محیط زیست مولفه اصلی فولاد مبارکه در مسیر توسعه پایدار

به گزارش می‌متالز، توسعه پایدار در گرو توسعه محیط زیست به ویژه در بخش صنعت کشور است. این موضوع در بخش معدن و صنایع معدنی از جمله فولاد رنگ و بویی جدی‌تر به خود می‌گیرد، به نوعی که بار‌ها مردمان محلی و کارشناسان محیط زیست نسبت به ایجاد آلایندگی از سوی معادن و فولادی‌ها اعتراض کردند.

اما بررسی و نگاه اجمالی به وضعیت صنعت فولاد در سال‌های اخیر نشان می‌دهد محیط زیست و حفظ آن در اولویت‌های اصلی مدیران و برنامه‌های آن‌ها قرار گرفته است.

از سویی دیگر به هر میزان نقش آفرینی یک واحد فولادی در صنعت و اقتصاد کشور بیشتر زیر ذره بین محیط زیست می‌رود، به هرحال فراموش نکنیم همچنان محیط زیست، فعالیت‌های معدنی و صنعتی را در تقابل با خود می‌بیند و این موضوع کار فعالان فولادی را سخت‌تر می‌کند.

صنعت فولاد می‌تواند در هر لحظه در کنار مشکلات دیگر خود مورد حمله محیط زیست قرار بگیرد و این موضوعی است که می‌تواند عموم جامعه را تحت تاثیر قرار دهد. درنتیجه در دستور کار قرار گرفتن استاندارد‌های زیست محیطی و پیش قدم شدن خود این فعالان می‌تواند بخش زیادی از مشکلات را برطرف کند.

در این بین شاید مصرف آب بیش از هر بخش دیگری از انرژی بتواند انگشت اتهام را به سوی فولادی‌ها نشانه بگیرد، اما همانطور که اشاره شد، اقدامات صورت گرفته نشان می‌دهد در سال‌های اخیر صنعت فولاد خود را به صنعت سبز بیش از پیش نزدیک کرده است.

فولاد مبارکه به عنوان پرچم دار اصلی صنعت فولاد و شاید امروز با توجه به حضور موثر خود و زیرمجموعه هایش در بورس، برای مردم جامعه نیز اسم اشنایی محسوب می‌شود و این موضوع می‌تواند کار این مجموعه فولاد مبارکه را سخت‌تر از دیگر فولاد سازان کند.

اما بررسی موارد و اقدامات صورت گرفته نشان می‌دهد فولاد مبارکه تعهد خود خواسته‌ای نسبت به این موضوع دارد و خود را تنها موظف به رعایت الزامات زیست محیطی نکرده است.

این اتفاق باعث می‌شود تا مجموعه فولاد مبارکه، توسعه محیط زیست و پروژه‌های موجود در این بخش را در اولویت قرار داده و سرمایه گذاری جدی در این زمینه انجام دهد.

اولین موضوع در بخش محیط زیست که در اولویت فولاد مبارکه قرار گرفته است، موضوع آب است. به هر حال فولاد صنعتی آب براست و آب برای اصفهان بسیار حائز اهمیت است. خشک شدن زاینده رود و کم شدن سهمیه کشاورزان توانست تنش‌هایی را در این استان رقم زدند درنتیجه در بحث آب فولاد مبارکه باید با احتیاط بیشتری در حرکت باشد.

درزمینه کاهش وابستگی فولاد مبارکه به آب زاینده رود از همان ابتدای شروع بکار این مجموعه یعنی در سال ۷۱ اهمیت آن در دستور کار قرار گرفت.

در ابتدا مجوز برداشت این مجموعه از زاینده رود به ازای تولید ۲.۴ میلیون تن هزار و ۲۶۰ لیتر بر ثانیه بود. اما با اقدامات صورت گرفته در سال ۹۹ با افزایش ظرفیت تولید مبارکه تا ۷ میلیون تن، برداشت آب خام فولاد مبارکه به ۶۵۰ لیتر بر ثانیه رسید.

بدون شک برنامه توسعه تولید در فولاد مبارکه باید همسو با برنامه تامین آب پیش رود در غیر این صورت می‌تواند مانند مشکل برق و گاز، این ابر تولیدکننده فولاد کشور را با مشکلات بسیاری همراه کند.

در همین راستا در سال ۱۴۰۰ برای تولید ۷ میلیون تن، ۴۷۰ لیتر بر ثانیه برداشت آب صورت گرفت. یعنی اززمان شروع به کار فولاد مبارکه هر چند میزان تولید ۳ برابر شده، اما در این بین برداشت آب به یک سوم رسیده است. همچنین با اقدامات صورت گرفته این شرکت توانست میزان برداشت از آب رودخانه را در سال گذشته ۲۵ درصد کاهش دهد.

چنین کاهشی حاکی از سرمایه گذاری جدی فولاد مبارکه در بحث آب است که البته به نظر می‌رسد اطلاع رسانی در این زمینه چندان قوی نبوده است. فراموش نکنیم برداشت آب فولاد مبارکه از کل حوضه آب زاینده‌رود کمتر از ۱.۵ درصد است که با بهره برداری از پروژه‌های جدید در حوزه آب این میزان به حداقل ممکن می‌رسد. در واقع فولاد مبارکه با سرمایه گذاری در این حوزه به دنبال پاک کردن نگاه منفی جامعه نسبت به صنایع از جمله صنایع فولادی است. استفاده از روش‌های هیبریدی و تصفیه مجدد پساب‌ها ازدیگر اقداماتی است که این مجموعه برای کاهش هدر رفت آب انجام می‌دهد.

در کنار این هدف به هر میزان فولاد مبارکه به عنوان یک بنگاه تولیدکننده بتواند میزان مصرف خود در انرژی‌های مختلف را افزایش دهد به بهره وری بیشتری دست خواهد یافت و این همان موضوعی است که این مجموعه در بحث انقلاب چهارم صنعتی آن را در دستور کار خود قرار داده است.

اما نکته مهم دیگری که نباید از آن غافل بود موضوع صادرات فولاد در سال‌های پیش روست که اقدامات فولاد مبارکه نشان می‌دهد به دنبال حضور پررنگ در بازار اروپاست. اروپا در تلاش است تا برای واردات فولاد با آلایندگی از سال ۲۰۲۵ تعرفه‌های سنگینی وضع کند، این موضوع اهمیت اجرای استاندارد‌های زیست محیطی برای فولادسازان را بیش از گذشته می‌کند. حال فولاد مبارکه تلاش می‌کند تا از این قافله عقب نماند.

اما فولاد مبارکه در بخش دیگر یعنی برق نیز، برنامه‌هایی را در دستور کار خود قرار داده است. به هر حال در دو سال اخیر کمبود برق توانست برنامه تولید فولادسازان از جمله فولاد مبارکه را با مشکل همراه کند. پیش بینی‌ها بر آن است که امسال مشکل کمبود برق جدی‌تر از سال گذشته باشد. به همین جهت فولاد مبارکه در این زمینه نیز منتظر تمهیدات دولت نماند و برای ساخت نیروگاه و سرمایه گذاری در این زمینه پیش قدم شد.

بر اساس تفاهم‌نامه‌ای که میان وزارت صمت و وزارت نیرو منعقد شد، قرار است نزدیک به ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه جدید برای تأمین برق موردنیاز صنایع احداث شود که حدود هزار و ۵۰۰ مگاوات آن به فولاد مبارکه سپرده شده است. در کنار این موضوع فولاد مبارکه تصمیم دارد ۲ واحد گازی و یک واحد بخاری نیز احداث کند.

اما در بخش کنترل آلودگی هوا و کاهش غبار تولیدی که یکی از موضوعات جدی در واحد‌های فولاد سازی است، فولاد مبارکه علاوه بر به روز رسانی تکنولوژی خود به سراغ شرکت‌های دانش بنیان نیز رفته تا بتواند نیاز خود به واردات تجهیزات و تکنولوژی را کاهش دهد.

سرمایه گذاری یک میلیارد دلاری فولاد مبارکه در محیط زیست نشان می‌دهد، این مجموعه به طور جد به دنبال توسعه پایدار است. این موضوع اهمیت واحد HSE را بیش از گذشته و مسئولیت مدیران این بخش را چند برابر خواهد کرد.

در کنار اقدامات موجود و سرمایه گذاری در پروژه‌های مختلف فولاد مبارکه نکته مهم دیگر آن است که باید در میان پرسنل فرهنگ استفاده بهینه و کاهش مصرف انرژی ایجاد شود. درواقع این موضوع از زوایای مختلف قابل بررسی است و نمی‌توان تنها به سرمایه گذاری و رعایت چندین اصل اکتفا کرد.

فرهنگ سازی فولاد مبارکه در این بخش باعث می‌شود تا کاهش مصرف انرژی در بخش‌های مختلف، در ذهن مدیران و پرسنل آن نهادینه شود و همین موضوع می‌تواند اجرای برنامه‌ها را تسهیل بخشد. از سویی دیگر پروژه‌ها و اقدامات فولاد مبارکه در این بخش می‌تواند الگوی بسیار خوبی برای دیگر فولادسازان باشد و بخشی از تکنولوژی و اقدامات خود را به صورت شریک جدید با آن‌ها انجام دهد.

درواقع نگاه زیست محیطی فولاد مبارکه یک تیر و چند نشانی است که می‌تواند نتایج بسیاری برای مجموعه فولاد مبارکه، صنعت کشور و محیط زیست به همراه داشته باشد.

منبع: تیتر ۲۰