تلاش برای کاهش فاصله معدنکاران و محیط‌زیست

به گزارش می متالز، بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ۷ درصد ذخایر معدنی جهان در ایران جای دارد.
غنای منابع و ذخایر عظیم معدنی، کشور ما را یکی از غنی‌ترین مناطق جهان از نظر توانایی تامین مواد اولیه مورد نیاز صنعت کرده است اما کارشناسان معدن بر این باورند که می‌توان با دستیابی به اکتشاف، به ذخایر عمیق معدنی دست یافت و علاوه بر رسیدن به ذخایر معدنی قابل توجه، رتبه جهانی کشور در زمینه ذخایر معدنی را ارتقا داد.

اکتشاف، پایه فعالیت‌های معدنی است

در همین زمینه، اسدالله کشاورز، مدیرکل امور دفتر اکتشافات وزارت صنعت، معدن و تجارت، اظهار کرد: پایه تمام فعالیت‌های معدنی از اکتشاف آغاز می‌شود. بر اساس آمار ارائه شده، ایران با داشتن ۷۰ نوع ماده معدنی جزو ۲۰ کشور برتر جهان به لحاظ تنوع مواد معدنی است. همچنین ذخایر قطعی شناسایی شده در ایران ۶۰ میلیارد تن است که این میزان ذخایر معدنی، ایران را در رتبه ۱۰ جهان جای داده است.
وی با بیان اینکه ساختار زمین‌شناسی کشور، به‌گونه‌ای است که می‌توان رتبه جهانی ایران را به‌لحاظ میزان دسترسی به ذخایر قطعی ارتقا داد، گفت: فعالیت اکتشافی در ایران با موانع و مشکلات جدی روبه‌رو است. این موضوع به‌خوبی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، درک شده و تلاش می‌کند در راستای رفع این مشکلات گام بردارد. یکی از اقدامات ما در زمینه رفع مشکلات اکتشافی کشور برقراری تعامل با سازمان حفاظت محیط‌زیست است.
این مقام مسئول، با بیان اینکه درحال‌حاضر روند تعامل وزارت صنعت، معدن و تجارت با سازمان حفاظت محیط‌زیست، کند است، خاطرنشان کرد: امیدواریم ارتباط خود را با این سازمان گسترش دهیم. بدون تردید توسعه اکتشاف در زمینه ذخایر پنهان و تلاش برای اکتشاف در اعماق به تنوع مواد معدنی در کشور یاری می‌رساند.
مدیرکل دفتر امور اکتشاف وزارت صنعت، معدن و تجارت، با اشاره به لزوم توسعه اکتشاف، گفت: اگر برای اکتشاف در کشور تلاش کنیم علاوه‌بر اشتغالزایی به توسعه اقتصادی نیز کمک کرده‌ایم. کشف ذخایر جدید معدنی برای نسل‌های آینده نیز دارای اهمیت است. کشاورز در پایان تصریح کرد: بسیاری از ذخایر معدنی شناسایی نشده در مناطق بکر محیط‌زیستی قرار دارند و برای رسیدن به این ذخایر باید از اکتشافات فنی کمک بگیریم. منظور من از اکتشاف فنی یعنی دستیابی به ذخایر معدنی بدون تخریب و آسیب زدن به محیط‌زیست.

پایش مخاطرات زمین‌شناسی؛ مانع هدررفت ثروت

همچنین در این زمینه، علیرضا شهیدی، سرپرست سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، اظهار کرد: این سازمان در زمینه زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی فعالیت می‌کند.
خروجی این سازمان در زمینه اکتشاف، منجر به تولید ثروت برای کشور و سازمان زمین‌شناسی می‌شود. از این‌رو لازم است برای توسعه این بخش با برنامه جلو برویم. وی در ادامه با اشاره به دیگر وظایف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، گفت: دیگر وظیفه سازمان، پایش مخاطرات زمین است. به این وسیله می‌توان از هدررفت ثروت جلوگیری کرد اما در مجموع در سازمان زمین‌شناسی، نمی‌توان هیچ‌یک از وظایف سازمان را نسبت به‌ دیگر وظایف، دارای اهمیت و ارجحیت دانست.
شهیدی بابیان اینکه در زمینه آمایش سرزمینی، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، به‌عنوان رئیس کارگروه علوم زمین انتخاب شده است، افزود: آمایش سرزمین، نقش مهمی در توسعه پایدار کشور دارد. قرار بود سازمان زمین‌شناسی در سال ۱۳۵۶ به یک سازمان پژوهشی تبدیل شود اما این بحث در گذر زمان منتفی شد.
در سال ۷۷ بر اساس مصوبه شورای‌عالی اداری، نام سازمان تغییر کرد و به سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی تبدیل شد. بر همین اساس رئیس سازمان به‌عنوان معاون وزیر انتخاب شد و تمام اختیارات معاونت زمین‌شناسی و اکتشاف وزارت صنایع و معادن به سازمان زمین‌شناسی منتقل شد.
این مقام مسئول بابیان اینکه در زمینه مخاطرات زمین‌شناسی نمی‌توانیم به‌موقع کشور را از آسیب‌ها در امان نگه داریم، افزود: اگر در راستای حل این معضل تلاش نکنیم بی‌شک حدود ۵ درصد از GDP (تولید ناخالص داخلی) کشور را از دست خواهیم داد بنابراین سازمان نیز باید بخشی از تمرکز خود را به این وظیفه معطوف کند.
شهیدی بابیان اینکه اکتشاف درست در فعالیت معدنی دارای اهمیت است، گفت: اگر بر اساس استانداردهای بین‌المللی، اکتشافات را جلو ببریم به مواد معدنی قابل توجهی دست خواهیم یافت.
وی در ادامه با اشاره به برخی مشکلات سازمان زمین‌شناسی با سازمان حفاظت محیط‌زیست، بیان کرد: بسیاری از کشورهایی که در زمینه معدنکاری به موفقیت‌های قابل توجهی دست یافتند قوانین محیط‌زیستی سختی وضع کردند. معدنکاران آنها نیز موظف به احترام گذاشتن به این قوانین هستند. در واقع در این کشورها تعامل مناسبی میان معدنکاران و سازمان حفاظت محیط‌زیست برقرار شده است. ما نیز در ایران باید تلاش کنیم به این سمت حرکت کنیم.

مهم‌ترین چالش‌های اکتشاف

سرپرست سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، با اشاره به مهم‌ترین معضلی که هم‌اکنون اکتشاف در کشور با آن روبه‌رو است، بیان کرد: اکتشاف در ایران مدعیان متعددی دارد. سازمان‌های زیادی در این زمینه به موازات یکدیگر حرکت می‌کنند، در صورتی‌که به نظر من یکی از مهم‌ترین متولیان اصلی اکتشاف در کشور باید سازمان زمین‌شناسی باشد. وی در ادامه بابیان اینکه با تصویب و اجرای نقشه راه معدن، متولیان اکتشاف در کشور سامان‌دهی شدند، تصریح کرد: بر اساس نقشه راه معدن، اکتشاف مقدماتی تا مرحله اعطای پروانه اکتشاف به سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی سپرده شده است.
این مقام مسئول بابیان اینکه مناطق شناسایی شده ژئوفیزیک هوایی، نیاز به حفاری و درجه‌بندی داده‌ها دارند، بیان کرد: سازمان زمین‌شناسی پس از اینکه ۵۰۰ هزار کیلومتر خطی را به‌وسیله ژئوفیزیک هوایی، شناسایی کرد باید حفاری‌ها را آغاز می‌کرد چون منابع اعتباری در دوره‌های گذشته برای سازمان کافی نبود. از این‌رو سازمان نتوانست به‌موقع با وجود دیتاهای لازم، معادن زیرزمینی را شناسایی کند.
شهیدی با اشاره به جهش سازمان زمین‌شناسی در امسال، بیان کرد: تغییراتی که در ساختار این سازمان ایجاد شده است باعث شده که فاصله زمان شروع پروژه تا انتهای آن کاهش یابد. پروژه سقز در خرداد شروع شد و توانستیم به یک‌سری عناصر فلزی آهن مگنتیت، طلا و مس دست بیابیم.
این مقام مسئول در پایان خاطرنشان کرد: اهمیت معدنکاری در اقتصاد کشور بر کسی پوشیده نیست. معادن می‌توانند در زمینه اشتغالزایی و اقتصاد کشور بسیار تاثیرگذار باشند. ما امیدواریم با سیاست‌گذاری‌های جدیدی که در بخش معدن تدوین شده است، اکتشاف در ایران را به سمتی که لیاقت آن را دارد هدایت کنیم.