به گزارش می متالز، در چند سال گذشته قانونی با عنوان «قانون حمایت از شرکتها و موسسات دانشبنیان» در کشور به تصویب رسیده و در ماده یک این قانون در تعریف شرکتهای دانشبنیان گفته شده که شرکت دانشبنیان، شرکت و موسسه خصوصی یا تعاونی است که بهمنظور همافزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانشمحور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاریسازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوریهای برتر و با ارزشافزوده فراوان، بهویژه در تولید نرمافزارهای مربوط، تشکیل میشود.
در این قانون چند عبارت کلیدی وجود دارد که یکی از مهمترین موارد آن بحث تحقیق و توسعه است. شرکت دانشبنیان شرکتی است که با انجام فعالیتهای تحقیق و توسعه در کشور، تلاش میکند نتایج آن را تجاریسازی کند و به مرحله تولید کالا و خدمت برساند. این روند برخلاف دستورکار یک مرکز پژوهشی است که در آنجا وجود بازار برای کالا یا خدمات ارائه شده اهمیت چندانی ندارد. از اینرو، مهمترین شاخصی که برای تشخیص شرکتهای دانشبنیان در کارگروه ارزیابی دنبال میشود، تجاریسازی محصول آنها است.
در سال 97، درآمد شرکتهای دانشبنیان کشور حدود 60 هزار میلیارد تومان بوده است. در واقع میتوان گفت این شرکتها در حال حاضر سهم اندکی از اقتصاد کشور دارند. با این وجود، برنامه بلندمدت این است که بهطور تصاعدی سهم آنها توسعه پیدا کند. در حال حاضر مهمترین مسئله این است که سهم شرکتهای دانشبنیان در اقتصاد کشور ارتقا یابد و به همین جهت سهم آنها نسبت به سایر بخشها در حال گسترش است. بهطور متوسط اگر سایر بخشها در سال از رشد 10 درصدی برخوردار هستند، شرکتهای دانشبنیان سالیانه 30 درصد رشد دارند؛ بنابراین در سالهای آینده نسبت درآمد این شرکتها به کل درآمد شرکتهای کشور، رشد روزافزونی خواهد داشت.
براساس مصوبه هیئت وزیران، بهمنظور ارزیابی شرکتهای دانشبنیان کارگروهی در کشور تشکیل شده که شامل 12 عضو است و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، ریاست آن را برعهده دارد. در این کارگروه، وزارتخانههای علوم، بهداشت، صنعت، معدن و تجارت، دفاع، جهاد کشاورزی، فناوری اطلاعات و همچنین اتاق بازرگانی و 3 نفر از صاحبنظران و افراد فعال در این زمینه حضور دارند. وظیفه این کارگروه تعیین معیارهای ارزیابی است که از طریق سامانه رسمی دانشبنیان اطلاعرسانی میشود. شرکتهای متقاضی در این سامانه ثبتنام میکنند، سپس براساس معیارها مشخصی ارزیابی میشوند و مشخص میشود که آیا قادر به استفاده از مزایای قانون حمایت از شرکتها دانشبنیان هستند یا خیر؟ دبیرخانه این کارگروه در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قرار دارد. شرکتها براساس آییننامهای که این کارگروه به تصویب میرساند، مورد ارزیابی قرار میگیرند.