توسعه صنعت فولاد در گرو روابط بین‌الملل

به گزارش می‌متالز، اغلب نیاز‌های هر انسان توسط خود شخص برطرف می‌شود، اما بدیهی است که فرد به‌تن‌هایی امکان برآورده کردن تمام نیاز‌های خود را ندارد. کشور‌ها در این زمینه شباهت زیادی به انسان‌ها دارند و علت آن تصمیم‌گیری انسان برای سرنوشت هر کشور است. کشور‌ها مانند بشر به علت وجود برخی منابع طبیعی یا استعداد مردم ساکن آن می‌توانند بخش عمده‌ای از مشکلات خود را رفع کنند و به برطرف کردن نیازهایشان بپردازند؛ اما پاسخگویی به برخی از نیازها، منابع خاصی را طلب می‌کند. به‌عنوان مثال، تامین انرژی، داروی خاص، مواد غذایی خاص و مواردی از این دست توسط تمامی کشور‌ها امکان‌پذیر نیست.

اینجاست که روابط و تجارت بین‌الملل معنی پیدا می‌کند. هرچه روابط بین‌الملل یک کشور قوی‌تر و گسترده‌تر باشد، قدرت چانه‌زنی آن کشور برای رفع نیاز‌های شهروندان خود بالاتر خواهد بود. همچنین طبیعتا هرچه یک کشور منزوی‌تر باشد، در برطرف کردن مشکلات و برآورده کردن نیاز‌های مردم خود با چالش روبه‌رو خواهد شد. این چالش‌ها ممکن است از ساده‌ترین موارد مانند تامین یک نوع میوه استوایی تا حیاتی‌ترین نیاز‌ها مانند تامین واکسن گسترده باشد؛ بنابراین معمولا کشور‌ها ارتباط خود با دیگران را به‌خوبی حفظ می‌کنند تا در مواقع بحرانی فشاری به بخش خاصی از جامعه یا کل مردم وارد نشود.

یکی از بخش‌هایی که ممکن است به علت انزوای یک کشور لطمه ببیند، بخش صنایع کشورهاست. کشور‌هایی که تحت تحریم هستند یا رغبتی به ایجاد رابطه حسنه با دیگر کشور‌ها ندارند، امکان توسعه صنایع خود را از دست می‌دهند. صنایع که معمولا جزو مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی هر کشور هستند، موتور محرک و عامل توسعه اقتصادی پایدار ممالک به شمار می‌روند. پس ارتباط سیاسی و اقتصادی سازنده بین‌المللی می‌تواند با رشد اقتصادی و سرعت رسیدن به توسعه پایدار رابطه مستقیم داشته باشد. ایران نیز طی دهه‌های گذشته با تحریم‌هایی روبه‌رو بوده که بیشتر اجزای کشور را تحت تاثیر قرار داده است. همین موضوع به کاهش ارتباط سیاسی، اقتصادی با سایر کشور‌ها منجر شده است. به همین علت صنعت فولاد ایران نیز با مشکلات عدیده‌ای مواجه و مضرات تحریم‌ها و کاهش ارتباط بین‌المللی لمس شده است. حال باید مزایای بهبود روابط بین‌الملل را بررسی کرد تا با تزریق این تفکرات به بدنه دولت و تصمیم‌گیران، تلاش بیشتر در جهت کاهش مشکلات به‌وجود آمده را خواستار شد.

بهبود وضعیت صادرات

الف) افزایش تولید: اولین مزیت برای تولیدکنندگان زنجیره فولاد که توانایی صادرات محصولات خود را دارند، به‌وجود آمدن امکان توسعه شرکت و بهبود کمی و کیفی تولیدات است. قیمت جهانی محصولات زنجیره فولاد همواره بالاتر از نرخ داخلی آن‌ها بوده است؛ بنابراین ورود تولیدکنندگان ایرانی به بازار جهانی به افزایش درآمد منجر خواهد شد. افزایش درآمد به سهامداران منتقل شده یا صرف تحقیق و توسعه همان شرکت می‌شود. از طرف دیگر مبادله با یک شرکت خارجی می‌تواند باعث بازاریابی جهانی و یافتن مشتریان جدیدتر و بهتر شود که خود مجددا موجب سودآوری بیشتر تولیدکنندگان فولاد خواهد شد.

ب) تعادل زنجیره: علاوه بر تحریم‌هایی که از خارج به کشور تحمیل می‌شود، برخی از قوانین دولتی نیز تجارت خارجی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. اگر دولت مجوز صادرات و تجارت آزاد محصولات زنجیره فولاد را امضا کند، بخش عمده مشکلات عدم تعادل زنجیره فولاد برطرف خواهد شد. تولیدکنندگان برحسب میزان تولیدات خود و با توجه به وضعیت بازار جهانی می‌توانند میزان تولید، فروش داخل و صادرات خود را تنظیم کنند. در این‌صورت دیگر شاهد دپوی حجم عظیمی از یک‌محصول خاص در داخل کشور نخواهیم بود. از طرف دیگر پایداری شرکت‌های زنجیره فولاد افزایش خواهد یافت؛ چون می‌توانند با قطعیت بیشتری طبق برنامه حرکت کنند و نگران دخالت‌های دولت نباشند.

ج) ارزآوری و افزایش درآمد ملی: طبیعت صادرات، ارزآوری و افزایش درآمد ملی است. طی سال‌های گذشته ایران با کمبود ارز مواجه بوده که در مقاطعی آن را از طریق صادرکنندگان تامین کرده است. اما به علت روند کلی کاهشی صادرات ارزآوری با مشکل مواجه شده است. با افزایش میزان صادرات تراز تجاری کشور رو به بهبود خواهد گذاشت که سبب درآمد بیشتر شرکت‌های داخلی و در نتیجه افزایش درآمد ملی خواهد شد. با نکات بیان‌شده می‌توان به این نتیجه رسید که افزایش میزان صادرات می‌تواند کمک چشمگیری به صنعت و اقتصاد کشور کند.

واردات فناوری‌ها و ماشین‌آلات

کمبود ماشین‌آلات معدنی و عدم دسترسی به فناوری‌های روز دنیا که در معادن به کار می‌روند، از مشکلاتی است که امروزه تمامی رسانه‌ها و مسوولان ذی‌ربط به آن می‌پردازند. اما باید به این نکته توجه کرد که بهبود روابط سیاسی و اقتصادی با کشور‌های صاحب دانش و فناوری می‌تواند واردات ماشین‌آلات و تجهیزات را تسریع کند. اگر روابط خوبی با سایر کشور‌ها نداشته باشیم برای رفع این نیاز باید دست به دامن کشور‌های ثالث شویم که موجب افزایش هزینه خرید این تجهیزات خواهد شد.

تامین مواد اولیه

یکی از معضلات آینده زنجیره فولاد کشور بحث تامین مواد اولیه است. مواد اولیه از سنگ‌آهن برای تولید فولاد خام تا فلزات نادرخاکی برای تولید فولاد‌های آلیاژی را شامل می‌شود. سنگ‌آهن کشور تا چند دهه آینده دیگر پاسخگوی فولادسازان نخواهد بود و باید اقدام به واردات آن کنیم که موضوعات معدنکاری فراسرزمینی از همین موضوع نشات گرفته‌اند. اما برخی از فلزات نادر خاکی در کشور وجود ندارد یا فناوری استخراج و فراوری آن‌ها در دسترس صنعتگران نیست؛ بنابراین ارتباط پایدار با دیگر کشور‌ها می‌تواند به تامین مواد اولیه صنعت فولاد کمک بسیاری کند.

کسب اعتماد و جذب سرمایه

شناخته شدن کشور به عنوان یک‌مشتری یا عرضه‌کننده قابل اعتماد در عرصه بین‌الملل باعث کسب اعتماد فعالان اقتصادی می‌شود. در صورت امن بودن فضای سرمایه‌گذاری در ایران و بهبود وضعیت تجارت بین‌الملل، فرصت مناسبی برای جذب سرمایه در کشور و اجرای پروژه‌های توسعه‌ای به‌وجود می‌آید. کاهش سرمایه‌گذاری‌های خارجی که یکی از مهم‌ترین منابع برای توسعه کشور‌ها به شمار می‌رود، یکی از نقاط ضعف اقتصاد ایران در سال‌های اخیر بوده است.

گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» با هدف توجه به تبیین نقش و جایگاه بخش خصوصی در شکوفایی اقتصادی و توسعه پایدار در روز‌های ۱۸ و ۱۹اردیبهشت ماه اقدام به برگزاری سیزدهمین «همایش و نمایشگاه چشم انداز صنعت فولاد و سنگ آهن ایران با نگاهی به بازار» در محل هتل المپیک تهران کرده است. همچنین در روز‌های ۲۰ و ۲۱اردیبهشت ماه امسال «همایش و نمایشگاه چشم انداز صنایع فلزات غیرآهنی ایران» و فناوری‌های وابسته با نگاهی به تولید و بازار، در محل هتل المپیک تهران برگزار می‌شود.

منبع: دنیای اقتصاد