مزایا و راهکارهای راه اندازی قرارداد آتی قیر در بورس کالا

به گزارش می متالز، در این نشست علیرضا ناصرپور، سرپرست معاونت توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران به ویژگی های قرارداد آتی اشاره کرد و گفت: این قرارداد امکان پوشش ریسک نوسانات قیمت را فراهم کرده و همچنین موجب کشف قیمت براساس انتظارات آتی فعالان بازار، وجود اهرم معاملاتی، وجود سازوکار وجه تضمین و حذف ریسک نکول می شود.

وی به ملزومات راه اندازی قرارداد آتی اشاره کرد و توضیح داد: ویژگی های دارایی پایه و بازار نقدی که شامل استاندارد پذیری دارایی پایه، وجود بازار نقدی قوی و مبتنی بر مکانیزم عرضه و تقاضا، وجود قیمت نقدی لحظه ای و قابل اتکا و نوسان در قیمت نقدی از مهم ترین این ملزومات است که از این نظر، قیر ویژگی استاندارد پذیری را داراست.

مدیر توسعه بازار مشتقه اظهار کرد: عمده تولید قیر در ایران از سوی دو شرکت نفت جی و نفت پاسارگاد صورت می گیرد به طوری که در بورس کالا ۹۰ درصد محصول قیر از سوی این دو تولید کننده عرضه می شود. همچنین از کل حجم معاملات این محصول در بورس ۳۸ درصد عرضه داخلی و ۶۰ درصد به صورت عرضه صادراتی بوده است.

ناصرپور با بیان اینکه قیر با توجه به حجم تولید، مصرف و صادرات، بازار بزرگی دارد و قرارداد آتی روی این محصول دارای جذابیت خواهد بود، تصریح کرد: بررسی روند قیمت این محصول براساس معاملات بورس کالا از فروردین سال گذشته تاکنون نشان دهنده نوسان بالای قیمت این محصول است که این موضوع نیز از فاکتورهای دارایی پایه برای راه اندازی قرارداد آتی به شمار می رود.

مدیر توسعه بازار مشتقه در ادامه به تفاوت قرارداد آتی زعفران و قیر اشاره کرد و گفت: در زعفران، بازار نقدی شفاف و قابل اتکایی برای این محصول وجود نداشت و بورس کالا با راه اندازی گواهی سپرده کالایی، بازار نقدی برای این محصول ایجاد کرد اما سوال اصلی اینجاست که با توجه به حساسیت هایی که روی قیمت قیر وجود دارد آیا می توان به سمت راه اندازی گواهی سپرده کالایی برای این محصول حرکت کرد یا خیر؟

 در ادامه این نشست، محمد زنگنه نژاد معاون بازرگانی شرکت نفت پاسارگاد گفت: در مورد راه اندازی بازار آتی قیر ملاحظاتی وجود دارد به طوری که قیمت این محصول معمولا پر نوسان و روزانه نیست بلکه دارای جهش است و این جهش یکباره قیمت، تقریبا قابل پیش بینی نبوده و به مسائل خارجی و سیاسی مربوط می شود.

وی ادامه داد: موضوع مهم دیگر مبنای قیمت گذاری این محصول است به طوری که نشریه و مبنای قیمت گذاری داخلی برای این محصول وجود ندارد و نشریه آرگوس، مبنای قیمت قیر قرارداده می شود که باید راهکاری برای این موضوع اندیشیده شود.

در ادامه جواد فلاح مدیر مطالعات اقتصادی و سنجش ریسک بورس کالای ایران توضیح داد: قیر محصولی است که تولید کننده و مصرف کننده متنوعی دارد و قیمت آن تحت تاثیر نفت و ارز است که هر دو این محصولات جزو جذاب ترین کالاها برای قرارداد آتی به شمار می روند و از این رو دارایی پایه قیر نیز محصول خوبی برای راه اندازی قرارداد آتی است.

وی تاکید کرد: در محصول زعفران توانستیم بازار خوبی در قرارداد آتی این محصول ایجاد کنیم این در حالی است که قیر کالای جذاب و قوی تری از محصول زعفران است، بنابراین امیدواریم موانع سر راه آن برطرف شده و قیر به عنوان یک دارایی پایه در قراداد آتی معرفی شود.

در ادامه، اکبر میرزاپور سرپرست مدیریت توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران گفت: تجربه نشان داده است که به منظور ایجاد بازار نقد و رقابتی قابل استناد در بازار آتی، معاملات گواهی سپرده کالایی می تواند نقش خوبی ایفا کند و از این رو برای توفیق بازار آتی قدرتمند به بازار گواهی سپرده کالایی نیازمندیم.

وی افزود: البته برای راه اندازی بازار گواهی سپرده کالایی باید به موضوعاتی همچون پذیرش انبار استاندارد به منظور نگهداری قیر، امکان نگهداری این محصول در انبار و وجود متقاضی نیز توجه کنیم.

در پایان این نشست، معاون بازرگانی شرکت نفت پاسارگاد در خصوص معاملات گواهی سپرده قیر گفت: بر اساس آمارهای موجود ۶۰ درصد تولید قیر به صورت فله و ۴۰ درصد به صورت بشکه است بنابراین با توجه به موارد مطرح شده ، امکان راه اندازی گواهی سپرده قیر در حوزه بشکه معقول و قابل دسترس تر است زیرا در قیر فله، سرمایه گذاری در انبار هزینه بر و دارای محدودیت بوده اما در بشکه قابلیت نگه داری قیر برای چندین ماه وجود دارد.