بازار سرمایه در اختیار دولت است/ رونقی در بازار سرمایه شاهد نخواهیم بود/ حذف ارز ترجیحی مشکلاتی را بوجود می‌آورد

‌می‌متالز | زهرا ترابی - حمید حاج اسماعیلی تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفتگو با می‌متالز، درباره وضعیت بازار بورس در سال جدید گفت: ارزیابی‌ها در سال گذشته این بود که بازار کار به صورت کاذب رشد کرد. علت این بود که هم دولت دخالت و طمع در بازار بورس برای تامین منابع مالی داشت و هم در عین حال تورم بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار داده بود. این دو مشکل همراه با تبلیغاتی شد که دولت برای بازار سرمایه انجام می‌داد و بازار سرمایه را به صورت کاذب تصاعدی کرد. فلذا در آنجا مشکلاتی پیدا شد که دولت نقش اساسی داشت که منابع و اعتبار و پول مردم از بین رفت.

وی ادامه داد: بازار سرمایه بعد از سقوط به مرحله قبل از خود برگشت، قبل از آن تبلیغات و فعالیت‌هایی که طی دو سال گذشته صورت گرفت. سال گذشته بر این باور بودم که بازار سرمایه بیش از این افت نمی‌کند، ولی در حال حاضر بازار سرمایه در کف است. کسانی که علاقه‌مند هستند وارد بازار سرمایه شوند می‌توانند دوباره به بازار سرمایه برگردند. باید توجه کنید گفتیم زمینه ساز فعالیت بورس در ایران باید مبتنی بر ثبات باشد.

حاج اسماعیلی تصریح کرد: اگر دولت نتواند ثبات در حوزه اقتصاد ایجاد کند بازار سرمایه علی رغم اینکه افت کافی را کرده و در کف است باز هم محل مناسبی برای فعالیت‌های اقتصادی نیست. باید توجه کنید مشکل دیگری در سال جاری اتفاق افتاده که می‌تواند بازار سرمایه را با تردید مواجه کند آن هم حذف ارز ترجیحی است که مشکلاتی را برای بازار سرمایه ایجاد می‌کند. یکی از این مشکلات، وقتی قیمت مواد اولیه افزایش یابد قیمت کالا‌ها در سال جاری خود به خود به دلیل حذف ارز ترجیحی افزایش می‌یابد که خیلی از این کالا‌ها مربوط به تولیداتی که شرکت‌های بورسی انجام می‌دهند.

وی بیان کرد: در حال حاضر زمینه‌ها و زمزمه‌های بحث افزایش قیمت کالا‌ها در ایران ناشی از حذف ارز ترجیحی این تردید را ایجاد کرده که سهام در بازار سرمایه باید تصاعدی افزایش یابد. این همان روند کاذبی که طی چند سال گذشته درگیر آن شدیم و مردم آسیب دیدند. وقتی قیمت‌ها براساس نرخ تورم و حذف ارز ترجیحی به صورت کاذب رشد می‌کند دارایی‌های شرکت به آن اندازه رشد نمی‌کند. بنابراین، نباید تاثیر جدی را برروی قیمت سهام و رونق بازار سرمایه داشته باشد.

حاج اسماعیلی اظهار کرد: متاسفانه این تصویر کاذب ممکن است مردم را دچار گمراهی کند که فکر کنند افزایش قیمت سهام و رونق در بازار سرمایه واقعی است در صورتی که این چنین نیست. به دلیل اینکه در بازار سرمایه هیچ گشایشی ایجاد نشده است و فعالیت‌های بازار بورس باید مبتنی بر فعالیت و رونق اقتصادی و بازار کار باشد. به دلیل اینکه هنوز این اتفاق نیفتاده و اگر بازار سرمایه دوباره دچار افزایش قیمت سهام شود و افراد هجوم ببرند و فکر کنند، چون ارزش دارایی و سهام آن‌ها در بازار سرمایه بالا رفته این تصور غلط برای آن‌ها ایجاد شود که دوباره بازار سهام رشد می‌کند. به نظر من، گام جدیدی است که می‌تواند مردم را گرفتار کند. بنابراین، اگر دولت دنبال حمایت از مردم است، اگر دنبال ثبات در بازار سرمایه است و می‌خواهد بازار سرمایه نقش آفرینی در بخش اقتصادی باشد باید از این تصور کاذبی که قیمت کالا‌ها و تولیدات به دلیل حذف ارز ترجیحی می‌تواند در بازار سهام تاثیر بگذارد را جلوگیری کند.

وی با اشاره به اینکه در سال جاری شاهد رونق چندانی در بازار بورس نخواهیم بود پاسخ داد: دقیقاً اینگونه است. به دلیل اینکه هیچ اتفاقی نیفتاده است. در پایان سال گذشته یکی از امید‌های جدی ما این بود که برجام نهایی می‌شود و در عین حال که درآمد‌های ارزی کشور افزایش می‌یابد قادر به کنترل تورم و رشد تصاعدی قیمت‌ها خواهیم بود. متاسفانه علی رغم اینکه درآمد‌های ارزی کشور به دلیل افزایش قیمت نفت و فروش نفت و عوارضی که ناشی از جنگ روسیه و اوکراین است، راه را برای فروش نفت ایران هموار کرده در مسیر قانونی نیست. همچنین درآمد‌های دولت افزایش یافته است، اما در حوزه اقتصاد هیچ اتفاق مثبتی که بتواند رونق ایجاد کند اتفاق نیفتاده است. بنابراین، مردم باید دقت کنند دوباره در دام افزایش قیمت سهام و رونق کاذب در بازار بورس نیفتند.

این تحلیلگر در خصوص افرادی که باعث رونق کاذب در بورس می‌شوند اظهار کرد: سه گروه هستند که دوست دارند بگویند شرایط جدید بازار بورس را متحول کرده اند. یک گروه دولت است، چون از ابزار‌های حوزه اقتصاد کلان استفاده می‌کند. به دلیل اینکه بازار سرمایه تحت اختیار دولت است که رونق دهد و این‌ها را مورد توجه کسانی قرار دهد که در بازار کار و اقتصاد کشور فعال هستند. بنابراین، دولت منفعت خود را در بازار سرمایه می‌بیند. اکثر شرکت‌هایی که در بازار سرمایه فعال هستند و در غالب دولتی یا خصولتی نقش دارند وابسته به نهاد‌های عمومی هستند که مدیریت آن‌ها در اختیار دولت است. بنابراین، طمع دولت یکی از جنبه‌های حمایتی و تبلیغی برای مشارکت مردم در بازار سرمایه است.

وی ادامه داد: دومین گروه کسانی هستند که سرمایه در شرکت‌های دولتی و خصولتی دارند که به خاطر ارتباطاتی که در بدنه قدرت دارند و از رانتی که برخوردارند بتوانند دوباره سود و منفعت زودهنگام را از بازار سرمایه و جیب مردم جلب کنند. گروه سوم، کسانی هستند که درگیر بازار سرمایه هستند. یکی از وظایفی که مسوولین بازار سرمایه دارند این است که رونق بازار سرمایه را بتوانند انجام دهند.

حاج اسماعیلی افزود: بنابراین، این سه گروه تلاش می‌کنند بگویند بازار سرمایه با رشد مواجه می‌شود. در صورتی که این طور نیست و برخی از اتفاقاتی که بر روی ارزش سهام تاثیر گذاشته و آن را افزایش داده دیدیم شاخص‌ها تا حدودی نسبت به سال گذشته افزایش یافته ناشی از همین تورم و حذف ارز ترجیحی که قیمت تمام شده کالا‌ها و خدمات را افزایش داده است که همین موضوع بر روی بازار سرمایه تاثیر داشته است.