معادن افریقای جنوبی، ۲۵سال پس از آپارتاید جان گرفت

به گزارش می متالز، از آن سال اما روند کاهشی مرگ و میرها در معادن طلای افریقای جنوبی کاهشی شد. این در حالی است که این کشور یکی از ۱۰ کشور برتر جهان در تولید طلا به شمار می‌آید.
به نقل از بلومبرگ، در ۱۰ ماه ابتدایی سال گذشته میلادی (نیمه دی ۱۳۹۵ تا نیمه آبان ۱۳۹۶)، بیشتر از ۵۰ نفر در معادن افریقای جنوبی جان باختند. در سال پیش از آن (۲۰۱۷) نیز رقم تلفات جانی به همین میزان بود. این در حالی است که در سال ۱۹۹۳ میلادی (۱۳۷۲ خورشیدی) شمار تلفات مرگبار مربوط به فعالیت‌های معدنی این کشور ۶۱۵ نفر بود. آن سال، آخرین سال بقای آپارتاید در افریقای جنوبی به شمار می‌آمد و پس از آن، تلفات جانی در معادن این کشور سیر نزولی به خود گرفت تا اینکه در سال ۲۰۱۷ میلادی برای نخستین بار در ۱۰ سال پیش از آن، بر شمار تلفات در بخش معدن افزوده شد.
بیشتر مرگ و میرهایی که در معادن طلای این کشور اتفاق می‌افتد، به دلیل سقوط سنگ و ماندن کارگران در زیر آن است. این اتفاق برآمده از لرزش‌هایی است که در چند سال گذشته بیشتر شده و به این دلیل اتفاق می‌افتد که شرکت‌های معدنی برای دسترسی به ذخایر پرعیار این فلز گرانبها باید عمق بیشتری از زمین را حفر کنند. در برخی موارد حتی عمق حفاری به بیش از ۴ کیلومتر می‌رسد.
در همین زمینه، دولت افریقای جنوبی به بررسی فعالیت شرکت سیبانی‌گُلد مشغول شده است، با توجه به اینکه بیش از نیمی از مرگ و میرهای رخ داده در معادن طلا در سال گذشته میلادی، مربوط به فعالیت‌های معدنی این شرکت بوده است.
سیولی مَنگولا، ۴۰ ساله و راننده یک ماشین حفاری است که در یکی از معادن سیبانی به نام دایفونتین کار می‌کند و در گفت‌وگو با بلومبرگ می‌گوید: صبح که از خواب بیدار می‌شوی با خودت فکر می‌کنی شب زنده برمی‌گردم یا نه؟
او یک بار به دلیل ریزش صخره، ۳۰ دقیقه در زیر زمین حبس شده بود و آن را تجربه‌ای توصیف می‌کند که رنج روانی سنگینی برایش داشته است.
گفتنی است که استخراج مواد معدنی در افریقای جنوبی، صنعتی با پیشینه طولانی به شمار می‌آید که دهه‌هاست اقتصاد این کشور را پشتیبانی می‌کند اما بخش معدن این کشور با رقیبانی روبه‌رو است که به معادنی با ذخایر در عمق کمتر دسترسی دارند و این رقیبان شامل شرکت‌هایی می‌شوند که از غنا در افریقا گرفته تا کانادا در امریکای شمالی مستقر هستند.
تولیدکنندگان افریقای جنوبی اما تاکید می‌کنند که امنیت کارگران، اولویت آنهاست. با این حال عمیق‌تر شدن معادن برای دستیابی به ذخایر با عیار بیشتر، چالش‌های گوناگونی را پیش پای کارگران قرار می‌دهد.
نیک هولاند، مدیرعامل شرکت گُلدفیلدز است. این شرکت بزرگ‌ترین ذخایر طلای افریقای جنوبی را استخراج می‌کند و در این باره به بلومبرگ می‌گوید: مسئله اصلی که در این بین وجود دارد، ویژگی‌های زمین‌شناسی معادن طلاست. فشار برآمده از میلیاردها تن سنگ، منجر به لرزش می‌شود و چنین مسئله‌ای، این صنعت متمرکز بر کار نیروی انسانی را در افریقای جنوبی با محدود شدن تلاش انسانی روبه‌رو می‌کند.
هولند در ادامه گفت‌وگو با بلومبرگ می‌افزاید: معدنکاری در چنین شرایطی باعث لرزه‌خیزی می‌شود و هر وقت به زیرزمین می‌رویم، با شرایط پرخطر روبه‌رو می‌شویم.
معدنکاری در دوران آپارتاید به افریقای جنوبی قدرت می‌داد. در آن زمان، این بخش با روش‌های مبتنی بر حفاری و انفجار و توان نیروی کار سیاه‌پوستی که با کمترین استانداردهای امنیتی کار می‌کردند، پیش می‌رفت. چنین رویکردی، این کشور را به بزرگ‌ترین تولیدکننده طلا در جهان تبدیل کرده بود.
با پایان آپارتاید و پس از گذشت ۲۵ سال از اِعمال قوانین اقلیت سفیدپوست در افریقای جنوبی، از میزان تلفات جانی در بخش استخراج طلا کاسته شد اما ویژگی‌های زمین‌شناسی ذخایر افریقای جنوبی همچنان پیشرفت‌های فناورانه را محدود می‌کند و هزینه‌های کار را بالا می‌برد. ذخایر طلا در صخره‌های باریک با شیب‌های ۳۰ درجه سانتی‌گراد یافت می‌شوند که حالا پس از ۱۳۰ سال استخراج، به‌تدریج عمیق‌تر می‌شوند. کارگران باید روزانه ۴ ساعت در تونل‌ها راه بروند تا به ذخایر برسند. در آنجا چاله‌هایی را با پهنای ۳۰ سانتی‌متر در شکاف صخره‌ها ایجاد می‌کنند و با استفاده از مواد منفجره، صخره را می‌شکنند.
اداره منابع معدنی افریقای جنوبی نیز در حال بررسی شکایت‌هایی بر این اساس است که برخی کارگران از ورود به مناطقی که در آن احساس ناامنی می‌کنند، امتناع می‌کنند و مجازات می‌شوند.
دامنه نگرانی از آنچه در معادن طلای افریقای جنوبی رخ داده، به موسسه‌های تحلیلگر کشیده شده است. از جمله کسانی که در این زمینه اظهارنظر کرده‌اند، ژوآن استِین و شاشی شِخار، تحلیلگران شرکت سیتی‌گروپ هستند. این دو می‌گویند: شرکت سیبانی نظارت بر امنیت فضای کار را کاهش داده است. این شرکت نقاط پرعیاری را استخراج کرده که پیش از این بهره‌برداری از آنها بسیار خطرناک به شمار می‌آمد. سیبانی همچنین پروژه‌هایی را بر عهده گرفته که این شرکت را به یک شرکت منحصر به فرد استخراج‌کننده فلزات گرانبها در افریقای جنوبی و امریکا تبدیل کرده و حالا نیز به دنبال آن است که شرکت انگلیسی لان‌مین را که در زمینه تولید پلاتین فعالیت می‌کند، به مالکیت خود درآورد.
نیل فرون‌مان، مدیرعامل سیبانی در پاسخ به اطلاعات منتشرشده از سوی تحلیلگران شرکت سیتی، آنها را نادرست می‌داند و پاسخ می‌دهد: شرکت به امنیت کارگران متعهد است.
جیکز وِلستِد، سخنگوی این شرکت نیز در این باره می‌گوید: نتایجی که این تحلیلگران ارائه داده‌اند، مبتنی بر هیچ داده‌ای نیست.
ام‌سیزا، بازرس ارشد معادن افریقای جنوبی نیز از ارائه پاسخ بیشتر درباره بررسی دولتی سیبانی، خودداری کرد.
در همین حال، گُلدفیلدز، دیگر شرکت استخراج‌کننده طلا در افریقای جنوبی، هیچ تلفات جانی را در جاری میلادی گزارش نکرده اما تلاش و تقلای او برای ایجاد تغییر در ذخایر نه چندان سودده و عمیق آن، نشان‌دهنده چالش‌هایی است که افریقای جنوبی با آنها روبه‌روست. طرح این شرکت برای پایان دادن به ضررهای ۶.۵ میلیون دلاری در ماه، منتج به تعدیل ۱۵۰۰ نیروی انسانی شده است؛ اقدامی که برای دولت افریقای جنوبی خوشایند نبود چون این دولت اکنون با نرخ بیکاری ۲۷ درصد روبه‌رو است.
علاوه بر اینها، در شرایطی که افریقای جنوبی بیشترین ذخایر طلای جهان را پس از استرالیا دارد، کاهش سوددهی استخراج و تولید طلا مانع می‌شود که شرکت‌های معدنی، بیشتر در این صنعت سرمایه‌گذاری کنند، در حالی که استخراج و تولید طلا در افریقای جنوبی باید هر چه بیشتر مکانیزه شود و این امر نیاز به صرف سرمایه از سوی این شرکت‌ها دارد. شرکت‌های گُلدفیلد و آنگِلوگُلدآشانتی به عنوان سومین تولیدکنندگان بزرگ شمش طلا در جهان، از حجم فعالیت‌های خود در افریقای جنوبی کاسته‌اند و سرمایه‌های خود را به غرب افریقا، استرالیا و امریکای جنوبی منتقل می‌کنند چون در این کشورها هزینه‌های استخراج پایین‌تر است.
رِیموند دورهِیم، پروفسور در رشته علوم زمین دانشگاه ویتواتِرزرَند افریقای جنوبی در اظهار نظر خود در این باره به بلومبرگ می‌گوید: در این کشور هنوز ذخایر زیادی وجود دارد اما بقای بخش معدن، نیاز به ایجاد تغییرات سریع در فناوری‌هایی دارد که به کار می‌بریم. این فناوری‌ها می‌توانند هزینه‌های استخراج را پایین بیاورند.
او می‌افزاید: معدنکاری در افریقای جنوبی در دهه‌های آینده هم می‌تواند در مسیر خود باشد اما اگر بر حاشیه‌ها اضافه شود، تمایل سرمایه‌گذاران برای ورود کم می‌شود.
در همین حال، سیفو پی‌تیانا، رئیس شرکت آنگلو گُلد در افریقای جنوبی، دیدگاهی به کل منفی در این باره دارد و می‌گوید: هزینه‌های بالای استخراج و عمق زیاد کانی‌ها نشانه‌هایی است که سقوط بخش استخراج و تولید طلا را اجتناب‌ناپذیر می‌کند. مهم نیست چه کنید و چه تغییراتی ایجاد کنید چون این رویه تغییر نمی‌کند. ارزش طلا در ژوئن (نیمه خرداد تا نیمه تیر) برای نهمین ماه متوالی، سقوط کرد. سقوط بهای طلا همراه شده با این اتفاق‌ها. تولیدکنندگان طلا در جهان با تغییر بهای ارز نیز در کشمکش هستند و قوانین دولتی افریقای جنوبی نیز به دنبال آن است که در ثروت معدنی این کشور، توزیع دوباره برقرار کند. دورهیم می‌گوید: حتی اگر معدنکاران بتوانند بار دیگر به بازدهی و سوددهی معادن طلا بازگردند، فناوری که به کمک آن بتوان معادن طلای افریقا را مکانیزه کرد، وجود ندارد و با روش‌های کنونی معدنکاری نیز لرزه‌خیزی همچنان با ما است.