اثر جنگ روسیه و اوکراین بر بازار‌های سهام

‌می‌متالز - در تاریخ ۲۴ فوریه ۲۰۲۲، ارتش روسیه به اوکراین حمله کرد. در پی آغاز رسمی جنگ، سه نگرانی اساسی به‌وجود آمد: اول اینکه جنگ تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؛ دوم اینکه روسیه چگونه به تحریم‌های کشور‌های غربی پاسخ خواهد داد؛ و سوم اینکه اثر این کنش و واکنش‌ها بر بازار‌های مالی چگونه خواهد بود یا به‌عبارت بهتر بازار‌های مالی به این ریسک فزاینده چه پاسخی خواهند داد. در همین زمان بونگو و یاتی (Boungou & Yatie) به مطالعه اثر این جنگ بر بازار‌های سهام برای پاسخ به دغدغه سوم پرداختند.

به گزارش می‌متالز، آنها با استفاده از داده‌های بازده بازار‌های سهام ۹۴ کشور به این نتیجه رسیدند که رابطه‌ای منفی میان جنگ اوکراین و روسیه و بازده‌های بازار‌های سهام وجود دارد. این جنگ علاوه بر تلفات جانی و تخریب اموال دو کشور، ابهامات فراوانی (اضافه بر ریسک‌های مرتبط با کووید-۱۹) برای بازار‌های سهام جهان به‌همراه داشت. به نقل از نیویورک تایمز، شاخص S&P ۵۰۰ در روز حمله روسیه به اوکراین اولین اصلاح خود را از اکتبر ۲۰۲۰ انجام داد و بیش از ۱۰‌درصد سقوط کرد. سایر شاخص‌های سهام نیز در همین روز سقوط کردند. برای مثال، شاخص اصلی بورس ایتالیا ۴.۰۴‌درصد، شاخص اصلی بورس روسیه ۳۳.۲۸‌درصد، شاخص بورس لهستان ۱۰.۵۳‌درصد و شاخص دکس آلمان ۳.۹۶‌درصد افت داشتند. در پژوهش بونگو و یاتی، از داده‌های روزانه بازدهی بازار‌های سهام ۹۴ کشور در بازه زمانی ۲۲ ژانویه تا ۲۴ مارس سال‌۲۰۲۲ استفاده شد.

نتایج این تحقیق حاکی از تاثیر منفی و معنادار درگیری مسلحانه بین اوکراین و روسیه بر بازده سهام در سطح جهانی بود، اگرچه تنش بین اوکراین و روسیه برای مدتی طولانی وجود داشت، واکنش شاخص‌های بورس‌ها به این درگیری با شروع حمله روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه بارزتر شد، با این حال واکنش بازار‌های سهام جهانی در هفته‌های بعدی جنگ ضعیف‌تر شد. یکی دیگر از نتایج مهم این پژوهش این است که مشخص شد عملکرد شاخص‌های بازار‌های سهام کشور‌های همسایه روسیه و اوکراین و همچنین کشور‌های عضو سازمان‌ملل که خواستار پایان دادن به این جنگ بودند، ضعیف‌تر بود. به‌عبارت بهتر، بازار‌های سهام این کشور‌ها افت بیشتری را تجربه کردند. نتایج چنین پژوهش‌هایی از دو جهت حائزاهمیت است. اولا سرمایه‌گذاران، مدیران پورتفولیو و سیاستگذاران می‌توانند اثرات مالی جنگ ادامه‌دار روسیه و اوکراین را درک کنند تا بتوانند استراتژی‌های مالی موثری طراحی کنند. ثانیا، این پژوهش عملا مطالعات پیشین انجام‌شده درخصوص رابطه جنگ‌ها و بازار‌های سهام را که عمدتا بر جنگ‌جهانی دوم متمرکز بود، گسترش داد.

این مساله می‌تواند به درک و پیش‌بینی بهتر اثر جنگ‌ها بر بازار‌های سهام کشور‌های مختلف کمک کند. نتایج این پژوهش نیز هم‌راستا با پژوهش‌های مرتبط با اثر جنگ‌جهانی دوم بر بازار‌های سهام است. برای مثال، نتایج پژوهش هادسون و اورگهارت (Hudson and Urquhart) در سال‌۲۰۱۵ حاکی از اثر منفی جنگ‌جهانی دوم بر بازار سهام انگلیس است. نتایج این گزارش، با تقسیم‌بندی کشور‌ها در چهار دسته، نشان می‌دهد جنگ اوکراین و روسیه اثری ملموس بر بازار‌های سهام داشته‌است. علاوه‌بر آن به بررسی رفتار بازار‌های سهام قبل و بعد از شروع جنگ پرداخته می‌شود. در این تقسیم‌بندی، رفتار‌های بازار‌ها در دو بازه زمانی متفاوت ۲۲ ژانویه تا ۲۳ فوریه و ۲۴ فوریه تا ۲۴مارس موردبررسی قرار می‌گیرند. همان‌طور که از بررسی‌ها پیدا است، تنش‌های میان اوکراین و روسیه پیش از شروع جنگ نیز اثر منفی ۰.۲۲‌درصدی بر بازار‌های سهام داشته، اما با شروع جنگ، این اثر تا یک‌درصد افزایش می‌یابد.

منبع: دنیای اقتصاد