جلب اعتماد بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های ریلی

به گزارش می متالز، از نظر بین‌المللی نیز با توجه به ۱.۵ میلیارد نفر جمعیت و بازار گسترده و بزرگ در کشورهای ساحلی اقیانوس هند، در کنار دسترسی نداشتن به آب‌های آزاد کشورهای آسیای میانه، قفقاز و افغانستان در شمال ایران، توسعه بندر چابهار از اهمیت راهبردی برای کشور برخوردار است و می‌تواند گذرگاه بسیار خوبی برای صادرات و واردات این کشور باشد. توسعه بندر چابهار، انعقاد قراردادهای گوناگون در این زمینه و برقراری خط لاینری کشتیرانی، نوید روزهای خوب را برای این بندر می‌دهد. آغاز صادرات افغانستان به هند از کریدور شرق ایران و از سوی بندر چابهار در این هفته نیز مبین این مطلب است که ظرفیت‌های بندر چابهار زیاد است و توجه ایران و همسایگانش به این بندر افزون شده است.

تلاش برای جذب بخش خصوصی

در همین زمینه، رئیس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در گفت‌وگویی اعلام کرد: براساس افق ۱۴۰۰ نیازمند ایجاد سالانه بیش از ۴۰۰ کیلومتر خطوط ریلی، ۱.۵ برابر وضعیت فعلی آب و ۱.۶۷ برابر وضعیت فعلی برق در معدن و صنایع معدنی هستیم.
خداداد غریب‌پور، امضای تفاهمنامه همکاری بین فدراسیون لجستیک و حمل‌ونقل ایران و خانه معدن را در یکشنبه یادآور شد و آن را تلاشی برای بهره‌گیری از ظرفیت سرمایه‌گذاران و بخش خصوصی در ایجاد زیربناهای کشور دانست. گفتنی است یکشنبه، تفاهمنامه همکاری بین فدراسیون حمل‌ونقل و لجستیک با خانه معدن ایران در چارچوب رشد و توسعه اقتصادی بخش معدن، حل مسائل لجستیک و مدیریت زنجیره تامین معادن ایران امضا شد. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در این زمینه خاطرنشان کرد: پیشقدم شدن بخش خصوصی به معنای اعتماد آن به دولت است و در این پیوند ایمیدرو نقش بسترسازی، تنظیم روابط، سیاست‌گذاری، حمایت و پشتیبانی را ایفا می‌کند.

بازگشت ارز حاصل از صادرات

غریب‌پور درباره بازگشت ارز حاصل از صادرات به بخش معدن نیز گفت: بخش معدن از مدت‌ها پیش با تهیه و تنظیم راهکارهایی در این زمینه، همکاری بسیار خوبی با بانک مرکزی داشته و دارد و آمارهای خود را هفتگی اعلام می‌کند.
رئیس هیات عامل ایمیدرو خاطرنشان کرد: اکنون بخش‌های فولادی و کانی‌های فلزی و معدنی که صادرات‌محور هستند، بازوان اجرایی بانک مرکزی به شمار می‌روند.
وی گفت: بخش معدن و صنایع معدنی، نیازمند واردات تجهیزات و مواد اولیه است و در این زمینه براساس توافق با بانک مرکزی، بخشی از ارز حاصل از صادرات، صرف تامین نیازهای این بخش می‌شود.
پیش‌تر معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره بازگشت ارز حاصل از صادرات محصولات معدنی به کشور، به ایرنا گفته بود: ارزش صادرات عمده صنایع معدنی کشور بیش از ۱۰ میلیون یورو است و صادرکنندگان بر اساس بخشنامه بانک مرکزی باید ۹۰ درصد آن را به سامانه نیما بازگردانند. بانک مرکزی ۲۸ آبان در بخشنامه‌ای چگونگی بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه‌ اقتصادی کشور را ابلاغ کرد. در این بخشنامه، بازگشت ارز حاصل از صادرات صادرکنندگان، به سالانه تا یک میلیون یورو، بیش از یک میلیون یورو تا ۳ میلیون یورو، بیش از ۳ میلیون یورو تا ۱۰ میلیون یورو و بیش از ۱۰ میلیون یورو تقسیم‌بندی شده که بر مبنای آن تا یک میلیون یورو از فروش ارز در سامانه نیما معاف هستند.
بیش از یک میلیون یورو تا ۳ میلیون یورو مکلفند ۵۰ درصد ارز صادراتی را به سامانه نیما واگذار کنند. بیش از ۳ میلیون یورو تا ۱۰ میلیون یورو مکلفند ۷۰ درصد ارز صادراتی و بیش از ۱۰ میلیون یورو مکلفند ۹۰ درصد ارز صادراتی را در سامانه نیما عرضه کنند.
جعفر سرقینی اضافه کرده بود: دولت به صادرکنندگان ۳ ماه مهلت داده که ارز حاصل از صادرات را به سامانه نیما بازگردانند اما در شرایط دشوار کنونی، بازگرداندن ارز در ۳ماه ممکن نیست.

چابهار در انتظار تکمیل خطوط ترانزیتی

در همین زمینه، عباس رنجبر، مدیر دفتر زیرساخت ایمیدرو بیان کرد: موضوع زیرساخت در کشور موضوع مهجوری است، در حالی که یکی از نیازهای اساسی کشور ما به شمار می‌رود. سنگ بنای هر توسعه‌ای در کشور، حوزه زیرساخت است که البته ما در این حوزه کار کردیم اما کافی نبوده است.
وی افزود: خطوط ریلی در شرایط ویژه فعلی و تحریم، یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های توسعه‌ای کشور است، به ویژه ساخت خط ریلی شرق از چابهار به زاهدان و زابل و از آنجا به بیرجند که از نزدیکی سنگان و تربت‌حیدریه عبور می‌کند و نه تنها کریدور شرق را فعال می‌کند بلکه در بسیاری از حمل‌ونقل‌های ترانزیشین همسایگان که می‌خواهند به آب‌های آزاد برسند و راه پیدا کنند، مقرون به صرفه است و حمل‌ونقل در زمان کوتاه‌تر و با نرخ پایین‌تر انجام می‌شود.
دبیر شورای هماهنگی چابهار با بیان این مطلب که بندر چابهار از گزینه تحریم‌ها بیرون آمده گفت: این اتفاق باعث می‌شود این بندر بسیار فعال شود. البته در این زمینه، موانع جدی به نام تکمیل نشدن خط ترانزیتی چابهار وجود دارد که موجب حرکت انقباضی صاحبان کالا در چابهار شده است.
رنجبر با اشاره به اینکه زیرساخت‌ها نه تنها پیش‌نیاز هستند بلکه در چند برابر شدن پروژه‌های دیگر نقش بسیار زیادی دارند خاطرنشان کرد: در بندر چابهار، ایمیدرو و مدیر دفتر زیرساخت به عنوان دبیر شورای هماهنگی چابهار، مسئول هماهنگی بخش‌های مختلف برای توسعه و فعال‌سازی بندرچابهار است. این شورای هماهنگی با راهبری ایمیدرو کار می‌کند. در بندر چابهار و سواحل مکران، ده‌ها صنعت معدنی، کنسرسیوم ۱۰ میلیون تنی فولاد، آلومینیوم و پتروشیمی وجود دارند. در این شورا مدیران منطقه آزاد و فولادی‌ها، استاندار استان هرمزگان و مدیرکل سرمایه‌گذاری فرمانداری چابهار، مدیران بندر شهید بهشتی و سازمان بنادر و دریانوردی آقای صادق‌نژاد، مدیر کل بازرگانی راه آهن، معاونت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل و... حضور دارند. وی ادامه داد: یکی از کارهای حوزه دفتر زیرساخت مربوط به چابهار و بخشی از سواحل مکران است که در این حوزه، الگوی توسعه فضای هوایی و پهنه‌بندی را به عنوان اسناد بالادستی به تمام ذی‌نفعان خود داده‌ایم تا در ارتباط با آن به عنوان یک پازل، وضعیت و نیازهای خود را ارزیابی کنند و اگر اصلاحاتی نیاز است اعلام کنند تا آنها را با نظرخواهی و بررسی کارگروه‌های مختلف انجام دهیم.
مدیر دفتر زیرساخت سازمان توسعه‌ای ایمیدرو در ادامه بیان کرد: دبیری این مجموعه با دفتر زیرساخت است. در این حوزه، ایمیدرو در یکسری طرح‌ها به طور مستقیم ورود می‌کند و به عنوان متولی در طرح‌هایی مثل مجموعه‌های معدن سنگان، زر‌شوران، سنگ آهن فلات مرکزی و معدن سرب و روی مهدی‌آباد در قالب برنامه‌ریزی و نظارت کلان حضور دارد. در حقیقت ایمیدرو در این مجموعه‌ها جایگاه مدیریتی دارد، به نحوی که در معدن سنگان قرار است حدود ۱۵ میلیون تن گندله و ۱۷.۵ میلیون تن کنسانتره با حضور شرکت‌های فولاد سنگان، فولاد خراسان و شرکت سرمایه‌گذاری بانک ملی، هلدینگ توسعه معادن، هلدینگ کاوه پارس، اوپال پارسیان و مجتمع سنگان تولید شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه ساخت راه‌آهن از حوزه‌های بسیار هزینه‌بر است گفت: تا افق ۱۴۰۴ باید حدود ۱۲ هزار کیلومتر خطوط ریلی را بسازیم و معتقدیم خط ریلی سنگان به جندق که از مبادی به مقاصد، بار می‌برد در نهایت می‌تواند ۸ میلیون تن را پوشش دهد.
وی افزود: پیش‌بینی می‌شود ۲۰ تا ۲۲ میلیون تن بار باید از این حوزه معدنی حمل شود و راه‌آهن در کوتاه‌مدت و میان‌مدت نمی‌تواند این مقدار را تامین کند. معتقدم در حوزه ریلی بارها را باید به وسیله ریل ببریم زیرا به لحاظ منافع ملی کار درستی است. راه‌آهن از پروژه‌های بسیار هزینه‌بر است.