به گزارش میمتالز، رجب طیب اردوغان، رییسجمهور ترکیه از طرح اضطراری خود برای مهار سقوط ارزش لیر و حفاظت از سرمایهگذاران در برابر نوسانات شدید ارزی پرده برداشت طبق این طرح، تضمین میشود سود سرمایههای مبتنی بر لیر کمتر از نرخ بهره بانکی نباشد. هدف از این طرح پایان دادن به تقاضای فعلی برای ارز خارجی است.
خزانهداری ترکیه جبران خسارت دارندگان سرمایه لیر را در صورتی که کاهش ارزش لیر از نرخ بهره بانکی پیشی بگیرد تضمین میکند. برای مثال اگر بانکها ۱۵ درصد سود یکساله به سرمایههای لیر پرداخت کنند، اما ارزش لیر ۲۰ درصد در برابر دلار در همان دوره کاهش یابد، خزانهداری مابهالتفاوت آن را پرداخت خواهد کرد. این سازوکار برای کسانی اعمال میشود که حسابهای جاری ۳ تا ۱۲ ماهه داشته باشند. حداقل نرخ بهره نرخ شاخص بانک مرکزی است و هیچ مالیاتی اعمال نخواهد شد.
اگر افراد دارای حسابهای جاری به ارزهای دیگر، تصمیم به تغییر آن برحسب لیر بگیرند، بر ارزش لیر افزوده خواهد شد. کاهش ارزش لیر تورم را بالا برده و محبوبیت اردوغان را پایین آوردهاست. بیشاز نیمی از حسابها در سیستم بانکی ترکیه به ارزهایی غیر از لیر باز شدهاند. اما با توجه به اینکه سررسید این حسابها تنها چند هفته است، احتمال تغییر جمعی آنها به حسابهای جدید لیر بسیار کم است.
اگر کاهش ارزش لیر بیشتر از میزان بهره سپردهها باشد به بودجه مردم فشار میآید و اگر بانک مرکزی تلاش کند این مشکل را با چاپ پول حل کند تورم افزایش خواهد یافت.
تا زمانیکه نرخ بهره نتواند مانع تورم شود، لیر همچنان بیثبات و در خطر سقوط است. همهچیز به این بستگی دارد که صاحبان حساب بانکی باور کنند این سیاست اجرایی خواهد شد. درحالحاضر مؤسسات مالی ترکیه اعتبار چندانی ندارند، بنابراین همراه کردن سرمایهگذاران لیر کار آسانی نیست.
اگر این سازوکار شکست بخورد، خزانهداری باید پولی برای جبران خسارت سرمایهداران لیر تهیه کند. بانک مرکزی برای این منظور احتمالاً پول چاپ میکند که بیشاز پیش ارزش لیر را پایین خواهد آورد و اگر این ابزار جدید، لیر را باثبات کند، نرخ تبادل واقعی بالا میرود. بهاینترتیب رقابتپذیری لیر که عامل اصلی تقویت صادرات ترکیه است کاهش مییابد. صادرات ستون طرح جدید اقتصاد ترکیه است.
منبع: خبرگزاری تسنیم