تشدید فضای رکودی در بورس

به گزارش می‌متالز، نگاهی به نماد‌های تاثیرگذار بر شاخص‌کل نشان می‌دهد که عمده نماد‌های بزرگ برجامی و دلاری بر بازار اثرگذار بوده‌است. اخبار مثبتی نظیر افزایش نرخ پایه فرآورده‌های نفتی می‌تواند به رشد قیمت سهام شرکت‌های پالایشی منجر شود. علاوه‌بر این، کاهش ارزش معاملات و کاهش قیمت‌ها در بازار‌های جهانی و بورس‌کالا مانع از رشد بازار خواهد شد. انتظار می‌رود، در صورتی‌که شرایط موجود در بازار ادامه دار باشد، احتمالا نماگر‌های اصلی بورس تهران می‌توانند اعداد بسیار پایین‌تری را به خود ببینند.

تشدید کاهش قیمت‌ها در بازار‌های جهانی

چهارشنبه دو هفته گذشته پس از تصمیم فدرال‌رزرو برای تثبیت نرخ بهره دلار بر روی ۲۵/ ۵ درصد، انتظارات درخصوص تقویت قیمت‌ها در بازار‌های دارایی افزایش یافت، با این‌وجود سخنان برخی از اعضای فدرال‌رزرو نشان می‌دهد که کاهش یا ثبات نرخ بهره در دستور کار نبوده و به گفته برخی از مقامات، دو افزایش نرخ دیگر در سال‌۲۰۲۳ وجود خواهد داشت که موجبات تشدید رکود را در اقتصاد‌های بزرگ فراهم خواهد آورد. بر این اساس، قیمت کامودیتی‌ها در بازار‌های جهانی با افت شدیدی همراه شده‌است. مقامات فدرال‌رزرو بر این عقیده هستند که هنوز به هدف‌های تورمی دست‌نیافته و همین امر، انتظارات درخصوص روند کاهشی نرخ بهره در اوایل ۲۰۲۴ را با تغییراتی همراه کرده است. از این‌رو دلار آمریکا در مقابل سایر ارز‌ها تقویت شده و به‌نظر می‌رسد تا پایان سال‌میلادی جاری روند کاهشی قیمت‌ها ادامه دار باشد. علاوه‌بر این داده‌های شاخص مدیران خرید آمریکا نشان می‌دهد که عدد این شاخص در روز جمعه، به ۳/ ۴۶ درصد کاهش یافت؛ این در حالی است که انتظار می‌رفت شاخص مدیران خرید آمریکا به ۶/ ۴۸ درصد افزایش یابد، در نتیجه به‌نظر می‌رسد ترس ناشی از رکود اقتصادی به‌شدت افزایش‌یافته و همین امر گریبان‌گیر قیمت‌های جهانی و مانع رشد آن‌ها باشد. همچنین طی روز‌های گذشته، بانک‌مرکزی انگلستان نیز نرخ بهره خود را نیم‌واحد درصد افزایش داده و به ۵ درصد رسانده است.

تحولات جدید بورس‌کالا

طی روز شنبه اخبار مهمی در بورس‌کالا منتشر شد. آمار‌ها نشان می‌دهد که رکورد میانگین نرخ فروش ماهانه محصولات سیمانی در بورس‌کالا شکسته شده‌است. در خرداد سال‌جاری، حدود ۲ میلیون‌تن محصول سیمانی به ارزش هزار و ۷۵۴ میلیارد تومان در بورس‌کالا معامله شده که به‌طور میانگین با نرخ ۸۳۰ هزار‌تومان به ازای هر‌تن مورد دادوستد قرار گرفته اند که نسبت به ماه قبل از آن با رشد ۱۵ درصدی قیمت محصولات همراه بوده‌است. از طرفی دیگر، معاملات آهن اسفنجی در بورس‌کالا، با رقابت بسیار ضعیف و قیمت‌هایی پایین‌تر از هفته گذشته مواجه شده‌اند. علاوه‌بر این، نرخ دلاری برخی از محصولات در رینگ شیمیایی و صنعتی افت چشمگیری را متحمل شده‌است. از آنجا که معاملات بورس‌کالا نقش مهمی را در سوددهی و ارزش‌گذاری شرکت‌های بزرگ ایفا می‌کند، کاهش قیمت‌ها در بازار‌های جهانی و بورس‌کالا و اثر مرکب این دو عامل، بی‌رمقی شدیدی را بر بازار حاکم کرده‌است.

خبری تحت‌عنوان افزایش نرخ دلار پایه محصولات پالایشی در بازار منتشر شده‌است. بر اساس این خبر از این پس، نرخ پایه محصولات فرآورده‌های نفتی به ۳۸ هزار‌تومان افزایش یافته‌است. این خبر، می‌تواند به بهبود سودآوری این صنعت و رشد قیمت سهام شرکت‌های این صنعت منجر شود. با توجه به افت شدید کرک‌اسپرد‌های شرکت‌های پالایشی نسبت به بهار سال‌گذشته، رشد قیمت ارز شرکت‌های پالایشی یک ضرورت بوده و خبر مثبتی برای بازار سرمایه خواهد بود.

بورس در قاب آمار

آمار‌ها نشان می‌دهد که ارزش معاملات خرد همچنان اعداد بسیار پایینی را به‌ثبت رسانده و در روز شنبه به ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد‌تومان رسیده‌است. ارزش معاملات خرد سه روز متوالی است که زیر ۴ هزار‌میلیارد‌تومان تثبیت شده و در سه‌شنبه گذشته به پایین‌ترین حد خود در ۴ ماه اخیر رسید.

بررسی‌ها حاکی از آن است که میانگین ۵ روزه ارزش معاملات خرد به پایین‌تر از میانگین ۲۰ روزه و ۶۰ روزه کاهش یافته و همین امر سبب‌شده‌است تا بازار وارد فاز رکودی شدیدی شود. مادامی‌که ارزش معاملات خرد بالای ۱۰ هزار میلیارد‌تومان تثبیت شود، بازار وارد فاز رونق شده و برای ثبت رکورد‌های جدید قیمتی، بازار سهام به ارزش معاملات بالای ۲۰ هزار‌میلیارد‌تومان نیاز دارد. همچنین تعداد معاملات نیز طی روز گذشته به بیشترین مقدار از یک ماه گذشته رسیده‌است. این امر نشان می‌دهد که احتمالا بازار دچار هیجان شدید فروش شده و می‌تواند قیمت‌ها را به اعداد پایین‌تری هدایت کند. علاوه بر این بورس تهران، طی روز معاملاتی شنبه، با خروج ۲۳۹‌میلیارد تومان پول حقیقی از بازار مواجه شد. نگاهی به روند ورود و خروج پول حقیقی در صنایع مختلف نشان می‌دهد که صنعت سیمان با استقبال بیشتری از طرف حقیقی‌ها مواجه شده‌است. به‌نظر می‌رسد تحولات بورس‌کالا بر این صنعت اثرگذار بوده و صنعت سیمان جزو معدود صنایعی است که تورم موجود در بهای تمام شده را به مصرف‌کنندگان بورس‌کالا منتقل کرده است. پس از صنعت سیمان، صنعت محصولات فلزی، تامین آب، برق و گاز و صنعت مخابرات در صدر ورود پول حقیقی قرار دارند. سایر صنایع به دلیل فضای نااطمینانی در بازار خروج سنگین پول حقیقی را متحمل شده‌اند.

سناریو‌های دلاری با برجام و بی برجام

عدم‌شفافیت، دوباره بر فضای سیاستگذاری کشور حاکم شده و همین امر سبب‌شده‌است تا بازار دچار بی‌تصمیمی شود. اتخاذ تصمیمات ضد‌ونقیض هفته گذشته درخصوص بازار خودرو ریزش بازار را تشدید کرد و اخبار سیاسی مبهمی که درخصوص مذاکرات و توافق رسمی و غیر‌رسمی منتشر شده‌است، بازار سهام کشور را در رکود غرق کرده است. از آنجا که بورس تهران حساسیت بالایی به نرخ دلار دارد هرگونه اخبار سیاسی شفاف و قابل‌اتکا، می‌تواند روند بازار را در جهت درست تغییر دهد. همانطور که در گزارش بازار با عنوان «تداوم معاملات رخوت انگیز بورس» در شماره ۵۷۵۸ روزنامه «دنیای‌اقتصاد» اشاره شد، تنها زمانی بورس تهران رالی جدیدی را آغاز می‌کندکه تکلیف مسائل سیاسی و تصمیمات داخلی روشن شده باشد.

با توجه به رشد شدید نقدینگی طی سال‌های اخیر و رشد اقتصادی اندک، به‌نظر می‌رسد نرخ دلار در بازار آزاد در یک فضای آرام سیاسی، پایین‌تر از ۴۵ هزار‌تومان تثبیت نشده و در صورت افزایش تنش‌ها اعدادی بالای ۶۰ هزار‌تومان را به خود ببیند. همچنین دیدگاه سیاستگذار درخصوص نرخ دلار موثر بر شرکت‌ها نیز بر روند بازار اثرگذار بوده و پارامتر‌های ارزندگی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. با توجه به سناریو‌های دلاری مختلف، در صورتی‌که نرخ دلار نیما در محدوده ۳۵ هزار تومان باقی‌بماند، بازار می‌تواند بین محدوده یک‌میلیون و ۷۰۰ هزار واحد تا ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد نوسان کند. همچنین اگر نرخ دلار نیما در محدوده ۴۰ هزار‌تومان باشد، بازار می‌تواند دوباره به سقف تاریخی خود یعنی ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد نزدیک شود. علاوه‌بر این، اگر نرخ دلار نیما محدوده‌هایی بالاتر از ۴۵ هزار‌تومان را به خود ببیند، می‌تواند سقف‌های جدید و رکورد‌های جدیدی را به‌ثبت برساند.

از دیدگاه تکنیکال نیز شاخص‌کل بورس در نزدیکی محدوده حمایتی ۲ میلیون واحد قرار داشته و در صورتی‌که طی روز‌های آتی بورس، میزبان خبر‌های خوب سیاسی و اقتصادی باشد، محدوده ۲ میلیون‌واحدی می‌تواند قیمت‌ها را به سمت بالا، هدایت کند. علاوه‌بر این نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد احتمالا بازار در فضای مه آلود فعلی به روند کاهشی ادامه داده و در صورت تحقق این سناریو، حمایت یک‌میلیون و ۹۰۰ هزار‌واحدی می‌تواند نقطه‌عطف بازار برای آغاز روند صعودی باشد. تداوم وضعیت فعلی اعتماد به‌وجودآمده در بازار را کاهش داده و ارزش معاملات همچنان اعداد پایینی را به‌ثبت خواهد‌رساند.

منبع: دنیای اقتصاد