«پیشگیری» به‌جای «کشف تخلف» از مسیر توسعه سامانه‌های نظارتی

به گزارش می‌متالز، مدیر نظارت بر بورس‌‎های سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه اکنون نظارت به صورت سیستمی و از طریق سامانه‌ها انجام می‌شود و نظارت کارشناسان در بررسی نهایی قرار دارد، گفت: هشدار‌ها از طریق سامانه‌ها بر اساس پارامتر‌های مشخص و تعریف‌شده، ارسال می‌شود و کارشناسان نیز بررسی‌های لازم را انجام می‌دهند و اگر هشدار‌ها سطحی باشد، از ارسال آن‌ها خودداری می‌شود.

مهدی پارچینی با بیان اینکه سامانه‌ها، سرعت واکنش را افزایش داده است، اظهار امیدواری کرد: امید می‌رود به سمتی برویم تا عامل انسانی حذف شود و امکان بروز واکنش در لحظه میسر شود.

او در پاسخ به این پرسش که آیا در حال حاضر می‌توان ادعا کرد نظارت‌ها با توجه به کارشناس محور بودن، سلیقه‌ای است، گفت: به هر حال قضاوت، ماهیت نظارت است. بنابراین، در حوزه نظارت، بحث تشخیص بسیار مهم است و قابل حذف شدن نیست. اما نکته مهم این است که برخی از سامانه‌ها در برخی از کشورها، اساساً اجازه تخلف را نمی‌دهند و سامانه به گونه‌ای طراحی شده که چنین رفتاری امکان بروز نمی‌یابد که نهاد ناظر بخواهد به آن ورود و با برخورد کند.

به گفته این مقام مسوول، حرکت از پرونده‌سازی به سوی پیشگیری از وقوع تخلف هدف اصلی است. به بیانی دیگر، دنبال این هستیم تا از وقوع تخلفات پیشگیری کنیم.

سامانه‌ها باید به سمتی بروند تا هشدار‌های لازم را به افراد یا اشخاص بدهد؛ زیرا در موارد بسیاری به دلیل شناخت ناکافی از دستورالعمل‌ها، رفتار‌های ناقض رخ می‌دهد؛ بنابراین هدف این است که سامانه‌ها به نحوی توسعه یابند تا فاز پیشگیری از وقوع تخلف نسبت به کشف تخلف در آن قوت یابد.
بازنگری قانون بازار سرمایه در مجلس

مدیر نظارت بر بورس‌‎های سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه مبنای اصلی دستورالعمل‌ها، قانون بازار سرمایه است، گفت: قانون بازار سرمایه در مجلس شورای اسلامی در حال بازنگری است و نقطه‌نظرات فعالان بازار اخذ شده تا در بازنگری آن اعمال شود.

مهدی پارچینی ادامه داد: قانون بازار پایه نظارتی بر بازار سرمایه است که بر اساس فصول مختلف این قانون، تکالیفی را مشخص کرده که در حوزه‌های گوناگونی باید دستورالعملی تصویب و در هر دستورالعمل باید شرایط مقرراتی بر آن تدوین شود.

او ادامه داد: هر کدام از این مقررات که توسط معامله‌گران، کارگزاری‌ها یا سایر نهاد‌ها نقض شود، برای نقض‌کننده، تنبیه‌هاتی درنظر گرفته شده است. بنابراین، سامانه‌ها باید براساس این پارامتر‌ها تنظیم شوند. پس هر نظارتی که در حوزه بازار سرمایه انجام می‌شود مبتنی بر دستورالعمل یا قانونی است.

مدیر نظارت بر بورس‌‎های سازمان بورس با اشاره به اینکه ابعاد بازار نسبت به گذشته تغییرات زیادی داشته است، تصریح کرد: با گذر زمان و تغییر ابعاد بازار از مسیر خصوصی‌سازی و ورود شرکت‌های جدید به بازار سرمایه، به ویژه طی سال گذشته، حجم سرمایه‌گذاری در این بازار به شیوه تصاعدی افزایش یافت، بنابراین، همکاران سازمان بورس مجبور به بازنگری در سامانه‌ها شدند.

او افزود: سال گذشته هم حجم فشار بازار بر سامانه‌ها بود و هم فرصت کافی برای اصلاح ایده‌ال سامانه‌های نظارتی وجود نداشت، اما با این حال، سامانه‌ها تا جایی که امکان داشت توسعه یافت؛ به‌ویژه اینکه سامانه‌های نظارتی از حالت تلفنی و تماس با کارگزار به سمت پیام‌های سیستماتیک به معامله‌گران رفت تا موارد نقض مقررات را بتوان سریع‌تر و در زمان کوتاه‌تری به این افراد منعکس کرد.

اصلاح و ارتقای مکانیزم‌های نظارتی

مدیر نظارت بر بورس‌‎های سازمان بورس با اشاره به برنامه‌های جدید این مدیریت گفت: این برنامه‌ها در دو حوزه است. حوزه نخست، بهبود داده‌هایی است که در حوزه نظارت به‌ویژه در حوزه شناسایی افراد و روابط میان این افراد است و حوزه دوم، بحث فضای مجازی است که بتوان فعالیت افراد در فضای مجازی را به رفتار آن‌ها در بازار پیوند بزنیم تا از بروز سوءاستفاده اجتناب شود.

او افزود: با ضریب نفوذی که بازار سرمایه در سال گذشته پیدا کرد، افراد زیادی از جامعه درگیر بازار شدند و متاسفانه عمده این افراد نیز به صورت مستقیم وارد بازار شدند و این باعث شد تا بازار به دلیل رفتار‌های غیر حرفه‌ای، پیش از پیش به اخبار و رویداد‌ها واکنش‌های بیش از اندازه نشان دهد. این در حالی است که بسیاری از معامله‌گران تصمیم‌های خود را از طریق محتوای فضای مجازی می‌گیرند و سبب می‌شود افرادی که قصد سواستفاده دارند بتوانند از منابع این اشخاص به نفع خودشان بهره ببرند.

فعال‌سازی دوره کد معاملاتی پس از گذراندن دوره‌های مرتبط

مهدی پارچینی تصریح کرد: با توسعه بازارسرمایه و ورود بیشمار کد‌های معاملاتی به بورس، متاسفانه کارگزاران کنترل‌های لازم را حین ایجاد دسترسی آنلاین برای مشتریان خود انجام نمی‌دهند. این موضوع، اتفاقی خطرناک برای بازارسرمایه محسوب می‌شود.

مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: در حال حاضر، بسیاری از سهامداران دانش و آموزش کافی در خصوص بازارسرمایه ندارند. براین اساس، ناظر بازار ملزم است برای کنترل رفتار‌های نادرست و تحت تاثیر قرار نگرفتن بازار از آن، به محدودسازی کد‌های با رفتار نادرست اقدام کرده، آن‌ها را ملزم کند تا با گذراندن دوره‌هایی، مجددا دسترسی آن‌ها را باز کند.

پارچینی ادامه داد: امیدوارم با سامانه‌هایی که پیش‌بینی کرده‌ایم، بتوانیم افراد را بر اساس عملکردشان ارزیابی کرده و گواهی معاملات برخط افراد فاقد صلاحیت را لغو کنیم.

منبع: پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)