واحدهای تولید مقاطع در ایران، تنها با 20 درصد ظرفیت خود فعالیت می‌کنند

می متالز - حجم تولید مقاطع مسی و آلیاژی ایران در سال 1394 با 40 درصد کاهش نسبت به سال 1393، به 43 هزار تن رسید. این حجم تولید در برابر ظرفیت 200 هزار تنی واحدهای تولیدکننده مقاطع در کشور، بیانگر نرخ بهره‌برداری 20 درصدی است. با توجه به خالص صادرات اندک مقاطع در سال 1394، مصرف ظاهری مقاطع حدود 42 هزار تن بود.

ایران یکی از غنی‌ترین کشورهای جهان در زمینه ذخایر مس است. این کشور منابع مس بسیاری دارد که تاکنون تعداد محدودی از آن‌ها مورد بررسی و اکتشاف قرار گرفته‌اند. با توجه به مطالعات انجام شده، ایران حدود 21 میلیون تن ذخیره مس دارد که تقریبا 3.3 درصد از کل ذخیره مس در جهان است. این مساله نشان می‌دهد ایران در زمینه مس هم مانند دیگر منابع طبیعی شامل نفت، گاز و... از کشورهای ثروتمند جهان است و در صورتی که از این منابع خدادادی با کمک اصول و قوانین درست بهره‌برداری شود، ایران به‌زودی، به یکی از کشورهای توسعه‌یافته در منطقه خاورمیانه و حتی جهان تبدیل خواهد شد.

تولید مس تصفیه شده در کشور که بزرگترین متولی آن شرکت ملی صنایع مس ایران است، به‌طور متوسط در 5 سال گذشته حدود 200 هزار تن بود که با توجه به پروژه‌های جدید و توسعه‌ای شرکت ملی صنایع مس، انتظار می‌رود که در آینده‌ای نزدیک به 400 هزار تن برسد. با وجود این مقدار مس تصفیه شده تولیدی در کشور، می‌توان انتظار داشت که با اجرای قوانین نظارتی و سعی در بهبود ساختار اقتصادی صنعت پایین‌دست توسط مراجع ذی‌ربط، ایران بتواند بخشی از بازار محصولات نیمه‌ساخته مسی و آلیاژی منطقه خاورمیانه را در دست گیرد. شایان ذکر است که این امر، علاوه بر اصلاحات داخلی، نیازمند ایجاد مناسبات تجاری خوب با کشورهای همسایه و منطقه است.

در بررسی محصولات نیمه‌ساخته مسی کشور، بنابر آمار منتشر شده وزارت صنعت، معدن و تجارت، دست‌کم 56 واحد فعال در بخش تولید مقاطع مسی و آلیاژی در کشور وجود دارد که مجموع ظرفیت این واحدها به حدود 200 هزار تن می‌رسد. نمودار 1، آمار تولید مقاطع مسی و آلیاژی کشور را با توجه به ظرفیت موجود برای سال‌های 1390 تا 1394 نشان می‌دهد.

با توجه به نمودار 1، میزان تولید مقاطع مسی و آلیاژی در ایران، بین سال‌های 1390 تا 1393، با رشد سالانه 1.9 درصد کاهش یافت و به حجمی بیش از 72 هزار تن رسید، در حالی که نرخ کاهش حجم تولید در سال 1394 نسبت به سال 1393، حدود 41 درصد و نسبت به اول دوره (سال 1390)، حدود 44 درصد بود. با بررسی تجارت مقاطع می‌توان میزان مصرف ظاهری این محصولات در کشور را نیز برآورد کرد. نمودار 2، آمار تجارت مقاطع مسی و آلیاژی ایران برای سال‌های 1390 تا 1394 را نشان می‌دهد.

همان‌طور که در این نمودار مشاهده می‌شود، آمار صادرات مقاطع کشور بیش از آمار واردات آن است و در نتیجه، خالص صادرات حداقل 200 تنی این محصولات بازگوی عدم نیاز صنایع مصرف‌کننده داخلی به واردات این کالاها است. با بررسی میزان تولید و تجارت می‌توان شمایی از میزان مصرف ظاهری مقاطع ارائه داد که در سال 1394 تقریبا برابر با 42 هزار تن بود. با این وجود، آمار تولید 43 هزار تنی مقاطع در سال 1394، نشان‌دهنده نرخ بهره‌برداری 20 درصدی واحدهای تولیدکننده مقاطع است. با توجه به نرخ پایین بهره‌برداری از ظرفیت موجود می‌توان اذعان داشت که بهبود شرایط صنعت تولید مقاطع در کشور، نیازمند ارتقای صنایع مصرف‌کننده داخلی در وهله اول و سپس بهبود ساختار این صنعت در جهت افزایش سطح تولید برای دستیابی به سهم قابل توجهی از بازار مصرف مقاطع در منطقه خاورمیانه است. آمار صادرات اندک مقاطع مسی و آلیاژی بیان‌گر نقش کم‌رنگ ایران در بازارهای بین‌المللی است.

منبع: اخبار فلزات

مقاطع مس