قراضه جای سنگ‌ آهن را می‌گیرد؟

به گزارش می‌متالز، میزان تجارت قراضه در سال ۲۰۱۸ میلادی بر اساس برآورد‌هایی که صورت گرفته، بیش از ۱۵۰ میلیون تن بوده و کشور‌های سرآمد که بیشترین صادرات قراضه در دنیا را دارند، کشور‌های آمریکا، برزیل، انگلستان و آلمان به شمار می‌روند؛ این کشور‌ها زیرساخت‌های مناسب در زمینه جمع آوری قراضه آهن از مبدأ را برای خود فراهم آورده اند و رقمی حدود ۵۰‌درصد از صادرات قراضه جهان را به خود اختصاص داده اند. این کشور‌ها سیستم پیشرفته‌ای در ساختار خود برای این صنعت برنامه ریزی کرده اند.

در مقابل بیشترین واردات قراضه آهن را کشور‌هایی همچون هندوستان، ترکیه، کره جنوبی و ایتالیا در اختیار دارند. این کشور‌ها با توجه به اینکه جزو بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد دنیا محسوب می‌شوند، برای تامین خوراک موردنیاز خود ۴۰‌درصد واردات فولاد را به خود اختصاص داده اند؛ این در حالی است که در ایران بازار قراضه آهن به صورت کاملا سنتی اداره می‌شود و واحد‌های فولادسازی در داخل بر اساس فناوری قراضه آهن طراحی نشده اند. در این راستا لازم به ذکر است که معادن سنگ آهن کشور که روزی به عنوان مزیت فولادسازی در ایران محسوب می‌شد در معرض اتمام است و این امر ضرورت توجه بیشتر به قراضه آهن را مطرح می‌کند.

بازار سنتی قراضه در ایران

مدیر وب‌سایت ایران ضایعات عنوان کرد: روال بازار قراضه آهن کماکان از ابتدای سال ثابت مانده است و ما در حال رصد کردن بازار‌های جهانی هستیم. تحت‌تاثیر نوسان نرخ دلار تقریبا تمام بازار‌ها در رکود فرورفته اند، بازار قراضه نیز از این امر مستثنی نیست.

محمد آشناگر در ادامه با برشمردن اهمیت قراضه آهن در دنیا عنوان کرد: چشم انداز قراضه آهن در جهان روشن است و حدود ۲۰‌درصد فولاد جهان با قراضه تولید می‌شود. حتی برآورد‌ها بر این اساس است که حدود ۳۰ تا ۴۰ سال آینده با توجه به حجم تولید فزاینده فولاد، قراضه می‌تواند نیاز به سنگ آهن را از بین ببرد، به این علت که به قدری ضایعات آهن در دسترس خواهد بود که تولید فولاد از سال ۲۰۶۰ میلادی به بعد با قراضه آهن انجام می‌گیرد؛ این در حالی است که صنعت قراضه آهن در ایران به صورت کاملا سنتی اداره می‌شود. به صورت کلی در بازار قراضه آهن در ایران حدود ۳۰‌هزار نفر فعالیت می‌کنند.

فناوری تولید فولاد ایران، برعکس دنیاست

آشناگر در پاسخ به این پرسش که با توجه به محدود شدن معادن سنگ آهن و اعلام رسمی از سوی مسوولان که حدود ۱۰ تا ۱۵ سال آینده معادن سنگ آهن جوابگوی زنجیره تولید فولاد هستند، بنابراین تا چه اندازه ضرورت دارد که به سمت بازیافت قراضه آهن پیش برویم، عنوان کرد: در ایران به دلیل استفاده انرژی ارزان تولید فولاد به روش احیای آن به صرفه شده، این در حالی است که در سایر کشور‌ها تولید فولاد با قراضه به صرفه‌تر تمام می‌شود. بدون شک میزان استفاده از انرژی در زنجیره فولاد که از سنگ آهن تبدیل به کنسانتره سپس گندله و آهن اسفنجی و در نهایت شمش می‌شود، بسیار انرژی بر است؛ اما با توجه به این موضوع که در ایران قیمت انرژی پایین‌تر است، این فرآیند به نسبت سایر کشور‌ها ارزان‌تر تمام می‌شود. هرچند یکی دو سال گذشته قیمت گاز برای صنایع در داخل ایران افزایش پیدا کرده، اما با وجود این به سطح قیمت‌های جهانی نرسیده است و همچنان برای فولادسازان صرفه اقتصادی به همراه دارد.

وی در ادامه یادآور شد: موضوع این است که در ایران به دلیل بهره وری پایین هزینه تمام شده افزایش یافته است، به عبارتی اگر همین شرایط ما را کشور‌های اروپایی داشتند و تولید فولاد می‌کردند به مراتب هزینه‌های تمام شده آن‌ها پایین‌تر از ما می‌شد، اما به دلیل اینکه بهره وری تولید ما پایین‌تر است، قیمت‌های داخلی ما نزدیک به قیمت‌های جهانی تمام می‌شود و هم اکنون قیمت‌های داخلی نیز به قیمت فوب خلیج فارس نرخ‌گذاری می‌شود و این قیمت‌ها نزدیک به قیمت‌های جهانی و صادراتی است. در صورتی که می‌توانستیم با بهره وری بالاتر قیمت‌های تمام شده خود را کاهش دهیم، چراکه هزینه انرژی و نیروی انسانی ما پایین‌تر از نرخ‌های جهانی است. یکی از علل پایین بودن بهره وری ما به دلیل تعداد نیروی انسانی بالا در زنجیره تولید فولاد است؛ برای نمونه اگر هر تن فولاد را در جهان دو نفر تولید می‌کنند، در ایران این تعداد به ۱۰ نفر می‌رسد. کارخانه‌های ما نیرو‌های ناکارآمد بسیاری دارند که بهره وری این صنعت را کاهش داده اند. از سوی دیگر فناوری تولید فولاد ما، هزینه بر است.

مدیر وب‌سایت ایران ضایعات در پاسخ به این پرسش که واحد‌های تولید فولاد اگر بخواهند بر اساس قراضه تولید داشته باشند، چه اندازه باید فناوری خود را تغییر بدهند، بیان کرد: بدون شک باید فناوری خود را منطبق بر تولید ضایعات قراضه آهن پیش ببرند. باید این موضوع را در نظر گرفت که به تدریج استفاده از قراضه در جهان بیشتر از قبل مدنظر قرار گرفته است، این موضوع در ایران نیز انکارناپذیر است و بدون شک به این سمت باید پیش برویم.

منابع طبیعی تمام شدنی است

آشناگر ادامه داد: هرچند منابع کنونی ما رو به اتمام است، اما منابع جدیدی اکتشاف خواهد شد، البته ممکن است این معادن در عمق بیشتری قرار داشته باشند که هزینه تمام شده تولید را افزایش خواهد داد؛ ولی در نهایت باید به این موضوع توجه داشت که بالاخره معادن روزی به اتمام خواهند رسید، از این رو باید از منابع ثانویه یا همان بازیافت بهره گرفت و مواد بازیافتی را دوباره وارد سیکل تولید کرد؛ بنابراین این امر ضروری است که فناوری تولید فولاد را باید به سمت استفاده از بازیافت آهن پیش برد. در کل باید به بازیافت توجه بیشتری انجام گیرد که در ایران کمتر به آن توجه شده است، هرچند در صنایع فلزی تا حدودی از بازیافت بهره می‌گیرند؛ اما باید به این موضوع توجه کرد که بسیاری از کارخانه‌های تولید فولاد به راحتی به قراضه دسترسی ندارند؛ از سوی دیگر این کارخانه‌ها تمام فناوری خود را منطبق بر تولید آهن اسفنجی کرده اند، بنابراین هم اکنون چندان برای آن‌ها استفاده از قراضه آهن، صرفه اقتصادی ندارد.

منبع: دنیای اقتصاد