راه اندازی آزمایشگاه خاک، بتن، سیمان و دیگر مصالح ساختمانی

به گزارش می‌متالز، آزمایشگاه خاک و بتن و مصالح ساختمانی سازمان برنامه و بودجه بر اساس نیروی انسانی و تجهیزات موجود در آزمایشگاه رتبه بندی شده و رتبه‌ای بین ۱ تا ۳ میگیرند نتایج آزمایشگاه خاک و بتن در کل کشور معتبر بوده و این آزمایشگاه‌ها وابسته به مکان نیستند و می‌توانند در کل کشور فعالیت کند. آزمایشگاه خاک و بتن میتواند همچون آزمایشگاه مقیم در پروژه‌ها فعالیت کند یا از طرف استاندارد بر محصولات تولید کنندگان نظارت داشته باشد.

آزمایشگاه خاک و بتن و مصالح ساختمانی مورد تایید سازمان برنامه و بودجه

برای تاسیس آزمایشگاه خاک یا دیگر مصالح ساختمانی ابتدا باید با انواع آزمایشگاه آشنایی داشته و متناسب با سرمایه‌های مالی و انسانی خود نسبت به تاسیس آزمایشگاه اقدام نمایید. آزمایشگاه خاک و بتن و مصالح ساختمانی سازمان برنامه و بودجه بر اساس نیروی انسانی و تجهیزات موجود در آزمایشگاه رتبه بندی شده و رتبه‌ای بین ۱ تا ۳ میگیرند نتایج آزمایشگاه خاک و بتن در کل کشور معتبر بوده و این آزمایشگاه‌ها وابسته به مکان نیستند و می‌توانند در کل کشور فعالیت کند. آزمایشگاه خاک و بتن میتواند همچون آزمایشگاه مقیم در پروژه‌ها فعالیت کند یا از طرف استاندارد بر محصولات تولید کنندگان نظارت داشته باشد.

آزمایشگاه خاک و بتن و مصالح ساختمانی مورد تایید اداره کل ملی تایید صلاحیت (همکار اداره استاندارد):

این آزمایشگاه خاک و بتن به سه گروه کلی زیر تقسیم می شوند:

۱- آزمایشگاه واسنجی و کالیبراسیون:

آزمایشگاه کالیبراسیون در کل کشور میتواند فعالیت کند و فعالیت آن در محل پروژه یا در محل آزمایشگاه باشد وظیفه آزمایشگاه کالیبراسیون کنترل و صحت کار تجهیزات و وسایلی است که در سایر آزمایشگاه‌ها استفاده میشوند است. بدین صورت که هر دستگاه یا وسیله اندازه گیری دارای دوره کالیبره خاص می‌باشد بعد از این مدت باید توسط دستگاه‌های مرجع که دقت بالا تری دارند کنترل شود که میزان خطای کمتر از حد استاندارد داشته باشد.

۲- آزمایشگاه واحد کنترل کیفی تولید کنندگان مصالح:

این آزمایشگاه در واحد‌های تولید مصالح واقع هستند و وظیفه دارند محصولات تولیدی خود را کنترل کنند. هر تولید کننده‌ای که در واحد تولیدی خود آزمایشگاه کنترل کیفی نداشته باشد از نظر اداره استاندارد مصالح تولید این واحد مردود است و برای استفاده پیشنهاد نمیشود. بعضی از محصولات استاندارد اجباری داشته و واحد تولید کننده نمیتواند بدون واحد کنترل کیفی به کار خود ادامه دهد مانند بتن آماده، تولیدی شن و ماسه، …...

اما بعضی از محصولات مانند تیرچه و بلوک هنوز استاندارد اجباری نداشته و واحد تولیدی میتواند محصولات خود را بدون کنترل کیفی به بازار ارائه کند.

لازم به ذکر است تولید کنند گان میتواند محصولات خود را به سایر آزمایشگاه‌ها ببرند و نتایج را به اداره استاندارد ارائه دهند، اما به علت تعداد زیاد نمونه‌ها این امر مقرور به صرفه نمی‌باشد.

۳- آزمایشگاه تایید کننده محصولات تولید کنندگان:

اداره استاندارد یکی از آزمایشگاه‌های دارای صلاحیت را مامور میسازد تا در مدت‌های از پیش مشخص نشده به واحد‌های تولیدی سر بزند و نمونه‌های ان‌ها را با دستگاه خود تست کند این کار باعث میشود واحد‌های تولیدی از عدد سازی و کم کاری پرهیز کنند. آزمایشگاه خاک و بتن دارای صلاحیت میتواند از مسکن و شهر سازی مجوز گرفته باشد میتواند از سازمان برنامه و بودجه مجوز گرفته باشد و یا ویژه کنترل تولید کنند گان باشد و از اداره استاندارد مجوز گرفته باشد که این مورد بسیار نادر است.

آزمایشگاه مقیم در پروژ‌ها:

آزمایشگاه خاک و بتن در پروژه‌های بزرگ تاسیس میشوند. آزمایشگاه مقیم در پروژه میتواند از طرف پیمانکار برای نشان دادن کیفیت کار خود یا از طرف کارفرما برای کنترل کار پیمان کار احداث شود. آزمایشگاه مقیم در پروژه در پروژه‌های بزرگ ملی و دولتی وجود دارد. تجهیزات آزمایشگاه مقیم در پروژه به تجهیزاتی که در این پروژه مورد نیاز است محدود میشود.

آزمایشگاه مورد تایید وزارت راه و شهر سازی:

آزمایشگاه خاک، بتن و جوش فقط میتوانند در محدوده شهر خود فعالیت کنند و بیرون از شهر خود مجوز آن‌ها فاقد هر گونه اعتبار است. این آزمایشگاه‌ها داری سه رتبه هستند که نحوه رتبه بندی و تجهیزات مورد نیاز در سایت بهراد سازان موجود است. تمامی آزمایشگاه‌های که در سطح شهر میبینید شامل این گروه بوده و طبق مصوبه سازمان مسکن و شهر سازی تمامی ساختمان‌های بالای ۳ طبقه برای اتمام کار باید نامه و گزارشات یکی از آزمایشگاه‌های مورد تایید را داشته باشند.

سوال:آیا یک آزمایشگاه میتواند همزمان پایه دو خاک و پایه سه بتن داشته باشد؟

پاسخ:تایید صلاحیت پایه‌ها به یک دیگر وابسته نیستند و به صورت جداگانه برسی و مجوز مجزا صادر میگردد در نتیجه یک ازمایشگاه میتواند پایه یک بتن، پایه دو بتن یا پایه سه بتن داشته باشد در حالی که پایه یک خاک، پایه دو خاک و یا پایه سه خاک داشته باشد و همزمان درخواست آزمایشگاه جوش پایه یک جوش، پایه دو جوش یا پایه سه جوش بدهد.

کالیبراسیون”calibration” چیست؟

کالیبراسیون به منظور کنترل صحت و دقت پارامتر‌های مترولوژیکی دستگاه‌های آزمون و وسایل اندازه‌گیری و کلیه تجهیزاتی است که عملکرد آن‌ها بر کیفیت فرایند تاثیرگذار است. واسنجی یا کالیبراسیون مطابقت با استاندارد را تعیین می‌کند.

تعریف دقیق کالیبراسیون در استاندارد ملی ایران به شماره ۴۷۲۳ آمده‌است. کالیبراسیون اجازه می‌دهد که میزان تصحیح لازم را نسبت به نشاندهی تعیین کنیم. با کالیبراسیون ممکن است خواص اندازه شناختی دیگری نظیر اثر کمیت‌های تاثیر گذار نیز تعیین شود. در واقع کالیبراسیون ویژگی‌های کارآمدی دستگاه یا مواد مرجع را بوسیله انجام مقایسات مستقیم مشخص می‌کند.

تعاریف متعددی برای کالیبراسیون ارائه شده است. دراستاندارد ملی ایران در بخش “واژه‌ها واصطلاحات پایه و عمومی اندازه شناسی” کالیبراسیون چنین تعریف شده است:

مقایسه ابزار دقیق با یک مرجع استاندارد آزمایشگاهی در شرایط استاندارد، جهت اطمینان از دقت و سلامت آن و تعیین میزان خطای این وسیله نسبت به آن استاندارد وتنظیم آن در مقایسه با استاندارد.

تعریف دیگری که میتوان ارائه داد این است که:

کالیبراسیون مقایسه دو سیستم یا وسیله اندازه گیری است (یکی باعدم قطعیت معلوم ودیگری با عدم قطعیت نامعلوم) به منظورمحاسبه عدم قطعیت وسیله‌ای که عدم قطعیت آن نامعلوم است.

تعریف دیگری که در ایزو ۱۰۰۱۲ آمده است کالیبره کردن را چنین معرفی کرده است: مجموعه‌ای ازعملیات که تحت شرایط مشخصی برقرار می‌شود و رابطه‌ی بین مقادیر نشان داده شده توسط وسیله اندازه گیری و مقادیر متناظر آن کمیت توسط استاندارد مرجع را مشخص می‌نماید.

کالیبراسیون اولیه وسیله اندازه گیری چگونگی کارایی مورد ادعای سازنده را به مشتری نشان می‌دهد. پارامتر‌هایی که توسط دستگاه اندازه گیری می‌شود به استاندارد‌های اندازه گیری قابل ردیابی ارجاع داده می‌شود که اگر چنین نباشد اطمینانی به آن‌ها نمی‌توان داشت.

دستگاه‌های اندازه گیری باید به طور دوره‌ای کالیبره شوند. گذشت زمان، فرسودگی، حوادث غیر قابل پیش بینی، باعث می‌شوند تا قابلیت ردیابی نتایج آن‌ها تا استاندارد‌ها زیر سوال رفته و نیازمند تایید مجدد باشند. برای

تجهیزات کالیبره شده گواهی کالیبراسیون صادر شده و ضمیمه دستگاه می‌گردد. کالیبره کردن تمام تجهیزات

لازم نیست. برخی از آن‌ها ممکن است صرفا به عنوان نشان دهنده مورد استفاده قرار گیرند. انواع دیگر تجهیزات ممکن است به عنوان ابزار تشخیصی و آشکارسازی به کار بروند. هر گاه وسیله‌ای برای تعیین قابلیت پذیرش محصول و یا عوامل موثر در فرایند آزمون مورد استفاده قرار نگیرد کالیبراسیون آن ضرورت ندارد.

کالیبراسیون مجدد به خاطر کنترل و نگهداری فرایند‌های اندازه گیری که با وسیله‌ی اندازه گیری انجام می‌شود لازم است. معمولا عدم قطعیت وسیله نسبت به زمان و با استفاده‌های مکرر از آن افزایش می‌یابد.

قابلیت رد یابی عبارت است از: قابلیت ارتباط مقدار یک استاندارد یا نتیجه یک اندازه گیری با مرجع‌های ملی و بین المللی، از طریق زنجیره‌ی پیوسته‌ی مقایسه‌ها که همگی عدم قطعیتی معین دارند که به صورت ملی یا بین المللی تعیین یا مشخص می‌شوند.

زمان کالیبراسیون

تعیین زمان کالیبراسیون یکی از تصمیمات مهم و قابل توجه است که البته به نظر برخی منجر به اتلاف وقت و پول می‌گردد. عدم قطعیت‌های اندازه گیری سبب اتخاذ تصمیمات نادرستی می‌شود که این تصمیمات نادرست، ناشی از نتایج اندازه گیری فریبنده می‌باشد.

هدف، انجام کالیبراسیون مجدد در فواصل زمانی بهینه است؛ به طوری که بین هزینه کالیبراسیون و هزینه‌های ناشی از عدم کالیبراسیون تعادل ایجاد شود. در حال حاضر برای تعیین فواصل کالیبراسیون مجدد، بیشتر به درصد درستی مورد انتظار وسیله‌های اندازه گیری توجه می‌شود؛ که این درصد را می‌توان از مشخصات آن به دست آورد. بزرگی این درصد نشانگر کم بودن شانس بروز اندازه گیری نادرست بوسیله دستگاه اندازه گیری است..

مکان کالیبراسیون

کالیبراسیون در آزمایشگاه‌های مرجع انجام می‌پذیرید. کالیبراسیون می‌تواند در مکانی که وسیله اندازه گیری مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز انجام شود.

چگونگی کالیبراسیون

کیفیت و هزینه کالیبراسیون بستگی به روش کالیبراسیون و تعداد نقاط مورد بررسی دارد. هزینه کالیبراسیون از عوامل مهم و تعیین کننده در انجام آن می‌باشد. در روش‌های مختلف کالیبراسیون هزینه‌ها متغیر است.

منبع: تحلیل بازار