ایران، پنجمین تولیدکننده ید جهان است

به گزارش می متالز، البته وجود ۲ نوع ماده معدنی ید و صدف کوهی، این استان را در رده منحصربه‌فردهای معدنی قرار داده است.

بیشتر ید صادر می‌شود

در جهان، تعداد کمی از کشورها و ازجمله ترکمنستان، آذربایجان، امریکا، چین، روسیه، شیلی، ژاپن و ایران، تولیدکننده ید به‌شمار می‌روند.
 دست‌کم ۲۴ نوع ماده یددار وجود دارد. بیشترین مصارف این ماده معدنی را می‌توان در صنایع داروسازی (مانند قرص‌های تیروئید)، صنایع پتروشیمی (به‌عنوان کاتالیزور)، ساخت داروهای ضدعفونی‌کننده دامی و مواد شیمیایی (تمام ترکیبات یددار) دید. این ماده معدنی در ساخت اسیداستیک، کائوچو، رنگدانه، مواد آلی، فیلم مدیا، تولید فلزات با خلوص بالا، مکمل غذایی، تایر اتومبیل، صنایع هوافضا و الکترونیک نام برد.
درباره منحصربه‌فرد بودن ید در استان گلستان و میزان استخراج آن، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت این استان عنوان کرد: ۸ کشور از جمله ایران، ید را استخراج و استحصال می‌کنند و به‌دلیل معادن ید استان گلستان، کشور ما در رده پنجم کشورهای تولیدکننده ید جهان قرار گرفته است. قوانلو در ادامه خاطرنشان کرد: بیشتر ید تولید شده به خارج از کشور صادر می‌شود.
 نخستین پروانه بهره‌برداری معدن ید کشور با عنوان «اینچه» در سال ۱۳۸۶ در استان گلستان صادر شد که ذخیره قطعی این معدن ۳ هزار و ۵۰۰ تن اعلام شده است.
 تکمیل اکتشافات دومین محدوده معدنی ید ایران نیز با میزان ذخیره قطعی یک‌هزار و ۲۸۸ تن برآورد در سال ۱۳۹۴ انجام شده است.
همچنین کارخانه تولید ید کانسار خزر در ۲۷کیلومتری شمال آق‌قلا و نزدیکی مرز اینچه‌برون است. کانسار خزر در سال ۸۳ با هدف اکتشاف و استخراج ید در شمال استان گلستان، تاسیس و تولید ید در معدن این شرکت از اواخر سال ۸۷ آغاز شد.

صدف کوهی، در انحصار گلستان

صدف کوهی، دیگر ماده معدنی اختصاصی استان گلستان است. این ماده، قابل استفاده در صنایع مختلفی مانند رنگ‌سازی، نفت و گاز، آرایشی بهداشتی، سیمان و داروسازی است اما به‌علت نبود کارخانه‌های فرآوری برای تبدیل صدف کوهی به پودر میکرونیزه، درحال‌حاضر این ماده ارزشمند تنها در خوراک دام و طیور استفاده می‌شود.
 حدود ۸ بهره‌بردار صدف کوهی در استان از ۸ ذخیره‌گاه با ظرفیت‌های مختلف مشغول برداشت هستند.
 گنبدکاووس، منشأ صدف کوهی در شرق استان گلستان، شناخته شده است. ۱۴معدن صدف کوهی در شمال گنبدکاووس وجود دارند که ظرفیت استخراج یک میلیارد تن از این ماده معدنی را دارند.
 این ماده، قابل استفاده در صنایع مختلفی مانند رنگ‌سازی، نفت و گاز، آرایشی بهداشتی، سیمان و داروسازی است اما به علت نبود کارخانه‌های فرآوری برای تبدیل صدف کوهی به پودر میکرونیزه، درحال‌حاضر این ماده ارزشمند تنها در خوراک دام و طیور استفاده می‌شود. البته استخراج این ماده معدنی نیاز به بولدوزرهای ویژه دارد.
وجود نداشتن راه دسترسی مناسب برای رساندن مواد استخراج‌شده به کارخانه و نبود نیروی انسانی، از دیگر مشکلاتی است که صاحبان این شرکت‌های معدنی با آن روبه‌رو هستند.
گفتنی است علاوه بر استان‌های داخل کشور، این ماده معدنی به افغانستان، ترکمنستان، تاجیکستان و ترکیه صادر می‌شود. صدف کوهی یا لوماشل، مقادیر زیادی کربنات کلسیم دارد و در صورت ایجاد واحدهای فرآوری، سبب اشتغالزایی و درآمدزایی بالا برای استان گلستان خواهد شد.

معادن استان گلستان

درباره معادن استان گلستان، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گلستان عنوان کرد: معادن زغال‌سنگ از عمده معادن استان گلستان به‌شمار می‌روند که بیشتر در شرق استان مستقر هستند و سالانه حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰هزار تن زغال‌سنگ از آنها استخراج می‌شود.
حسینقلی قوانلو عنوان کرد: اما مهم‌تر از زغال‌سنگ، ۲ نوع ماده معدنی در این استان یافت می‌شود که در استان دیگری وجود ندارد؛ یکی معادن «ید» و دیگری معادن «صدف کوهی» که ویژه استان گلستان هستند. البته معادن عمومی مانند شن، ماسه، سیلیس و... نیز در استان وجود دارند اما «زغال‌سنگ»، « ید» و «صدف کوهی» معادن شاخص استان هستند.

سرمایه‌گذاری‌های معدنی

همچنین رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گلستان درباره سرمایه‌گذاری‌هایی که در حوزه معادن استان انجام شده است، گفت: معادن صدف کوهی و معادن ید استان که جزو معادن بومی به‌شمار می‌روند، سرمایه‌گذار خود را دارند.
 از آنجا که بیشترین معادن استان گلستان، زغال‌سنگ است، با افت نرخ زغال‌سنگ، این معادن نیز به نوبه خود دچار رکود شدند.
 قوانلو در پایان، دیگر مشکل حوزه معدن را کمبود نقدینگی برشمرد و عنوان کرد: در سایر معادن نیز با کمبود نقدینگی روبه‌رو هستیم که امیدواریم با تسهیلات ابلاغ شده، بتوان به سوی بهبود وضعیت معادن و صنایع معدنی گام برداشت.

راه‌حل خروج از رکود

مشکل کمبود نقدینگی، نه‌تنها مشکل معادن استان گلستان بلکه گریبانگیر بیشتر معادن کشور شده است.
در این‌باره یک استادیار دانشگاه ضمن بیان راه‌حل‌های خروج از رکود صنایع و معادن عنوان کرد: تامین سرمایه در گردش بنگاه‌ها می‌تواند تولید را افزایش دهد، درحقیقت این تامین مالی برای کمک به شرکت‌ها در رسیدن به ظرفیت ۱۰۰درصدی تولید خواهد بود.
 از سوی دیگر باید به‌دنبال افزایش صادرات صنایع معدنی بود چراکه تقاضای بازار داخلی بسیار محدود است.
جواد صلاحی با نگاهی به روش‌های دیگر در افزایش تولید و خروج از رکود افزود: زمانی می‌توانیم در کنار افزایش نرخ تورم از تامین سرمایه برای راه‌اندازی فازهای جدید و تولید بیشتر استفاده کنیم که واحدهای کنونی در کشور بتوانند با ۱۰۰درصد ظرفیت خود فعالیت کنند.
 وی در ادامه خاطرنشان کرد: برای جبران کمبود نقدینگی در صنایع معدنی همچنین می‌توان نرخ تمام‌شده این صنایع را کاهش داد تا بتوان صرفه اقتصادی ایجاد کرد.