فرصت سرمایه‌گذاری با صندوق اهرمی «شتاب»

به گزارش می‌متالز، در همین رابطه مهرزاد منتظری، مدیر سرمایه‌گذاری سبدگردان آگاه، معتقد است صندوق‌های اهرمی که از تکنیک اهرم مالی برای به دست آوردن بازدهی مضاعف در سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنند، قابلیت فراوانی برای جلب نظر سرمایه‌گذاران دارند. «دنیای اقتصاد» گفت‌وگویی با این کارشناس درباره عملکرد صندوق‌های اهرمی و مزایای استفاده از آن‌ها انجام داده است که مهرزاد منتظری به‌تفصیل در این خصوص توضیحاتی را ارائه داده است.

با توجه به اینکه موافقت اصولی تاسیس صندوق اهرمی شتاب توسط گروه آگاه گرفته شده است، درباره صندوق‌های اهرمی و ویژگی‌های آن‌ها توضیح دهید.

بله، خوشبختانه تمام مجوز‌های قانونی لازم برای پذیره‌نویسی صندوق سهامی اهرمی «شتاب» آگاه توسط سبدگردان آگاه اخذ شده است و پس از تجربه موفق پذیره‌نویسی صندوق «پتروآگاه» در اسفند ۱۴۰۱ که اولین صندوق‌بخشی بازار سرمایه ایران بود، حالا خوشحالیم که شاهد پذیره‌نویسی صندوق اهرمی «شتاب» نیز خواهیم بود. ایده جذاب صندوق‌های اهرمی از همان «اهرم» کلاسیک دانش فیزیک می‌آید. یعنی ابزاری که به شما اجازه می‌دهد با صرف انرژی کمتر، نیروی بیشتری برای انجام کار در اختیار داشته باشید. در مباحث مالی مفهوم «نیرو» با «سرمایه» جایگزین می‌شود.

وقتی شما از اهرم مالی در سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنید یعنی این امکان را ایجاد خواهید کرد که با صرف سرمایه کمتر بازده بیشتری ایجاد کنید. فعالان بازار سرمایه مفهوم اهرم مالی را اصطلاحا به شکل اعتبار گرفتن یا اعتبار زدن هم بیان می‌کنند که عمدتا بر اساس اخذ اعتبار از کارگزار، در برابر پرداخت هزینه‌های مالی آن، برای ایجاد امکان کسب بازده بالاتر در بازار استفاده می‌شود. زیبایی ایده صندوق‌های اهرمی در این است که امکان استفاده از اعتبار برای آحاد فعالان بازار سرمایه با هر میزان سرمایه بدون درگیر شدن در فرآیند‌های بعضا خسته‌کننده و حتی ناممکن اعتبارگیری را فراهم کرده است. البته جذابیت صندوق‌های اهرمی صرفا در «اهرمی بودن» آن‌ها نیست، زیرا در این صندوق‌ها با طراحی مکانیزمی منحصر‌به‌فرد امکان سرمایه‌گذاری برای افراد ریسک‌گریز نیز فراهم شده است.

صندوق‌های اهرمی چه تفاوتی با سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارند و این تفاوت‌ها چه مزیت‌هایی برای سرمایه‌گذاران رقم می‌زند؟

در تقسیم‌بندی کلی، صندوق‌های اهرمی زیرمجموعه‌ای از صندوق‌های سهامی هستند. در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر (دارنده واحد ممتاز) می‌توانند در ازای تضمین حداقل سود برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار، با مقادیر بزرگ‌تری نسبت به دارایی خود اصطلاحا از ابزار «اهرم» کمک گرفته و با ظرفیتی چند‌برابری و البته قابل‌قبول، سطوح بالاتری از ریسک وارد فرآیند سرمایه‌گذاری شوند. در واقع برخلاف بسیاری از صندوق‌های مرسوم بازار، صندوق‌های اهرمی از دو نوع متفاوت از واحد‌های سرمایه‌گذاری تشکیل شده‌اند: واحد‌های عادی (صدور و ابطالی) و واحد‌های ممتاز (قابل معامله با کد بورسی). هرکدام از این واحد‌ها می‌توانند فراخور پرسونای سرمایه‌گذار، ترجیحات ریسک‌پذیری و اهداف سرمایه‌گذاری افراد، به نیاز‌های متفاوتی پاسخ دهند.

واحد‌های عادی برای سرمایه‌گذارانی مناسبند که قصد دارند در کنار حفظ اصل سرمایه خود از حداقل سود تضمین‌شده بهره ببرند. به عبارتی دیگر دارندگان واحد‌های عادی تحت هر شرایطی، حتی زیانده بودن صندوق، حداقل سود تعیین‌شده را دریافت می‌کنند. در این صندوق‌ها همچنین سقفی برای تعلق سود به واحد‌های عادی در نظر گرفته شده است. در صورتی که بازدهی صندوق بالاتر از سقف اعلامی باشد، ما‌به‌التفاوت آن منحصرا متعلق به دارنده واحد‌های ممتاز خواهد بود. در حال حاضر و در آغاز کار، کف بازه نرخ سود واحد‌های عادی صندوق اهرمی شتاب آگاه ۲۰درصد و سقف آن ۲۷درصد تعیین شده است.

نوع دوم واحد‌های صندوق‌های اهرمی واحد‌های ممتاز نام دارند و مناسب آن دسته از سرمایه‌گذارانی هستند که حاضرند در ازای قبول ریسک بالاتر، با استفاده از مکانیزم اهرم سرمایه‌گذاری کنند. دارندگان واحد‌های ممتاز در واقع با قبول ریسک، ضامن حداقل سود تعیین‌شده به سرمایه‌گذاران عادی خواهند بود و در مقابل هر سودی که صندوق بیشتر از بازه اعلام‌شده به آن دست پیدا کند، تماما و بدون هیچ محدودیتی به سرمایه‌گذار ممتاز تعلق خواهد گرفت. دارندگان واحد‌های ممتاز در صورت رشد بازار با استفاده از ابزار اهرمی که در صندوق به کار می‌رود، سود‌های بالاتری کسب خواهند کرد و بالعکس.

در شرایط نزولی بازار احتمال دارد بازدهی صندوق پایین‌تر از کف سود اعلام شده به دارندگان واحد‌های عادی باشد و با توجه به اینکه واحد‌های ممتاز متضمن حداقل سود واحد‌های عادی هستند، ممکن است با کاهش بازده و حتی زیان مواجه شوند. اگر بازده صندوق در بازه اعلامی برای نرخ سود واحد‌های عادی قرار بگیرد، عملا دیگر خاصیت اهرمی وجود ندارد و هر دو نوع دارنده واحد، سود یکسانی خواهند برد. خرید و فروش واحد‌های ممتاز در قالب ETF (قابل‌معامله در بورس) در روز‌های کاری بازار سرمایه و از طریق پلتفرم معاملاتی تمامی کارگزاری‌ها قابل انجام خواهد بود. لازم به ذکر است حداقل میزان خرید در این دسته از واحد‌ها مانند عموم ETF‌های بازار، صدهزار تومان بوده و این واحد‌ها نیز ذاتا بدون تقسیم سود هستند.

مفهوم نسبت اهرم در صندوق‌های اهرمی چیست و برنامه گروه آگاه برای اهرم گرفتن صندوق چگونه است؟
منظور از نسبت اهرمی، نسبت سرمایه واحد‌های عادی صندوق اهرمی به واحد‌های ممتاز آن است. با رشد این نسبت که به طور مثال از طریق صدور بیشتر واحد‌های عادی ممکن است، اهرم مالی قوی‌تر شده و تاثیر شدیدتری بر سود و زیان واحد‌های ممتاز خواهد داشت. لازم به ذکر است که در ابتدای پذیره‌نویسی صندوق، این نسبت اهرمی صفر است، زیرا هنوز جذب واحد عادی اتفاق نیفتاده است. معمولا سه تا چهار روز بعد از پایان پذیره‌نویسی، مجوز فعالیت صندوق صادر می‌شود، یعنی وجوه حاصل از پذیره‌نویسی برای تشکل پرتفو در اختیار مدیر صندوق قرار می‌گیرد. همزمان با این اتفاق، صدور و ابطال واحد‌های عادی هم آغاز خواهد شد و اهرم گرفتن صندوق اتفاق می‌افتد. اینکه صندوق با چه نسبت اهرمی‌ای کار کند به شناخت و تشخیص مدیر صندوق از وضعیت کلان بازار بستگی دارد. شرکت سبدگردان آگاه این آمادگی را دارد که با رصد دقیق شرایط کلان بازار، در صورت وجود شرایط مناسب برای اهرم گرفتن، نسبت اهرمی را تا ۱ نیز افزایش دهد که در حال حاضر بیشترین نسبت اهرمی در بین صندوق‌های اهرمی بازار خواهد بود.

باید توجه داشت با توجه به مکانیزمی که برای صندوق‌های اهرمی تعریف شده است، هر چه صندوق کوچک‌تر و در آغاز فعالیت خود باشد، امکان مدیریت نسبت اهرمی برای مدیر صندوق بیشتر خواهد بود. به عنوان مثال: صندوقی که مجموع دارایی واحد‌های عادی و ممتاز آن بیش از ۳ یا ۴هزار میلیارد تومان باشد قطعا تامین منابع برای واحد‌های عادی از واحد‌های ممتاز سخت‌تر خواهد بود؛ بنابراین بازی با اهرم (بالا بردن و پایین آوردن اهرم) سخت‌تر خواهد شد. در صندوق‌های کوچک‌تر این امکان وجود دارد که اهرم با سرعت بیشتری افزایش و کاهش یابد. علاوه بر این، صندوق‌های کوچک‌تر با توجه به حجم معاملات بازار، امکان تحرک بالاتری در معاملات نیز دارند.

عوامل تاثیرگذار بر بازدهی صندوق‌های اهرمی را چه می‌دانید؟

صندوق‌های اهرمی جزو دسته صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام قرار می‌گیرند، بنابراین عوامل مختلفی می‌توانند بر بازدهی این صندوق‌ها تاثیر داشته باشند. از جمله این عوامل می‌توان به روند کلان بازار سرمایه، مدیریت بهینه پرتفوی سرمایه‌گذاری توسط مدیر صندوق مانند سایر صندوق‌های سهامی و کنترل نسبت اهرم با صدور بیشتر واحد‌های عادی در شرایط رشدی بازار سرمایه یا انتشار واحد‌های ممتاز برای پایین آوردن ضریب اهرمی در شرایط نزولی بازار اشاره کرد. همانند همه صندوق‌های سهامی، نخستین و بزرگ‌ترین عامل موثر بر کسب بازدهی، شرایط کلان حاکم بر بازار است.

صندوق‌های اهرمی نیز مانند تمام صندوق‌های سهامی، تابع شرایط بازار هستند و نمی‌توانند خلاف مسیر بازار گام بردارند؛ اما سابقه نشان داده است که صندوق‌های سهامی که به‌خوبی مدیریت شوند خواهند توانست ریسک‌های موجود را کنترل کنند و بازدهی بالاتر از بازار به دست بیاورند. این مهم با انتخاب بهینه سبد دارایی‌ها امکان‌پذیر می‌شود. در این صندوق‌های خاص به دلیل ویژگی اهرمی بودن، موضوع مدیریت اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. در واقع مدیر پرتفوی صندوق همزمان باید هم پرتفو و هم نسبت اهرمی صندوق را مدیریت و سعی کند در بازار‌های صعودی نسبت اهرم را افزایش داده و در بازار‌های نزولی این نسبت را کاهش دهد.

ترکیب دارایی‌های «صندوق سهامی اهرمی شتاب آگاه» چگونه خواهد بود و برنامه گروه آگاه برای بازاری شدن و افزایش نقدشوندگی صندوق چیست؟

همان‌طور که اشاره شد، صندوق‌های اهرمی مانند شتاب آگاه، زیرمجموعه صندوق‌های سهامی هستند و به لحاظ ترکیب پرتفو تفاوتی با صندوق‌های سهامی معمولی ندارند. مدیر صندوق‌های اهرمی ملزم است حداقل ۷۰ تا حداکثر ۱۰۰درصد از پرتفوی خود را به خرید سهام اختصاص دهد. مستحضر هستید که گروه مالی آگاه یکی از قدیمی‌ترین شرکت‌های مدیریت دارایی در بازار سرمایه کشور است. آگاه نشان داده است که در کنار کسب بازده مناسب، همواره به نقدشوندگی صندوق‌های قابل‌معامله تحت مدیریت خود توجه ویژه دارد. در حال حاضر صندوق‌های آگاس، پتروآگاه، همای و یاقوت کاملا بازاری هستند و حجم معاملات کاملا قابل‌قبولی دارند.

قطعا همین برنامه برای صندوق «شتاب» هم پیاده خواهد شد. یعنی استفاده از توان تحلیلی تیم مدیریت دارایی در کنار توان معاملاتی تیم بازارگردانی کمک خواهد کرد خریداران واحد ممتاز صندوق شتاب هم از بازده مناسب برخوردار شوند و هم در نقدشونده بودن دارایی خود در فاصله مناسب از NAV ابطال صندوق نگرانی نداشته باشند. هر چند می‌دانیم صندوق‌های اهرمی، دارای رکن بازارگردان نیستند، ولی بازارگردانی غیررسمی از سوی تیم آگاه روی صندوق اهرمی شتاب انجام خواهد شد.

سرمایه‌گذاری در صندوق اهرمی شتاب را به چه افرادی پیشنهاد می‌کنید؟

این موضوع کاملا مرتبط با میزان ریسک‌پذیری افراد دارد. برای افرادی که توان ریسک‌پذیری بالایی ندارند، استفاده از «واحد‌های عادی شتاب» بهترین گزینه سرمایه‌گذاری است که علاوه بر حفظ سرمایه، در صورت رشد و جهش بازار بازدهی بیشتری برای آن‌ها خواهد داشت. اما در واحد‌های ممتاز که ذاتا ابزار‌های پرریسک هستند افراد ریسک‌پذیر می‌توانند فعال باشند. سرمایه‌گذاران دارای ذائقه ریسک متعادل نیز می‌تواند درصدی از پرتفوی خود را به صندوق اهرمی اختصاص دهند و در کنار آن چینش مناسبی از صندوق‌های سهامی، ثابت و طلا را نیز داشته باشند. در هر حالت ذائقه ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار و وضعیت کلان بازار باید مدنظر قرار گیرند.

در پایان اطلاعاتی در مورد تاریخ پذیره‌نویسی و نحوه شرکت در آن در اختیار خوانندگان ما قرار دهید.

پذیره‌نویسی از تاریخ ۸ تا ۱۰ خردادماه ۱۴۰۲ انجام خواهد شد و سرمایه‌گذاران می‌توانند از طریق پنل‌های معاملاتی خودشان با جست‌و‌جوی «نماد شتاب» در این پذیره‌نویسی شرکت کنند. در مجموع ۵۰۰میلیون سهم به ارزش هر کدام ۱۰۰۰ تومان در این پذیره‌نویسی عرضه خواهد‌شد.

منبع: دنیای اقتصاد