سهم کم خاورمیانه از واردات جهانی سنگ منگنز

می متالز - بزرگ‌ترین معادن منگنز در آفریقای جنوبی، اوکراین، استرالیا، هند، چین، گابن و برزیل قرار دارند. تجارت سالانه معادن منگنز دنیا حدود 25 میلیون تن است که آفریقای‌جنوبی بزرگ‌ترین کشور صادرکننده کنسانتره و سنگ معدن در دنیا محسوب می‌شود. سهم این کشور از تجارت سال 2017 بیش از 60 درصد بود، در حالی‌ که خاورمیانه، مقصد حدود 2 درصد از واردات جهانی سنگ منگنز است.

به گزارش می متالز، منگنز به‌دلیل داشتن خصوصیات فیزیکی- شیمیایی خاص به‌عنوان یکی از فلزات استراتژیک مورد استفاده در صنایع فولاد و تولید فروآلیاژ، باتری‌سازی و ... مطرح است. بیش از 90 درصد منگنز مصرفی جهان در صنایع متالورژیکی نظیر تولید فولاد و آلیاژهای غیر آهنی مصرف می‌شود که مهم‌ترین نقش منگنز در این صنعت، احیا‌کننده و تصفیه‌کننده مذاب فولاد و بهبود خواص آن است؛ منگنز گوگرد و عناصر مزاحم را به‌خود جذب کرده و آن‌ها را وارد سرباره می‌کند.

منگنز در ترکیب اکثر فولادها وجود دارد و مقدار آن معمولا حدود یک درصد وزنی است؛‌ با این وجود در بعضی از انواع خاص فولادها ممکن است تا 19 درصد نیز منگنز نیاز باشد. برآورد میزان واقعی منگنز مورد نیاز در صنعت فولاد به‌دلیل گستردگی انواع فولاد و متغیربودن میزان منگنز مصرفی در هر نوع خاص فولاد مشکل است. آشناترین نوع فولاد با درصد منگنز بالا، فولاد هادفیلد است. در بازه سال‌های 2010 تا 2017؛5 کشور بزرگ واردکننده (چین، هند، کره جنوبی، نروژ و ژاپن) مجموعا حدود 90 درصد از تجارت این ماده معدنی ارزشمند را تشکیل دادند.

نمودار شماره 1 روند واردات کنسانتره و سنگ منگنز خاورمیانه را به‌تفکیک کشورهای اصلی واردکننده نشان داده است. عربستان و امارات متحده عربی و ایران تقریبا تنها واردکنندگان سنگ منگنز در منطقه هستند که مجموع واردات آن‌ها کمتر از 2 درصد از تجارت جهانی سنگ منگنز را شامل می‌شود. میانگین واردات سالانه منطقه در بازه نشان داده شده حدود 380 هزار تن در سال است که کشور عربستان با واردات 157 هزار تن در سال، 40 درصد از میانگین واردات منطقه را به‌نام خود ثبت کرده است. امارات متحده عربی نیز تا سال 2016 به‌طور میانگین سالانه حدود 60 هزار تن (با روند صعودی) واردات داشته؛ اما میزان واردات این کشور در سال 2017 افزایش چشم‌گیری داشت و به‌حدود 550 هزار تن رسید. میانگین واردات ایران نیز حدود 75 هزار تن در سال بوده است. مبدا واردات عربستان سعودی، کشور آفریقای جنوبی و مبدا واردات ایران، کشورهای اندونزی و چین بوده‌اند. به‌نظر می‌رسد صنایع تولید فروآلیاژ در ایران و عربستان، اصلی‌ترین متقاضی سنگ منگنز باشند.

صادرات سنگ منگنز در منطقه چندان قابل توجه نیست و سهم صادرات منطقه از تجارت جهانی، کمتر از یک درصد است، این حجم از صادرات اندک نیز توسط ترکیه و عمان، به مقاصد چین و هند صورت می‌گیرد. حجم صادرات منطقه تحت تأثیر صادرات کشور ترکیه است. این کشور دارای ذخایر سنگ منگنز فراوانی بوده که عمده آن در اختیار تولیدکنندگان فرومنگنز این کشور قرار می‌گیرد. بررسی روند افزایش صادرات فرومنگنز در مقابل کاهش صادرات سنگ منگنز تأییدکننده این مورد است.