شکنندگی بنیادین بازار پتروشیمی‏‏‌ها

رونق نسبی در بازار داخلی پابرجاست

به گزارش می‌متالز، با وجود رکود در بازار جهانی، رونق نسبی معاملات در بازار داخلی پتروشیمی همچنان پابرجاست. بررسی روند معاملات در تالار اصلی بورس‌کالا نشان می‌دهد که تقاضا برای مواد اولیه پلیمری و شیمیایی همچنان وجود دارد. هفته گذشته، تالار بورس‌کالا میزبان عرضه بیش از ۱۴۲‌هزار تن محصولات پتروشیمی بود که حدود ۹۹‌هزار تن از این میزان را عرضه‌های پلیمری تشکیل داده و مابقی مربوط به صنایع شیمیایی بوده است. در حالی که تولیدکنندگان جهانی با کاهش تقاضا روبه رو شده و مجبور به کاهش قیمت‌ها هستند، به نظر می‌رسد در رینگ داخلی، تقاضا مانند هفته‌های گذشته با رونق مواجه شود.

هفته گذشته تقاضا برای محصولات پلیمری بیش از ۱۲۰‌هزار تن بود که تقریبا مشابه میزان تقاضا در هفته‌های پیش‌تر از آن به نظر می‌رسید. البته هفته گذشته، تقاضا برای محصولات شیمیایی با ۴‌هزار تن کاهش مواجه شد و به حدود ۳۰‌هزار تن رسید. ناامیدی نسبت به نتیجه مذاکرات برجام و رشد تدریجی بهای نیمایی و آزاد ارز از مهم‌ترین دلایلی بوده که موجب رونق معاملات در بازار داخلی برخلاف رویه جهانی شده است. حجم معاملات در هفته گذشته، اما به دلیل کاهش جزئی عرضه ها، تا حدی کاهش یافت. البته میزان کاهش معاملات پلیمری‌ها نسبت به شیمیایی‌ها بیشتر بود و با ۷‌درصد کاهش مواجه شد.

به دلیل تعطیلی یکشنبه ۳ مهرماه، مدیریت دفتر توسعه صنایع تکمیلی شرکت ملی پتروشیمی، هفته گذشته اعلام کرد که قیمت‌های پایه منتشرشده در ۲۷ شهریور ماه تا دهم ماه جاری اعتبار دارند. قیمت‌های پایه طی هفته گذشته نیز اکثرا افزایشی بودند. افزایش ۵/ ۰ درصدی بهای نیمایی ارز و رشد قیمت جهانی محصولات پتروشیمی از دلایل افزایشی‌شدن قیمت‌ها بودند. گرچه چشم انداز مثبتی نسبت به وضعیت بازار جهانی پتروشیمی وجود ندارد؛ اما در هفته‌های گذشته بهای جهانی برخی از این محصولات با رشد نسبی مواجه شد و این موضوع از افزایش قیمت‌های پایه در بازار داخلی حمایت کرد.

کاهش تولید پتروشیمی‌های اروپایی

تولید محصولات پتروشیمی کشور‌های منطقه یورو در ماه ژوئیه نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۷/ ۵‌درصد کاهش یافته است. به گزارش «نیپنا»، کوین سوئیفت، اقتصاددان ارشد حوزه مواد شیمیایی در موسسه آی سی آی اس اعلام کرد که کاهش تولید مواد شیمیایی طی ماه ژوئیه نشان دهنده روز‌های سخت اقتصاد کشور‌های اروپایی در سه‌ماهه سوم سال است. وی معتقد است، صنایع شیمیایی کشور‌های عضو اتحادیه اروپا همچنان تحت‌تاثیر تنگنا‌های زنجیره تامین و افزایش قیمت گاز طبیعی است و این شرایط به‌شدت بر حوزه انرژی و همچنین صنایع پتروشیمی اثر منفی می گذارد. آژانس بین المللی انرژی در گزارش اخیر خود اعلام کرد که برخی فعالیت‌های تولید در صنایع پتروشیمی اروپا به دلیل قیمت بالای گاز طبیعی، به ویژه در بخش‌های انرژی بر مانند استایرن، غیر‌اقتصادی هستند. به گزارش اداره آمار اروپا، تولید مواد شیمیایی در ۱۹ کشور اروپا بیش از حد انتظار کاهش یافته است. برخی تحلیلگران نیز معتقدند، به دلیل اینکه مواد شیمیایی چرخه کلی اقتصاد را هدایت می‌کنند، کاهش تولید این صنایع می‌تواند احتمال رکود فراگیر را افزایش دهد و بحران فصل سرد سال در قاره سبز را وخیم‌تر کند.

فرصت‌های صادراتی کشور‌های آسیایی

بحران انرژی در اروپا و کاهش تولید محصولات پتروشیمی در این منطقه برای تولید کنندگان نقاط دیگر دنیا همچون آسیا فرصتی فراهم کرده است تا محصولات خود را به این ناحیه صادر کنند. در واقع بازار‌های پتروشیمی آسیا در ماه‌های آینده می‌توانند فرصت‌های تازه‌ای برای صادرات به اروپا پیدا کنند؛ چرا که اروپا با افزایش قیمت‌ها به دنبال بحران انرژی و کاهش تولید رو به روست. قیمت گاز طبیعی در اتحادیه اروپا اکنون نسبت به پیش از دوره بحران حدود ۱۵ برابر شده و این ارقام به طور قابل‌توجهی بالاتر از قیمت‌ها در آسیاست، از این رو تولیدکنندگان اروپایی با فشار قابل توجهی برای رقابت در برابر واردات ارزان‌تر روبه رو خواهند بود.

جیمی ژانگ، یکی دیگر از تحلیلگران ارشد موسسه آی سی آی اس بر این باور است که در طول فصل زمستان بازار اروپا به منظور تامین نیاز روزانه خود مجبور به واردات محموله‌های پلیمری مانند پلی‌اتیلن ترفتالات (PET)، پلی استایرن‌ها (PS) و به‌خصوص پلی‌استایرن انبساطی (EPS) است. این محصولات مواد کلیدی برای صنایع بسته بندی ضروری روزانه هستند. برخی تحلیلگران معتقدند، افزایش فعالیت‌های آربیتراژی میان آسیا و اروپا می‌تواند به ثبات بازار‌ها در این ناحیه کمک کند؛ با این حال، مشکلات بیشتری هم در کنار قیمت‌ها وجود دارد. رقابت در نرخ حمل‌ونقل، صدور گواهینامه محصول، نرخ‌های ارز متغیر و پایداری تقاضای سالم در اروپا از جمله مواردی هستند که فعالیت‌های آربیتراژ را محدود می‌کنند.

ریزش قیمت نفت

محصولات پتروشیمی همبستگی زیادی با بهای نفت خام دارند، به طوری‌که نوسانات این بازار پس از مدتی بر قیمت محصولات پتروشیمی و معاملات آن اثر می‌گذارد. نفتا هم به‌عنوان مهم‌ترین خوراک مایع صنایع پتروشیمی این وضعیت را دارد؛ هرچند اثرگذاری آن بر قیمت تمام‌شده محصولات پتروشیمیایی بیشتر و زمان اثرگذاری آن کمتر است. طبق آخرین آمار‌های اعلام‌شده، در هفته گذشته بهای نفتا به ۶۲۴ دلار به ازای هر تن رسید؛ سطحی که از دسامبر سال گذشته تاکنون مشاهده نشده بود. این میزان همچنین حدود ۴۰‌درصد پایین‌تر از رکورد قیمتی ۱۰ ساله نفتا در مارس سال‌جاری است. کاهش بهای نفتا، کاهش قیمت تمام‌شده سایر کالا‌های مشتق از این ماده، همچون محصولات پتروشیمی را به دنبال دارد؛ چراکه نگرانی‌ها از رکود ممکن است مانع رشد قیمتی حامل‌های انرژی شود، اگرچه در این خصوص تفاهم گسترده‌ای بین تحلیلگران وجود ندارد. قیمت نفت‌خام برنت نیز پس از جلسه فدرال‌رزرو در چهارشنبه گذشته و اعلام افزایش نرخ بهره وارد کانال کاهشی شد. جمعه گذشته بهای نفت‌خام برنت در معاملات آتی به ۸۶ دلار به ازای هر بشکه رسید که پایین‌ترین میزان در هشت‌ماه اخیر است.

منبع: دنیای اقتصاد