بازچرخانی و تصفیه فاضلاب اقدام مهم برای کاهش مصرف آب/ سهم صنایع از آب زاینده‌رود چقدر است؟

به گزارش می‌متالز، یکی از معضلاتی که کشور در دوران کنونی با آن مواجه است، خشکسالی و کمبود منابع آبی است؛ به همین دلیل سیاست‌گذاری برای کاهش مصارف آبی و همچنین استفاده بهینه از این منابع، در اولویت و دستورکار دستگاه‌های بالادستی در حوزه‌های مختلف تولیدی و خدماتی، اعم از صنعتی و کشاورزی قرار گرفته است.

باید این نکته را مدنظر قرار داد که بیشترین میزان مصرف آب به بخش کشاورزی اختصاص دارد که بیش از ۷۰ درصد مصرف آب در کشور را شامل می‌شود؛ با این وجود برنامه‌ریزی بخشی و جزیره‌ای برای یک بخش با تمرکز بر اعداد و ارقام سرانه مصرف آن بخش، نمی‌تواند پاسخ مناسبی برای معضل کم‌آبی کنونی در کشور باشد؛ این مشکل مهم و فراگیر راه‌حل جامعی را می‌طلبد که از مدیریت یکپارچه مصرف آب در کشور حاصل می‌شود.

در همین راستا یکی از بخش‌های مهم و مورد توجه، بخش صنعت است؛ بسیاری از صنایع از جمله صنایع فولادی، صنایعی آب‌بر هستند که می‌بایست با بهینه‌سازی و استفاده از روش‌های نوین، در عین افزایش میزان و راندمان تولید، مصرف آب را به حداقل ممکن کاهش دهند.

بر همین اساس صنایع فولادی ما باید به دنبال استفاده از روش‌های نوین تولید فولاد با حداقل میزان مصرف آب باشند و سرمایه‌گذاری‌های جدیدی را نیز در حوزه کاهش وابستگی به آب خام انجام دهند.

صنایع برای کاهش وابستگی به منابع آب‌های زیرزمینی اقدام کنند

مهرداد فرهادیان عضو هیأت‌علمی دانشگاه و رئیس پژوهشکده محیط زیست دانشگاه اصفهان بیان کرد: قوانین زیست‌محیطی زیادی توسط مجلس شورای اسلامی مصوب و به سازمان محیط زیست ابلاغ شده که کلیه صنایع ملزم به اجرای آن هستند؛ اما سؤال اصلی این است که چه مقدار صنایع ما این‌ها را رعایت می‌کنند؟

وی ادامه داد: به نظر من صنایع بزرگ فولادی علی‌الخصوص در استان اصفهان با توجه به مشکلات جدی که ما در حوزه آب داریم باید اقدامات عملی برای کاهش وابستگی به منابع آب‌های زیرزمینی و سطحی انجام دهند که در این زمینه در بین ۲ فولادساز مطرح اصفهانی، فولاد مبارکه اقدامات اولیه و عملی خوبی انجام داده و گام‌های اولیه مؤثری برداشته است؛ اما دیگر فولادساز اصفهانی دیر به فکر این موضوع افتاده و باید اقدامات را هرچه سریع‌تر انجام دهد.

فرهادیان با اشاره به توجه به حوزه بازیافت پساب به عنوان گام اول گفت: یکی از اقدامات خوبی که فولاد مبارکه در حال انجام است که فاضلاب شهر‌های اطراف را جمع‌آوری کرده و تصفیه می‌کند و با فناوری‌های غشایی به استاندارد‌های آب مصرفی می‌رساند و در فرایند چرخه مصرف از آن استفاده می‌کند؛ این یکی از کار‌های مؤثری است که فولاد مبارکه در زمینه فاضلاب‌های شهری به آن مبادرت کرده است.

رئیس پژوهشکده محیط زیست دانشگاه اصفهان تأکید کرد: این موضوع هم باعث افزایش سلامت شهروندان ساکن در این شهر‌ها می‌شود و هم در حوزه بازیافت آب توانسته است بخشی از نیاز‌های صنعت را تأمین کند و کاهش وابستگی به رودخانه زاینده‌رود و سفره آب‌های زیرزمینی را داشته باشد.

تا ۴ سال آینده مصرف آب خام فولاد مبارکه صفر خواهد شد

در این رابطه، محمدیاسر طیب‌نیا مدیرعامل فولاد مبارکه اصفهان اظهار کرد: تصفیه‌خانه‌های موجود در کارخانه فولاد مبارکه راندمان استفاده از پساب شهری را به ۹۰ درصد خواهند رساند و هیچ مشکلی در مصرف آب به وجود نخواهد آمد؛ انتقال پساب ۹ شهر اطراف فولاد مبارکه در حال اجرایی شدن است و در تصفیه‌خانه بزرگی که در کارخانه تعبیه شده است، آب پساب فاضلاب شهری تصفیه می‌شود.

وی افزو: در راستای اجرای پروژه‌های مربوط به تصفیه و بازچرخانی آب، انتقال پساب ۶ شهر جدید را در دستور کار قرار دادیم و مراحل ابتدایی این انتقال انجام شده است و با پروژه‌هایی که تعریف کرده‌ایم، امیدواریم ظرف چند سال آینده برداشت خودمان از آب رودخانه، به جز آب بهداشتی به حداقل ممکن و نزدیک به صفر برسانیم.

طیب‌نیا با بیان این که تا ۴ سال آینده، مصرف آب خام شرکت فولاد مبارکه به صفر کاهش می‌یابد، عنوان داشت: ارتقای سطح کارایی تصفیه‌خانه‌های پساب جهت بهبود تصفیه و بازچرخانی آب در فولاد مبارکه منجر به افزایش راندمان تولید محصولات شده، به‌گونه‌ای که منجر به کاهش ۵۰ درصدی برداشت از آب خام شده است.

سهم صنایع از آب زاینده‌رود چقدر است؟

محمود چیتیان معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان در ارتباط با میزان برداشت صنایع از حوضه زاینده‌رود بیان کرد: میزان برداشت کلیه صنایع مهم استان در حوضه زاینده‌رود سالانه ۶۱ میلیون متر مکعب است که از این میزان، حدود ۴۰ میلیون متر مکعب برداشت از آب‌های سطحی، ۱۰حدود میلیون متر مکعب برداشت از آب‌های زیرزمینی و حدود ۱۱ میلیون متر مکعب مربوط به برداشت از پساب‌ها است.

وی افزود: طبق مصوبات شورای عالی آب مقرر است مصرف صنایع استان از آب رودخانه زاینده‌رود کاهش یافته و با پساب جایگزین شود؛ در این راستا شرکت آب منطقه‌ای اصفهان ضمن پیگیری‌های مستمر از صنایع در این زمینه اقدام به کاهش آب تحویلی به آن‌ها کرده است؛ به طوری که میزان مصرف آب سطحی صنایع مهم استان از ۹۰ میلیون متر مکعب در دهه ۷۰ به حدود ۴۰ میلیون متر مکعب در حال حاضر رسیده است.

چیتیان تصریح کرد: در این بین شرکت فولاد مبارکه نیز با صرف هزینه‌های سنگین اقدامات و فعالیت‌های گسترده در زمینه کاهش مصرف آب اقدام به بازچرخانی آب و مدیریت کاهش مصرف کرده است؛ همچنین جمع‌آوری، انتقال و تصفیه فاضلاب در راستای جایگزینی آن با بخشی از آب خام مصرفی از اقدامات دیگر این صنعت بوده است.

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان در تشریح برداشت‌های فولاد مبارکه در سال‌های گذشته، گفت: مجموع برداشت‌های فولاد مبارکه ۱۹ میلیون متر مکعب در سال بوده که از این میزان، ۷.۵ میلیون متر مکعب از رودخانه، ۷ میلیون متر مکعب از خط شرب، ۲ میلیون متر مکعب از پساب و ۲.۵ میلیون متر مکعب از آب‌های زیرزمینی برداشت شده است.

وی یادآور شد: میزان برداشت فولاد مبارکه در سال ۹۸ از رودخانه ۱۰.۳ میلیون مترمکعب، در سال ۹۹ معادل ۱۲.۵ میلیون مترمکعب و از آبفا ۸ میلیون مترمکعب و برداشت در سال ۱۴۰۰ برابر ۷.۵ میلیون مترمکعب از رودخانه و ۷ میلیون مترمکعب از آبفا بوده است؛ البته لازم به ذکر است که برداشت آب زیرزمینی و پساب طی این ۳ سال مشابه بوده است.

منبع: خبرگزاری فارس