به گزارش میمتالز، پیشبینی میشود که حوزه انرژی جهانی مسوول حدود ۱۳۵ میلیون تن انتشار گاز متان در سال ۲۰۲۲ باشد. انتشار این میزان گاز گلخانهای نسبت به سال ۲۰۲۱ مقدار «کمی» افزایش یافته است. سوزاندنِ زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی هر کدام مسوول حدود ۴۰ میلیون تن انتشار گازهای گلخانهای و نزدیک به پنج میلیون تن نشت از طریقِ تجهیزات نهایی عملیات سوختن هستند. حدود ۱۰ میلیون تن از گازهای گلخانهای ناشی از احتراق ناقص بیو انرژی (انرژی زیستی)، عمدتاً حاصل استفاده سنتی از زیست توده است.
حوزه انرژی مسوول ۴۰ درصد از کل انتشار متان است که به فعالیتهای انسانی نسبت داده میشود و بعد از کشاورزی در رتبه دوم قرار دارد.
فرصت بزرگی برای کاهش انتشار گاز متان از حوزه انرژی وجود دارد. بر اساس آمارهای آژانس بینالمللی انرژی حدود ۷۰ درصد از انتشار متان از عملیات سوختهای فسیلی را میتوان با فناوری موجود کاهش داد. در حوزه نفتوگاز، با اجرای اقدامات شناخته شدهای مانند برنامههای تشخیص نشت و تعمیر و ارتقاء تجهیزات نشتی میتوان انتشار گازهای گلخانهای را بیشتر از ۷۵ درصد کاهش داد. در حوزه زغالسنگ، دست کم پنچاه درصد از انتشار متان را میتوان با استفاده حداکثری از متان معدن زغال سنگ، یا با فناوریهای شعلهور یا اکسیداسیون در زمانی که بازیابی انرژی امکانپذیر نیست، کاهش داد.
میزان انتشار متان در حوزه مختلف انرژی
مقابله با انتشار گازهای گلخانهای از سوختهای فسیلی تنها فرصت برای کاهش انتشار گاز متان نیست. دستیابی به دسترسی جهانی به پخت و پز و گرمایش مدرن باعث کاهش انتشار گازهای گلخانهای ناشی از احتراق ناقص انرژی زیستی میشود و مزایای بیشماری برای سلامت و رفاه انسان به همراه خواهد داشت.
انتشار متان از عملیات سوختهای فسیلی به بیش از ۱۲۰ میلیون تن در سال ۲۰۲۲ افزایش یافت که اندکی کمتر از سطح رکورد سال ۲۰۱۹ است. با این حال، افزایش تلاشها برای کاهش انتشار منجر به کاهش میزان متان منتشر شده به ازای هر واحد انرژی تولید شده در سطح جهان شد. انتشارات ناشی از نشتهای بسیار بزرگ شناساییشده توسط ماهواره در سال ۲۰۲۲ تقریباً ۱۰ درصد از سطوح شناساییشده در سال ۲۰۲۱ کاهش یافت و برآوردهای اولیه نشان میدهد که کاهش شعلهور شدن گاز طبیعی در سطح جهان نیز وجود داشته است.
میانگین شدت جهانی متان تولید نفتوگاز از سال ۲۰۱۹ تاکنون حدود پنج درصد کاهش یافته است. فراتر از اهداف شدت حرکت کنید و رویکردی با تحمل صفر اتخاذ کنید.
کاهش متان در حوزه نفتوگاز بسیار مقرون به صرفه است. بر اساس میانگین قیمتهای گاز طبیعی از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱، آژانس بینالمللی انرژی پیشبینی میکند که حدود ۴۰ درصد از انتشار گاز متان ناشی از عملیات نفتوگاز را میتوان بدون هزینه خالص اجتناب کرد. زیرا هزینههای اقدامات کاهشی کمتر از ارزش بازار گاز اضافی است که گرفته میشود.
بر اساس رکورد قیمتهای گاز که در سال ۲۰۲۲ در سراسر جهان مشاهده شد، حدود ۸۰ درصد از گزینههای کاهش انتشار گازهای گلخانهای ناشی از عملیات نفتوگاز در سراسر جهان بدون هزینه خالص قابل اجرا هستند. حدود ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری تا سال ۲۰۳۰ برای به کارگیری تمام اقدامات کاهش متان در حوزه نفتوگاز مورد نیاز است. این کمتر از ۳ درصد از درآمد خالص دریافتی صنعت نفتوگاز در سال ۲۰۲۲ است.
میزان انتشار گازهای گلخانهای از سوخت فسیلی در کشورهای مختلف
توقف همه آتش سوزیها و تهویههای غیر اضطراری تنها تاثیرگذارترین اقدامی است که کشورها میتوانند برای کاهش انتشار گاز متان از عملیات نفتوگاز انجام دهند. در صورتی که فِلر به درستی طراحی، نگهداری و کار کند باید حداقل انتشار متان از آن وجود داشته باشد، اما همیشه اینطور نیست. همچنین مواقعی وجود دارد که شعلهها کاملاً خاموش میشوند و منجر به خروج مستقیم گاز به اتمسفر میشود که باید سوزانده شود.
تنها ۹۲ درصد از حجم گازهای هدایت شده به مشعلها در سراسر جهان به درستی میسوزند (بر اساس مطالعات اخیر نرخ احتراق برای مناطق اصلی تولید نفتوگاز آمریکا ۹۰ الی ۹۲ درصد را نشان میدهد).
بر اساس برآوردهای آژانس بینالمللی انرژی شعلهور شدن منجر به انتشار بیش از ۵۰۰ میلیون تن گازهای گلخانهای، از جمله انتشار دی اکسید کربن و متان میشود (یک تن متان معادل ۳۰ تن دی اکسید کربن که بر اساس پتانسیل ۱۰۰ ساله گرمایش جهانی در نظر گرفته میشود).
امروزه بیش از ۲۶۰ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی از طریق آتشسوزی و نشت متان در سطح جهان هدر میرود. بعید است که بتوان از همه اینها اجتناب کرد، اما با سیاستهای صحیح در مورد گازهای گلخانهای و گاز متان، پیشبینی میشود که ۲۰۰ میلیارد متر مکعب گاز اضافی به بازارها عرضه شود. این حجم از واردات گاز طبیعی اتحادیه اروپا از روسیه، قبل از جنگ اوکراین بیشتر است.
توقف این اتلاف گاز طبیعی همچنین افزایش دمای جهانی را تا اواسط قرن ۰.۱ درجه سانتیگراد کاهش میدهد. این همان تأثیری است که بر افزایش دمای جهانی بلافاصله انتشار گازهای گلخانهای از تمام اتومبیلها، کامیونها، اتوبوسها و وسایل نقلیه جهان حذف میشود.
ماهوارهها در سال ۲۰۲۲ حدود سه میلیون تن متان را از نشتهای بسیار بزرگ از عملیات نفتوگاز شناسایی کردند. با احتساب ۱۷ روز انتشار گازهای گلخانهای ناشی از یک آتشسوزی نادرست در مکزیک و انتشار گازهای گلخانهای پس از انفجار در امتداد خط لوله گاز نورد استریم ماهوارهها توانستند نشتهای حاصل از عملیات دریایی را برای اولین بار شناسایی کنند.
جلوگیری و رسیدگی سریع به نشتهای بسیار بزرگ یک فرصت کلیدی برای کاهش سریع انتشار گاز متان است. برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد اخیراً سیستم هشدار و پاسخ متان را راهاندازی کرده است که از ماهوارهها برای شناسایی نشتهای بسیار بزرگ و ارائه هشدارهای به موقع به اپراتورها و تنظیم کنندهها استفاده میکند. ابتکار اقلیمی نفتوگاز همچنین یک برنامه آزمایشی پایش ماهوارهای را در سایتهایی در عراق اجرا میکند و قصد دارد به قزاقستان، الجزایر و مصر گسترش یابد.
اما رویدادهای نشت بسیار بزرگ تنها بخشی از تصویر است. در سطح جهانی، عملیات عادی نفتوگاز به طور متوسط هر روز معادل یک رویداد نورد استریم منتشر میکند. بنابراین، تلاشها برای جلوگیری از نشتهای بسیار بزرگ باید با اقداماتی برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای ناشی از عملیات عادی، مانند تعویض تجهیزات نشتکننده و نصب دستگاههای کنترل انتشار، همراه باشد.
میزان انتشار متان از معدن زغال سنگ قابل توجه است و فرصتهای زیادی برای کاهش آن وجود دارد. عملیات زغال سنگ بیش از ۴۰ میلیون تن گاز متان را در سال ۲۰۲۲ منتشر کرد که پنجاه درصد آن از چین، بزرگ ترین تولیدکننده زغال سنگ در جهان بود. اقدامات کاهشی تا به امروز در سایتهای متعددی در سرتاسر جهان اجرا شدهاند، اما هنوز روش استاندارد صنعت نیستند. ۵۵ درصد از انتشار متان از معادن زغال سنگ در سطح جهان با فناوریهای موجود قابل اجتناب است.
یکی از موثرترین راهها برای کاهش متان معدن زغال سنگ، کاهش مصرف زغال سنگ است، اما بهکارگیری اقدامات کاهشی همچنان باید در اولویت باشد، بهویژه با توجه به این خطر که تقاضای زغالسنگ در سالهای آینده بالا باقی بماند. کاهش انتشار متان به ویژه برای زغال سنگ ککسازی که عمدتاً در فولادسازی مورد استفاده قرار میگیرد، مهم است، که معمولاً از معادن زیرزمینی که در آن انتشار متان بیشتر است و کاهش آن امکانپذیرتر است، به دست میآید.
آژانس بینالمللی انرژی یک نقشه راه و جعبه ابزار نظارتی جدید معدن زغال سنگ متان تهیه کرده است. این یک راهنمای گام به گام برای حمایت از توسعه مقررات جدید و کاربردی در مورد متان معدن زغال سنگ است.
میزان انتشار متان از سوخت فسیلی در سناریوی خالص صفر
اکنون ۱۵۰ کشور به تعهد جهانی متان ملحق شدهاند که هدف آن کاهش ۳۰ درصدی انتشار متان از فعالیتهای انسانی از سال ۲۰۲۰ تا سال ۲۰۳۰ است. چندین کشور نیز برنامههای اقدام ملی متان را برای حمایت از آن منتشر کردهاند یا در حال کار بر روی آن هستند. بسیاری از آنها از جمله نیجریه، کلمبیا و آمریکا، اخیراً سیاستها و اقدامات برجستهای را در مورد متان منتشر کردند.
انتظار میرود کانادا و اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۳ مقررات جدیدی برای متان صادر کنند. بیانیه مشترک واردکنندگان و صادرکنندگان انرژی در مورد کاهش انتشار گازهای گلخانهای ناشی از سوختهای فسیلی خواستار ایجاد بازار بینالمللی برای انرژیهای فسیلی است که انتشار گازهای گلخانهای، متان و دی اکسید کربن را در سراسر جهان به حداقل برساند.
در حالی که اینها پیشرفتهای مثبتی هستند، انتشار گازهای گلخانهای کاهش نمییابد. در سناریوی انتشار خالص صفر تا سال ۲۰۵۰، انتشار گاز متان از عملیات سوختهای فسیلی تا سال ۲۰۳۰ حدود ۷۵ درصد کاهش مییابد.
این امر بیشتر ناشی از به کارگیری سریع اقدامات و فناوریهای کاهش انتشار، از جمله توقف همه آتشسوزیها و تهویههایهای غیراضطراری و جهانی است. اتخاذ برنامههای نشتیابی و تعمیر ماهانه یا مستمر تا سال ۲۰۳۰، تمام تولیدکنندگان سوخت فسیلی در سناریوی انتشار خالص صفر تا سال ۲۰۵۰ شدت انتشار مشابهی با بهترین عملیاتهای امروزی جهان دارند.
منبع: تجارت نیوز