مشکل خام فروشی مواد معدنی و نفتی چیست؟

به گزارش می‌متالز، رمضانعلی سنگدوینی، عضو کمیسیون انرژی مجلس، ضمن اشاره به اینکه مقام معظم رهبری سال‌ها‌ست بر فاصله گرفتن از خام فروشی تأکید دارند، به تله صادرات انرژی مجازی اشاره کرد و افزود‌: خام فروشی شامل همه چیز از جمله انرژی، معادن و موارد دیگر می‌شود، فروش نفت خودش خام فروشی است. این ماده را صادر می‌کنیم و فرآورده هایش را با چند برابر قیمت مجدداً از دیگر کشور‌ها واردات داریم.

وی ادامه داد: خام فروشی مضرات فراوانی برای کشور دارد، در وهله اول زمینه اشتغال آفرینی را از دست می‌دهیم، دوم، خام فروشی به معنی خارج کردن ارز از کشور است و با واردات مجدد مواد فرآوری شده به صورت مضاعف ارز را از کشور خارج می‌کنیم.

عضو کمیسیون انرژی مجلس اضافه کرد: برای پایان دادن به وضعیت فعلی که در تله صادرات انرژی مجازی گیر افتاده ایم و رقابت پذیری محصولاتمان به خاطر رانت انرژی است که می‌پردازیم، باید به شیوه‌های مختلف از خام فروشی فاصله بگیریم، مثلاً برنامه‌ای که در پالایشگاه‌های فراسرزمینی به اجرا گذاشتیم و به نوسازی تجهیزات پالایشگاه‌ها در کشور‌هایی مانند ونزوئلا و سوریه پرداختیم، بسیار کمک کننده است، از این طریق توانستیم از خام فروشی نفت کم کنیم و از طریق پالایش کردن نفت در کشور‌های هدف به ایجاد ارزش افزوده بیشتر بپردازیم.

سنگدوینی اظهار داشت: خام فروشی فقط مختص بخش انرژی نیست، متاسفانه صنعت ما درگیر خام فروشی گسترده و خام فروشی گسترده و صادرات محصولات با ارزش افزوده پایین زمینه ساز گیر افتادن کشور در تله صادرات انرژی مجازی است؛ باید از خام فروشی فاصله بگیریم و بهترین سیاست در این زمینه، اعطای اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه و تقویت تحقیق و توسعه در طول زنجیره ارزش صنایع مختلف است، در حوزه‌های مختلف حتی صنایع کشاورزی، فولاد و دیگر صنایع هم درگیر خام فروشی و صادرات انرژی مجازی هستیم، تا زمانی که کارخانجات تبدیلی در کشورمان گسترش پیدا نکنند، مشکلات ادامه خواهد داشت.

وی بیان کرد: یکی از مواد اولیه که به صورت خام در کشورمان می‌سوزد یا به فروش می‌رسد، گاز است، وقتی گاز در اختیار صنایع قرار می‌گیرد باید تا آخر زنجیره دنبال شود، نباید با یک مرحله فرآوری آن را به صورت نیمه خام صادر کنیم. یکی از مسائلی که وزیر نفت به درستی تأکید کردند این است که از این به بعد تنها به پتروشیمی‌هایی مجوز داده می‌شود که زنجیره‌ی ارزششان کامل باشد.

عضو کمیسیون انرژی مجلس ادامه داد: باید به این موضوع ایمان بیاوریم که یکی از راه حل‌های مهم برای فرار از خام فروشی این است که از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش بنیان استفاده کنیم، دانش بنیان‌ها در کشورمان خوب کار می‌کنند و الان حرف‌های زیادی برای گفتن دارند، فقط لازم است بیش از پیش از آن‌ها حمایت کنیم و بستر را برای تقویت تحقیق و توسعه در صنایع به وجود بیاوریم.

سنگدوینی اظهار داشت: اعتبار مالیاتی یکی از راه‌های موثر برای تشویق صنایع برای توسعه‌ی زنجیره‌ی ارزش محصولاتشان است؛ در این روش قرار است هزینه‌هایی که شرکت‌ها در حوزه تحقیق و توسعه انجام داده اند، به عنوان اعتبار مالیاتی سال بعد برایشان در نظر گرفته شود. این روش صنایع را تشویق می‌کند که به توسعه زنجیره ارزش محصولاتشان بپردازند و از اعتبار مالیاتی بهره‌مند شوند، ما همین روش را در زمینه ورزشی در نظر گرفته ایم و جواب داده است، مثلاً تولیدکنندگانی که به تیم‌های ورزشی کمک می‌کنند از بخشودگی مالیاتی بهره‌مند می‌شوند. این روش موجب شده است که کار‌های خوبی در حمایت از تیم‌ها صورت بگیرد. اعتبار مالیاتی نیز می‌تواند چنین نقشی را در ارتباط با تقویت بخش‌های تحقیق و توسعه صنایع انجام دهد.

بررسی شواهد موجود از جمله میزان بالای صادرات متانول و ورق‌های فولادی در کشورمان به عنوان مواد نیمه خام، حجم بالای مالیات خام و نیمه خام فروشی که در سال جاری اخذ شد و تفاوت چشمگیر ارزش محصولات صادراتی و وارداتی کشور حاکی از آن است که همچنان درگیر خام فروشی و صادرات انرژی مجازی هستیم.

ما به عنوان کشوری که بیشترین یارانه انرژی را به صنایع پرداخت می‌کند، در تله صادرات انرژی مجازی گیر افتاده‌ایم به این معنا که رقابت پذیری محصولات صادراتی مان نه به خاطر ارزش تولیدات بلکه به دلیل رانتی است که پرداخت می‌کنیم. به منظور تغییر شرایط موجود برنامه‌هایی در کشورمان به اجرا گذاشته شده است، اعتبار مالیاتی از جمله مهم‌ترین طرح‌هایی است که می‌توان به آن اشاره کرد.

در این ارتباط بندی به بودجه ۱۴۰۲ اضافه شده که زمینه را برای تقویت تحقیق و توسعه‌ی صنایع فراهم می‌کند. چنانچه صنایع در راستای توسعه‌ی زنجیره ارزش محصولاتشان در حوزه‌ی تحقیق و توسعه هزینه کنند، این هزینه‌ها به عنوان اعتبار مالیاتی برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود و در سال بعد اعمال می‌شود، به این ترتیب، با پوشش بخشی از هزینه‌های تحقیق و توسعه صنایع، توسعه‌ی زنجیره ارزش محصولات مورد تشویق قرار می‌گیرد.

منبع: تیتر ۲۰