درصد متغیر است.

کنسانتره سنگ آهنی بسیار ریزدانه است و عیار آن معمولا بین ۶۷ تا ۶۹‌درصد است. معمولا عیار گندله با عیار کنسانتره آن تفاوت چندانی ندارد، ولی با بنتونیت و برخی موارد دیگر به صورت متخلخل و معمولا کروی تولید می‌شود تا در فرآیند احیای مستقیم به آهن اسفنجی تبدیل شود

بر اساس آمار منتشره میزان تولید کنسانتره سنگ‌آهن معادن بزرگ و عمده در کشور در سال ۱۳۹۹، بالغ بر ۷/ ۴۷ میلیون تن و میزان تولید گندله در مجتمع‌های فولادی و معدنی کشور طی سال ۱۳۹۹ حدود ۴۶‌میلیون تن بوده است.

طبق آمار‌ها کل بازار داخلی کشور در ۶ ماه ابتدایی امسال شامل ارزش فروش محصولات کنسانتره سنگ‌آهن، کنسانتره آپاتیت، سنگ‌آهن دانه‌بندی و کلوخه، گندله، آهن اسفنجی و شمش فولادی ۵/ ۴۹ هزار میلیارد تومان بوده است. در حالی که این رقم در مدت مشابه سال قبل به میزان ۲/ ۲۲ هزار میلیارد تومان بوده است. از میان این محصولات آهن اسفنجی و شمش فولادی به عنوان محصولات میانی تنها از سوی شرکت چادرملو تولید می‌شود.

شرکت‌ها و پیش‌بینی سود

چهار شرکت اصلی تولید سنگ آهن در بازار سرمایه ایران پذیرفته شده و سهام این شرکت‌ها در بازار سهام مورد دادوستد قرار می‌گیرند که شامل «کگل»، «کچاد»، «کگهر» و «کنور» می‌شوند. شرکت‌های «اپال»، «میدکو» و «واحیا» نیز دارای شرکت‌های فرآوری و معدنی در حوزه سنگ آهن در زیرمجموعه‌های خود هستند. همچنین «ومعادن» و «وامید» سهامداران چهار شرکت اصلی سنگ آهنی بورس به شمار می‌آیند. این چهار شرکت اصلی در مجموع ۵۳۱‌هزار میلیارد تومان ارزش دارند که حدود ۷ درصد از کل ارزش بورس و فرابورس است. همه این آمار و ارقام در نهایت نشان دهنده اهمیت این صنعت و شرکت‌های حاضر در آن برای سرمایه‌گذاران و ارکان بازار سرمایه است. همان‌طور که در جدول مشخص است، این شرکت‌ها در نیمه ابتدایی امسال رشد‌های خوبی را تجربه کرده اند، به طوری که سود هر سهم نماد «کگهر» نسبت به ۶ ماهه سال گذشته به میزان ۲۲۹‌درصد افزایش یافته است. بعد از آن نماد «کچاد» قرار دارد که سود سهام آن طی این مدت به میزان ۱۷۶‌درصد رشد کرد. بر اساس پیش‌بینی کارشناسان (مطابق گزارش اجماع تحلیلگران) این سود‌ها در پایان سال هم ادامه دار خواهند بود، البته به جز نماد «کنور» که رشد سود هر سهم آن به دلیل افزایش قابل‌توجه سود خالص آن در سال گذشته منفی برآورد شده است.

منبع: دنیای اقتصاد