توسعه زیرساخت‌ها، محرک تقاضای ریل فولادی در خاورمیانه

می متالز - ساخت ریل‌های راه‌آهن نیز در انحصار کشورهای محدودی در دنیا است و این کالای استراتژیک با حجم نسبتا زیادی در دنیا تجارت می‌شود.

به گزارش می متالز، آسیا به‌سبب حجم تولید بالای کشور چین و هند و ژاپن قطب اصلی تولید در دنیا به‌شمار می‌رود. سالانه حدود 6 میلیون تن ریل در دنیا تولید می‌شود که نیمی از آن بین کشورهای مختلف مورد داد و ستد قرار می‌گیرد. منطقه خاورمیانه با برنامه‌های پرشتاب توسعه‌ زیرساخت‌های شهری، در سال‌های اخیر تقاضای زیادی برای مصرف این محصول داشته است. در سال 2017 منطقه خاورمیانه با واردات حدود 630 هزار تن ریل، سهم 18 درصدی از تجارت را به‌خود اختصاص داد. در این میان، عربستان و ایران بزرگ‌ترین واردکنندگان منطقه بودند.

در نمودار شماره 1 واردات ریل فولادی منطقه خاورمیانه و سهم این منطقه از تجارت جهانی نشان داده شده است. علاوه بر اجرای طرح‌های داخلی کشورها، اجرای «پروژه ریلی شورای همکاری خلیج فارس» به طول 2177 کیلومتر در منطقه، تقاضای ریل را در خاورمیانه افزایش داد؛ پروژه‌ای که گام‌های اولیه طراحی و مهندسی آن، از دسامبر 2014 برداشته و بر اساس اعلام مسئولان، بخشی از آن تا پایان سال 2018 راه‌اندازی می‌شود. این پروژه‌ بزرگ ریلی 6 کشور حاشیه خلیج فارس یعنی کویت، عربستان سعودی، بحرین، قطر، امارات متحده عربی و عمان را با راه‌آهن به‌هم متصل می‌کند. پروژه مذکور قابلیت بهره‌برداری یکسان بین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس را ارتقا داده و آن‌ها را به‌منظور تسهیل تجارت، از طریق ریل به‌هم وصل خواهد کرد. عربستان اجرای این پروژه را بر عهده دارد؛ به‌نحوی که افزایش واردات این کشور از سال 2015 تا 2017 نیز در راستای انجام همین پروژه در منطقه بوده است.

گفتنی است 663 کیلومتر از این پروژه در داخل خاک عربستان سعودی قرار دارد. دبیرخانه این پروژه در عربستان سعودی واقع شده است و این کشور قصد دارد تا سرویس مسافری شورای همکاری خلیج‌فارس را تا پایان سال 2018 به مقصد امارات متحده عربی و قطر راه‌اندازی کند. پروژه راه‌آهن داخلی شمال- جنوب عربستان نیز از دیگر پروژه‌های در حال اجرای این کشور به‌شمار می‌رود. این پروژه به‌طول 2 هزار و 400 کیلومتر، از 2 خط اصلی تشکیل شده است. پروژه ریلی مذکور در حال حاضر فسفات را بین شهر الحدیثه (در نزدیکی مرز اردن) و بندر جدید راس الخیر حمل می‌کند.

همان‌طور که در نمودار شماره 1 ملاحظه می‌شود با اجرای پروژه‌های یاد شده میزان سهم واردات منطقه از میانگین 7 درصدی طی سال 2010 تا 2014 طی 3 سال به 18 درصد در سال 2017 رسیده است. در نمودار شماره 2 کشورهای واردکننده منطقه خاورمیانه نشان داده شده‌اند؛ عربستان سعودی در بازه زمانی مندرج در نمودار با میانگین واردات سالانه 184 هزار تن، حدود 50 درصد از واردات مربوط به ریل فولادی در منطقه خاورمیانه را به‌خود اختصاص داده است. ایران نیز با میانگین واردات سالانه 80 هزار تن، 21 درصد از واردات منطقه را در اختیار داشته و سهم ترکیه از واردات منطقه، 16 و سهم قطر نیز 7 درصد است. واردات عربستان عمدتا از کشورهای بحرین، اتریش و اسپانیا و واردات ایران از هند، ترکیه و چین انجام می‌شود.