به گزارش میمتالز، صنایعی که در نزدیکی شهرها راهاندازی شدهاند مشکلات متعدد زیست محیطی و اقلیمی را برای مردم و بوم آن منطقه ایجاد میکنند؛ به همین دلیل استانداردهای بومی، ملی و بینالمللی زیادی برای در امان ماندن محیط زیست از آسیب صنایع وضع شده است.
صنایع فولادی عموما با انتشار گازهای آلاینده و ذرات معلق آلوده در هوا و همچنین تولید پسابهای آلوده ناشی از فعالیت صنعتی، هم به زیست بوم یک منطقه آسیب زده و هم اینکه در بلندمدت اقلیم منطقه را تغییر میدهند؛ به عنوان مثال صنایع فولادی، صنایع آببری هستند که مصرف این ماده در آنها هم نیاز به منبع آبی دارد و هم آب خروجی آن به شکل پساب میشود؛ از طرف دیگر گازهای آلاینده منتشر شده از این صنایع نیز به هم باعث آلودگی هوا شده و هم موجب گرم شدن محیط و تغییر اقلیم منطقه خواهد شد.
به همین دلیل رعایت استانداردهای زیستمحیطی در شرایطی که کشور دچار مشکلات متعددی از قبیل خشکسالی و کاهش فضای سبز طبیعی و همچنین افت تعداد روزهای پاک در طول سال است، بیش از پیش اهمیت پیدا میکند؛ یکی از مهمترین صنایع فولادی که در حال حاضر یک سوم فولاد ایران را تأمین میکند، فولاد مبارکه اصفهان است که همجواری آن با شهرهای مختلف، نیاز به رعایت استانداردهای محیط زیستی برای کار صنعتی در این کارخانه را بیش از پیش نشان میدهد؛ در این گزارش اساتید دانشگاه از اقدامات این شرکت برای کاهش آلایندگی و ضرورت توجه به فناوریها و ابزارهای نوین پیشگیری از ایجاد ذرات آلاینده گفتهاند.
مهرداد فرهادیان عضو هیأتعلمی دانشگاه و همچنین رئیس پژوهشکده محیط زیست دانشگاه اصفهان بیان کرد: قوانین زیستمحیطی زیادی توسط مجلس شورای اسلامی مصوب و به سازمان محیط زیست ابلاغ شده که کلیه صنایع ملزم به اجرای آن هستند؛ اما سؤال اصلی این است که چه مقدار صنایع ما اینها را رعایت میکنند.
وی ادامه داد: به نظر من صنایع بزرگ فولادی علیالخصوص در استان اصفهان با توجه به مشکلات جدی که ما در حوزه آب داریم باید اقدامات عملی برای کاهش وابستگی به منابع آبهای زیرزمینی و سطحی انجام دهند که در این زمینه در بین ۲ فولادساز مطرح اصفهانی، فولاد مبارکه اقدامات اولیه و عملی خوبی انجام داده و گامهای اولیه مؤثری برداشته است؛ اما دیگر فولادساز اصفهانی دیر به فکر این موضوع افتاده و باید اقدامات را هرچه سریعتر انجام دهد.
فرهادیان با اشاره به توجه به حوزه بازیافت پساب به عنوان گام اول گفت: یکی از اقدامات خوب که فولاد مبارکه انجام میدهد این است که فاضلاب شهرهای اطراف را جمعآوری کرده و تصفیه میکند و با فناوریهای غشایی به استانداردهای آب مصرفی میرساند و در فرایند چرخه مصرف از آن استفاده میکند؛ این یکی از کارهای مؤثری است که فولاد مبارکه در زمینه فاضلابهای شهری به آن مبادرت کرده است.
رئیس پژوهشکده محیط زیست دانشگاه اصفهان تأکید کرد: این موضوع هم باعث افزایش سلامت شهروندان ساکن در این شهرها میشود و هم در حوزه بازیافت آب توانسته است بخشی از نیازهای صنعت را تأمین کند و کاهش وابستگی به رودخانه زایندهرود و سفره آبهای زیرزمینی را داشته باشد.
وی به چالش زیستمحیطی دیگر این صنایع هم اشاره و عنوان کرد: در بحث آلودگی هوا به خصوص ذوبآهن باید اقدامات جدی برای کاهش آلایندههای هوا انجام دهد و به نظر میرسد با استانداردهای زیستمحیطی فاصله زیادی دارد؛ از این طرف فولاد هم باید اقدامات جدی برای کاهش آلایندگیها انجام دهد.
فرهادیان با تأکید بر ضرورت توجه بیشتر ذوبآهن به جلوگیری از انتشار گازهای آلاینده افزود: فولاد مبارکه هم باید در این زمینه اقدام کند که البته شنیده شده در این کارخانه قرار است در قوسهای الکتریکی برای احیای سنگ آهن، از گاز هیدورژن استفاده کنند که اکسیژن موجود سنگآهن را میگیرد و تبدیل به مولکول آب میکند که عوارض زیستمحیطی کمتری دارد.
نوراله میرغفاری، رئیس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان اظهار کرد: سازمان محیط زیست استانداردهایی برای تخلیه فاضلاب و خروجی دودکشها و مدیریت در صنایع دارد و همه صنایع موظف به اجرا و رعایت آنها هستند، صنایع آهن و فولاد هم جزو صنایعی هستند که آلایندگی زیادی در هوا از نظر انتشار گازها و ذرات معلق و در آب از نظر پسابهای صنعتی ایجاد میکنند.
وی افزود: فولاد مبارکه در این زمینه برای کاهش آلایندههای زیستمحیطی فعالیتهای زیادی انجام داده است؛ به نظر من یکی از بهترین سیستمهای تصفیه فاضلاب را دارد که هم برای فاضلابهای صنعتی خودش و هم برای فاضلابهای شهری که به خاطر محدودیت منابع آبی، از شهرهای اطراف خریداری کرده، جوابگو است.
میرغفاری توضیح داد: در فولاد مبارکه یک مجموعه کامل سیستم تصفیه فیزیکی و شیمیایی پیشرفته وجود دارد و در فیلترهای غبارگیر آنها هم بعضی از این سیستمهای نصب شده است؛ با این حال هنوز جا برای بهبود وجود دارد.
رئیس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان در پاسخ به این سؤال که چقدر فولاد مبارکه با حالت ایدهآل فاصله دارد، ادامه داد: بخش سیستمهای تصفیه فولاد کامل است، البته ممکن است راندمان سیستم در بعضی از قسمتها دارای اشکال باشد؛ با این حال یک مجموعه تصفیه خانه کامل محسوب میشود.
وی خاطرنشان کرد: رویکردی که امروزه در دنیا برای مباحث زیستمحیطی صنعت وجود دارد، جنبههای مختلف دارد؛ یک جنبه آن استانداردهای خروجی است که باید رعایت شود و همچنین استانداردهای ملی و بینالمللی هم باید بررسی و پایش شود؛ اما مسأله این است که هر صنعت میتواند تکنولوژیهای خود را بهبود ببخشد که آلودگی کمتری تولید کنند یعنی به جای اینکه آلودگی ایجاد شود و بعد بخواهند تصفیه کنند، به سمت سیستمهای پیشگیرانه حرکت کنند.
غفاری با بیان اینکه مجهز شدن به تکنولوژیهای پیشگیرانه هنوز جای کار دارد، افزود: تولید پاک و تولید محصولات سبز از جمله مواردی هستند که در دنیا روی آنها بسیار تأکید شده است؛ مثلا در دنیا در زمینه تولید آهن و فولاد به این سمت حرکت میکنند که انتشار گازهای گلخانهای و دیاکسید کربن را به صفر برسانند و فناوری آن هم در دنیا در حال توسعه است.
رئیس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان در ارتباط با خط مشی زیستمحیطی فولاد مبارکه هم گفت: آنچه اعلام شده آن است که این فولادساز میخواهد به سمت تولید فولاد سبز حرکت کند و از این فناوریها استفاده کند و همپای صنایع فولادی دنیا که به دنبال انتشار صفر گاز کربن هستند، گام بردارد.
وی با اشاره به تلاشهای زیاد فولاد مبارکه در زمینه کاهش وابستگی به آب خام به دلیل محدودیت منابع آبی تصریح کرد: در بخش مدیریت پسماند هنوز جا برای کار وجود دارد؛ چون حجم زیادی از سر بارهای آهن و فولاد تولید میشود که هنوز بدون استفاده مانده است و میلیونها تن از این مواد در خود مجتمع نگهداری میشود؛ اینها مواد با ارزشی هستند که باید از آنها استفاده شود؛ البته مطالعاتی هم در این زمینه انجام شده است، ولی هنوز به مرحله استفاده صنعتی نرسیده است و این معضلی است که همه فولادسازان ایرانی با آن مواجه هستند.
منبع: خبرگزاری فارس