گزارش "نفتی‌ها" از تلاش برای رفع نقطه ضعف نفتی‌ها/ "کاتالیست" گره بازنشده صنعت نفت ایران

به گزارش می متالز به نقل از نفتی ها، برای نخستین بار کاتالیست تولید گرید لوله پلی اتیلن سنگین گرید PE-۱۰۰ در ایران به بهره برداری صنعتی رسید؛ کاهش مصرف انرژی در واحد، کاهش محصولات جانبی کم ارزش، کاهش مصرف بعضی مواد اولیه و بهبود وضعیت تولید تنها بخشی از مزیت‌های این کاتالیست ایرانی است.
دراین بین براساس اظهارات کارشناسان، از آنجایی که بسیاری از تجهیزات مجتمع‌های پتروشیمی ما اروپایی وآمریکایی هستند، لیسانس بسیاری از مواد شیمیایی توسط لایسرسون‌ها به ایران داده می‌شود. در این میان عدم ارائه  لیسانس تولید کاتالیست به ایرانطی ماه های گذشته به یکی از مهمترین مشکلات این صنعت بدل شده است. با اینحال به اذعان کارشناسان،  این موضوع دلایل مختلفی دارد از جمله این‌که به گفته شرکت‌های تولید کننده اروپایی، روند تولید کاتالیست‌ها بسیار پیچیده و صدالبته پر سود است.
از سویی دیگر کاتالیست‌ها روی کیفیت محصولات پتروشیمی تأثیر زیادی می‌گذارند که این تأثیر روی پلی‌اتیلن بسیار ویژه است ودر سال‌های اخیرنیز استفاده از پلی‌اتیلن در لوله‌های انتقال آب تحت فشار و گازکاربرد زیادی پیدا کرده است و برای تولید این گریدها نیاز به کاتالیست خاصی وجود دارد.
بنابراین گزارش و به گفته علی پژوهان، مدیرعامل شرکت پژوهش و فناروی پتروشیمی در گفتگو با خبرنگار "نفتی‌ها" گفت: درحال حاضر کشورهای اروپایی و امریکایی تولید کاتالیست را به یک تابو تبدیل کرده اند و به نحوی وانمود می‌کنند که به غیر از خودشان کسی قادر به تولید کاتالیست نخواهد بود، اما باید بگوییم ما امروزه و با توجه به حمایت‌های صورت گرفته به راحتی توانستیم کاتالیست SAC۵۰۰ جهت تولید گرید لوله PE-۱۰۰ پلی‌اتیلن سنگین را تولید کنیم؛ وحال حاضربا تجاری‌سازی‌های ایجاد شده مسیر کاتالیست‌های آتی نیز هموارتر شده است.
براساس اظهارات پژوهان، نوع قراردادی که ما داریم با قراردادهای کاتالیست‌های تولید شده پیش از این متفاوت است و در حال حاضر طرف قراردادو مصرف کننده کاتالیست  تولید شده پتروشیمی شازند است. بنابراین ما دیگر نگرانی‌ پیدا کردن مشتری و فروش و حمایت از  محصول را نداریم.در واقع ما قراردادی را در اواخر سال ۱۳۹۶ با این مجنمع منعقد کردیم که طی آن دانش فنی ساخت این کاتالیست را به پتروشیمی شازند واگذار کردیم و شش ماه بعد از واگذاری دانش فنی محصول تولید شد و مورد تأیید قرار گرفت.به اذعان وی در حال حاضر تغییرات زیادی درسیاست‌های صنعت پتروشیمی ایجاد شده تا جاییکه به هیچ عنوان نمی‌توان حمایت‌های سال ۹۷ را با دو سال گذشته مقایسه کرد.
مدیرعامل شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی با بیان این‌که برای ساخت کاتالیست‌های مذکور ۱۰ سال مطالعه صورت گرفته است، اضافه کرد: در حال حاضر لایسرسون‌های دنیا در لایسنس کاتالیست مذکورانحصار ایجاد کرده‌اند. به نحویکه به نظر می‌رسد هرگز نتوانیم لایسرسونی پیدا کنیم که فرآیند تولید کاتالیست خود را به فروش برساند. قطعاً در سال آینده ورژن جدیدی از این کاتالیست را ارائه می‌کنیم و محصول پلی‌اتیلن سال آینده نسبت به امسال با کیفیت‌تر خواهد بود تا جاییکه پیش بینی می‌کنیم در این راستا به یک رقیب جدی برای شرکت‌های مطرح دنیا بدل شویم.
دراین بین براساس پیش بینی‌های صورت گرفته ارزش معاملات انواع کاتالیست در بازار جهانی  تا سال ۲۰۲۴ به حدود ۳۵ میلیارد دلار برسد که براین اساس با موفقیت‌های چشمگیرایران در تولید این محصول بهتراست مسئولین امر توجه ویژه ای به بازار و درآمدزایی از این محصول داشته باشند. براین اساس در حال حاضر مشابه خارجی هر کیلوگرم از کاتالیست تولید شده درایران ۳۰۰ تا ۴۰۰ یورو است و با توجه به این‌که نیاز کشور حدود ۴۰ تا ۵۰ تن درسال است، خودکفایی در تولید این کاتالیست ۱۵ میلیون یورو برای کشور صرفه‌جویی ارزی به همراه خواهد داشت.