خانه‏‏‌های متری ۱۰ میلیون/ نحوه کاهش هزینه ساخت مسکن دولتی برای اصابت به «دهک‌های ۱ تا ۴» از زبان معاون وزیر

به گزارش می‌متالز، در این مدل عملیات ساخت خانه‌های دولتی‌ساز به صورت «اتمام سفت کاری بدون انجام نازک کاری کامل»، در حومه کلان‌شهر‌ها یعنی شهر‌های جدید، انجام می‌شود. بناست با استفاده از این مدل، خانه‌های در استطاعت برای اقشار ضعیف جامعه طراحی و ساخته شود تا به واسطه آن اقشاری که به دلیل ضعف بنیه مالی توانایی پرداخت یکجای هزینه مالکیت یک واحد مسکونی که مجهز به همه آیتم‌ها و تجهیزات هزینه بر در قالب مرحله نازک کاری هستند را ندارند، بتوانند خانه دار شوند و به تدریج، اقدام به تکمیل واحد مسکونی محل سکونت خود کنند.

یافته‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد، در حالی که هزینه ساخت مسکن در شهرها، به طور قابل‌توجهی افزایش یافته است، دولت قصد دارد برای آنکه مسکن‌های دولتی ساز در حومه کلان‌شهر‌ها و شهر‌های بزرگ به هدف اصلی یعنی خانه دار شدن اقشار فاقد مسکن که از نظر سطح توانمندی مالی آسیب پذیرترین اقشار جامعه هستند، اصابت کند، هزینه‌های ساخت را از این طریق کاهش دهد.

در واقع هدف از ساخت خانه‌هایی که دولت فقط تا مرحله سفت کاری و اتمام مشاعات و محوطه سازی‌ها آن را پیش برده و تحویل متقاضیان می‌دهد، ساخت مسکن در استطاعت برای گروه‌هایی است که به دلیل توان مالی محدود، حتی در طرح‌های خانه سازی دولتی مشابه آنچه از گذشته تاکنون اجرا شده است، قادر به خانه دار شدن نیستند. آن طور که مسوولان می‌گویند طرح‌های خانه سازی دولتی اجرا شده در سال‌های قبل به دلیل این موضوع یعنی ضعف توانایی مالی گروه قابل‌توجهی از متقاضیان، عملا به هدف اصابت نکرده و در نقاط بسیاری این خانه‌ها در نهایت در چرخه معامله بین سرمایه‌گذار‌ها قرار گرفته است.

ابعاد مسکن سازی در شهر‌های جدید

بر اساس تازه‌ترین آمار اعلام شده از سوی دولت، ۶۰۰‌هزار واحد مسکونی از مجموع ۴ میلیون واحد مسکونی در نظر گرفته شده برای ساخت در قالب نهضت ملی مسکن قرار است در شهر‌های جدید احداث شود. تاکنون نیز بالغ بر ۳۰۰‌هزار نفر متقاضی مسکن ملی در این شهر‌ها ثبت‌نام کرده اند که از این تعداد ۱۷۷‌هزار نفر واجد شرایط معرفی شده اند. برای اجرای بیش از ۲۰۰‌هزار واحد مسکونی نیز زمین تامین شده است و بیش از ۱۲۰‌هزار واحد مسکونی در پروژه‌های فعال در دست ساخت قرار دارند. نقاط حومه‌ای که عمدتا با هدف پاسخ به نیاز مسکن و سکونت جمعیت سرریز کلان‌شهر‌ها در پیرامون این شهر‌های بزرگ شکل گرفته اند از نیمه دهه ۸۰، با شروع خانه سازی‌های دولتی در قالب مسکن مهر، مورد توجه سه سمت فعال بازار مسکن یعنی سیاستگذار، سازنده‌ها و متقاضیان (طرف تقاضا) قرار گرفتند. تا پیش از مسکن مهر این شهر‌های جدید چندان مورد توجه نبود. هم اکنون نیز قرار است ۶۰۰‌هزار واحد از ۴میلیون واحد نهضت ملی مسکن در این شهر‌ها احداث شود.

چهار روایت از قیمت ساخت

در حالی که از همان ابتدای شروع طرح نهضت ملی مسکن در سال ۱۴۰۰، بین انبوه سازان و دولت از بابت هزینه ساخت واحد‌های دولتی ساز اختلاف نظر وجود داشت، ارقام و واقعیت‌های بازار ساخت وساز نیز نشان‌دهنده آن بود که هزینه ساخت هرمترمربع مسکن با فاصله قابل‌توجهی بیش از ارقام تعیین شده است. این اختلاف هنوز هم پابرجاست. اما مسوولان طرح نهضت ملی مسکن در دولت، نقشه جدیدی را برای ساخت مسکن در استطاعت از طریق کاهش قیمت تمام شده واحد‌ها برای متقاضیان طراحی کرده اند. برخلاف برخی مقاومت‌های اولیه برای اعمال قیمت‌های روز ساخت مسکن در طرح خانه سازی دولتی، هم اکنون مسوولان اجرای این طرح تا حدی این موضوع را پذیرفته اند که آنچه به عنوان هزینه ساخت هر مترمربع مسکن درنظر گرفته اند کمتر از واقعیت‌های بازار است. دولت در حالی ساخت هر مترمربع مسکن با هزینه ۸ تا ۸ و نیم میلیون تومان و با مشاعات و محوطه‌سازی، ۱۰ میلیون تومان را در نظر دارد که به روایت سازنده‌های فعال در شهر تهران هم اکنون حداقل هزینه ساخت یک مترمربع مسکن بدون احتساب قیمت زمین در پایتخت، ۱۵ میلیون تومان است. در پروژه‌های معمولی نیز این میزان تا ۲۰ میلیون تومان می‌رسد. این در حالی است که ابتدای امسال، انجمن مهندسان مشاور معمار و شهرساز در نامه‌ای متوسط هزینه ساخت هر مترمربع مسکن را ۱۷ میلیون تومان اعلام کرده بودند.

به تازگی نیز گزارشی در اختیار «دنیای‌اقتصاد» قرار گرفته است که در آن شهرداری تهران هزینه ساخت هر مترمربع از واحد‌های مسکونی در طرح‌های مشارکتی خود بدون احتساب قیمت زمین را ۲۵ میلیون تومان اعلام کرده است.

اما یافته‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد دولت بنا دارد در قالب یک طرح جدید، هزینه ساخت هرمتر مربع از خانه‌های دولتی ساز را نهایتا تا ۱۰ میلیون تومان تعیین و پروژه‌های خانه سازی دولتی را بر اساس این قیمت انجام دهد. اما جزئیات این طرح چیست؟

جزئیات ساخت متری۱۰ میلیون

علیرضا جعفری، معاون وزیر راه وشهرسازی و مدیرکل شرکت عمران شهر‌های جدید در این باره اعلام کرد: دولت نیز به این افزایش‌های هزینه ساخت از ناحیه تورم ساختمانی و رشد محسوس قیمت مصالح وتجهیزات و سایر آیتم‌های هزینه بر در خانه سازی دولتی واقف است. از سوی دیگر، با این محدودیت مواجه است که باید خانه‌ها با کمترین قیمت در اختیار متقاضیان قرار بگیرد.

جعفری با اشاره به اینکه بسیاری از متقاضیان واجدشرایط در دهک‌های ۱ تا ۴ درآمدی قرار دارند و به لحاظ سطح استطاعت پذیری توانایی مالی کافی برای خانه دار شدن حتی در قالب طرح‌های حمایتی ندارند از طراحی مدل جدیدی برای کاهش قیمت تمام شده واحد‌هایی که در شهر‌های جدید احداث خواهند شد خبر داد.

جعفری اعلام کرد: در طرح‌های قبلی، بخش زیادی از افراد فاقد مسکن به دلیل عدم‌توانمندی مالی و به‌رغم آنکه واجد شرایط بودند موفق به ورود به طرح‌های حمایتی نشدند بنابراین در شرایط فعلی که هزینه ساخت به میزان قابل‌توجه افزایش یافته است باید طرحی تهیه می‌شد که تا حد امکان بتوان این گروه‌ها را خانه دار کرد و به همین منظور طرح ساخت مسکن تا مرحله اتمام سفت کاری و واگذاری مرحله نازک کاری به خود متقاضیان، در دستور کار قرار گرفته است. در قالب این مدل، دولت خانه‌ها را تا مرحله اتمام سفت کاری احداث می‌کند و آیتم‌های مربوط به تجهیزات داخلی و همین‌طور نازک کاری‌های داخل واحد را به عهده متقاضیان قرار می‌دهد. با این مدل، فرد متقاضی به دلیل ضعف بنیه مالی از خانه دار شدن محروم نمی‌شود و از سوی دیگر به مرور زمان و به تدریج، اقدام به تکمیل آیتم‌های داخلی ساختمان می‌کند.

جزئیات این طرح نشان می‌دهد، در این روش، بعد از اتمام مرحله سفت کاری، مسوولیت تامین و تکمیل امکانات داخلی واحد مانند پکیج، کابینت، سینک، هود و شیرآلات، درب‌های داخلی واحد، تجهیزات نور و روشنایی واحد، کاشی و سرامیک و... بر عهده متقاضی خواهد بود. دیوار‌های داخلی ساختمان نیز به مرحله زیرسازی رسیده و رنگ آمیزی به متقاضی واگذار می‌شود. معاون وزیر راه وشهرسازی به «دنیای‌اقتصاد» اعلام کرد: با این کار می‌توان هزینه‌های تمام شده واحد‌ها را در ابتدا مدیریت کرد و قیمت تمام شده را به حد استطاعت متقاضی رساند. در واقع از نظر طراحان این روش مهم آن است که با این روش، افراد واجد شرایط حتی آن‌هایی که از توانایی مالی کافی برای خرید یک آپارتمان کامل برخوردار نیستند صاحبخانه شوند و در یک فرآیند تدریجی خانه خود را تکمیل کنند.

تایید تشدید خرید‌های سرمایه‌ای

معاون وزیر راه وشهرسازی همچنین با تایید تشدید خرید‌های سرمایه‌ای در شهر‌های جدید در سال‌های اخیر به دلیل جهش قیمت مسکن، مدل ساخت تا مرحله اتمام سفت کاری را یکی از اقداماتی دانست که دولت بنا دارد برای مقابله با سوداگری و کنترل خرید‌های سرمایه‌ای در شهر‌های جدید، آن را اجرایی کند.

به گفته جعفری، در سال‌های گذشته، گروه زیادی از خانوار‌های متقاضی خانه‌های دولتی به دلیل عدم‌توانایی برای تامین سهم آورده متقاضی به ناچار این واحد‌ها را به سرمایه‌گذاران ملکی واگذار کردند و به همین دلیل بخش زیادی از واحد‌های مسکونی دولتی ساز که با هدف خانه دار شدن اقشار فاقد مسکن در دهک‌های ابتدایی ساخته شده بود، از هدف منحرف شده و در نهایت در چرخه معاملات سرمایه‌ای قرار گرفت. اما با روش ساخت تا مرحله اتمام سفت کاری این واحد‌ها با استطاعت مالی متقاضیان هماهنگ خواهد شد و بنابراین از این روش، گروه‌های کمتری به دلیل ضعف بنیه مالی ناچار به فروش خانه‌ها می‌شوند. وی از این طرح در کنار سایر روش‌هایی مانند دریافت مالیات از خانه‌های خالی در شهر‌های جدید و مقابله با سوداگران ملکی که اقدام به خرید و فروش غیرمجاز امتیاز خانه‌های دولتی ساز می‌کنند به عنوان یک روش مهار سوداگری و خرید‌های سرمایه‌ای در شهر‌های جدید یاد کرد.

تعیین محل ۲۷ شهرک جدید

جعفری که پیش‌تر و در جریان نشست خبری اخیر خود از برنامه ساخت ۷۷ شهرک جدید در نقاط مختلف کشور خبر داده بود به «دنیای‌اقتصاد» اعلام کرد: تاکنون جانمایی ساخت ۲۷ شهرک نهایی شده است و مابقی نیز در دست مطالعه و انجام سایر مراحل قرار دارد. قرار است ۴ میلیون نفر نیز در این شهرک‌ها اسکان داده شوند.

این ۲۷ شهرک قرار است در نواحی ساحلی جنوب کشور و در چهار استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خوزستان و بوشهر احداث شوند. ۸ شهرک یا سکونتگاه ساحلی در استان سیستان و بلوچستان، ۱۰ سکونتگاه شهرکی در هرمزگان، ۵ شهرک در خوزستان و ۴ شهرک در استان بوشهر تاکنون جانمایی شده است.

منبع: دنیای اقتصاد