هدر رفت منابع آبی در سایه ضعف مدیریت وزارتخانه‌های صمت و کشاورزی

به گزارش می‌متالز، رئیس جمهور در سخنرانی روز جمعه مورخ ۱۵ مهر ۱۴۰۱ در مراسم گرامیداشت روز ملی عشایر و روستا تاکید کرد که «طرح حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان بویژه در زمینه تقویت و ارتقای سطح تولید روستا‌ها باید در اولویت قرار بگیرد و دولت از فعالیت‌های دانش‌بنیان در زمینه تقویت تولید در روستا‌ها حمایت می‌کند»، خطاب رئیس جمهور در سخنرانی وزارت خانه جهاد کشاورزی است. در برنامه‌های سید جواد ساداتی نژاد بند‌هایی در حمایت از تولید دانش بنیان در بخش کشاورزی مرقوم شده است که توجه به آن‌ها کمک شایانی به پیشبرد صنعت کشاورزی می‌کند.

چند مورد از برنامه‌های وزیر جهاد کشاورزی که در سایت این وزارت خانه موجود است:

۱. سرمایه گذاری در در انتقال دانش و فناوری روز به بخش کشاورزی
۲. اصلاح فرآیند جذب با رویکرد نیروی انسانی توانمند و خلاق در تحقیقات کشاورزی
۳. برنامه حمایت و پشتیبانی از شرکت‌های دانش بنیان و پارک‌های علم و فناوری کشاورزی و پژوهش‌های غیر دولتی کشاورزی
۴. طراحی و ایجاد نظام جامع آمار و اطلاعات هوشمند بخش کشاورزی
۵. ایجاد و توسعه فن بازار‌های کشاورزی

در ۲۷ بند برنامه وزیر در بخش توسعه کشاورزی دانش بنیان و هوشمند که ما به آوردن چند بند آن بسنده کردیم اهداف بزرگی نشانه گذاری شده است، اما افسوس که با نگاه به آمار‌های ارائه شده توفیقی حاصل نشده است، برنامه ۷۸ صفحه‌ای و رشد منفی پیاپی نشان می‌دهد که در در سال ۱۴۰۰ و شش ماهه ۱۴۰۱ تیم وزارت خانه جهاد کشاورزی توفیق چندانی نداشته است و برنامه‌های ارائه شده وزیر به اجرا در نیامده اند. رشد منفی در کشاورزی باعث شده است تا امرار معاش چند هزار نفر از بین برود، سطح بیکاری در جامعه روستایی افزایش پیدا کند و میزان تولید غلات، خوراک دام و اقلام خانگی روستا کاهش پیدا کند.

به علت کاهش منابع آبی، تولید در کشاورزی به سختی انجام می‌شود و صدمات زیادی به کشاورز وارد شده است. به گفته علیرضا شریعت، ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی در یک محیط خشک و نیمه خشک قرار گرفته و منابع آب محدودی داشته و خواهد داشت، باید پذیرفت که مشکل کشورمان خشکسالی نیست و منابع آبی محدود است و این ما هستیم که باید به جای تقابل با این وضعیت، خود را با شرایط اقلیمی و محدویت‌های آب سازگار کنیم.

دیگر کشور‌های جهان برای حل معضل بی آبی فاضلاب را تصفیه می‌کنند که قسمت اعظمی از مشکلات آن‌ها را برطرف کرده است مثلا در اروپا ۶۰ درصد و اسلواکی ۶۵ درصد از فاضلاب شهری دوباره تصفیه و به چرخه باز می‌گردد در حالی که کشور‌های چاد، کنگو، سومالی و سودان کمتر از ۵ درصد فاضلاب را تصفیه می‌کنند و دقیقا این کشور‌ها از ضعف در تولید مواد غذایی و فقر رنج می‌برند.

در ایران نیز به گفته‌ی بختیاری، رئیس پیشین شرکت آب و فاضلاب استان تهران در سال ۹۸، کشور در سال شش میلیارد و هشتصد میلیون متر مکعب فاضلاب تولید می‌کند که حدود یک میلیارد و هشتصد میلیون متر مکعب آن تصفیه می‌شود. حدود ۴ میلیارد متر مکعب به اندازه مخزن سد گتوند معادل ۷۰ درصد از فاضلاب هیچگاه به سیکل مصرف برنمی گردد که برای آگاهی از خطرات آن همین بس که هر متر مکعب فاضلاب بسته به میزان غلظتش بین ۷ تا ۱۵ متر مکعب آب سالم را آلوده می‌کند. صنعت کشاورزی در دنیا به هدر دادن آب شهره است و مصرف آب در صنعت کشاورزی بیش از ۵۰ درصد کل مصرف آب شیرین جهان را تشکیل می‌دهد که این رقم در ایران به ۹۰ درصد می‌رسد، اما قصور آب بر بودن صنعت کشاورزی به صورت ذاتی نیست.

در این راستا معاون انسانی سازمان محیط زیست در مصاحبه‌ای به این مهم اشاره کرده است که کشاورزی غیراصولی سبب آسیب به آبخوان‌ها و فرونشست زمین می‌شود. مسعود تجریشی تشریح کرده است که ما با این شکلِ کشاورزی، با دست خودمان در حال از بین بردن سرزمین با کاشت محصولاتی هستیم که هیچ مزیتی برای کاشت در خارج از استان‌های گیلان و مازندران ندارد.

منوط به اظهار نظر‌های مقامات مسوول و کارشناسان در حوزه آب و کشاورزی کشور، اگر نهاد‌های مسوول مانند وزارت جهاد کشاورزی یا وزارت صنعت، معدن و تجارت از طرح‌های نوآورانه و دانش بنیان حمایت می‌کردند این میزان از بین رفتن منابع آبی را شاهد نبودیم. شرکت‌های دانش بنیان و ایده‌های فناورانه و نوآورانه نیاز به حمایت مالی و پیگیری‌های دولتی دارد وگرنه این سرمایه عظیم تبدیل به ابزار جذاب کردن سخرانی تبدیل می‌شود.

منبع: خبرگزاری آنا