قرقیزها بر اورانیوم غلبه کردند

می متالز - آسیای میانه تاکنون چندان روی خوشی به استخراج اورانیوم نشان نداده است.

به گزارش می متالز، با این حال کشورهای این منطقه از جمله قیرقیزستان به دلیل منابع بکر و تمایل به توسعه، مورد توجه شرکت‌های امریکایی و اروپایی هستند.
این شرکت‌ها اما گاه با مقاومت افکار عمومی این کشورها رو به رو می‌شوند؛ از جمله اعتراضاتی که قرقیزها به تازگی به یک پروژه استخراج اورانیوم کردند و در نهایت موفق به دریافت رای مجلس به سود خود شدند.
به نقل از ماینینگ، اعتراض به پروژه اکتشاف اورانیوم در قرقیزستان به سود معترضان تمام شد و مجلس این کشور به ممنوعیت ادامه آن رای داد.
۲ اردیبهشت، وزارت کشور قرقیزستان از ثابت بودن وضعیت در معدن اورانیومی موسوم به «کیزیل‌امپال» در استان «ایسیک کول» خبر داد.
وزارت کشور می‌گفت هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. این در حالی بود که شرکت «یوراسیا» متعلق به قرقیزستان با تامین مالی خارجی، استخراج اورانیوم و دیگر فلزات را در استان ایسیک‌کول قرقیزستان هدف‌گذاری کرده و ساکنان این استان تجمع اعتراضی نسبت به چنین اقدام‌هایی برگزار کردند.
علاوه بر اعتراض‌های مردمی، تجمع اعتراضی ۲۶ آوریل (۶ اردیبهشت) در بیشکک، پایتخت کشور و در مقابل خانه دولت برنامه‌ریزی شده بود که نمایندگان تمام استان‌های کشور در آن شرکت کردند.
در شبکه‌های اجتماعی نیز مطالب بسیاری درباره آسیب‌های استخراج اورانیوم و موارد مربوط به محیط‌زیست استان ایسیک‌کول منتشر شده بود.
با این حال کارگروه دولتی صنعت، انرژی و معدن قرقیزستان از بی‌اساس بودن این نگرانی‌ها خبر داده بود و این معدن را مجهز به فناوری‌های پیشرفته می‌دانست.
اعتراض‌ها ادامه داشت تا اینکه در نهایت وب‌سایت ماینینگ از رای مجلس به ممنوعیت اکتشاف در این پروژه در روز پنجشنبه خبر داد و در ادامه افزود: این رای در حالی صادر شد که پیش از این، مجوز اکتشاف به شرکت‌های خارجی از جمله شرکت کانادایی «آزَرگا اورانیوم» داده شده بود و لغو این مجوز می‌تواند دولت بیشکک را به پرداخت خسارت به سرمایه‌گذاران وادارد.
در همین حال، داستان جومابِکوف، سخنگوی مجلس چنین اقدامی را برای قرقیزستان تاریخی و بی‌سابقه دانست.
در قرقیزستان، اورانیوم به عنوان سوخت نیروگاه و برای تولید برق استفاده نمی‌شود چون حجم تولید آن قدر بالا نیست که به عنوان سوخت هسته‌ای به کار آید اما شماری از کشورها از جمله امریکا، استرالیا، چین و... به استخراج ذخایر این کشور چشم دارند. درحال‌حاضر نیز یک کارخانه اورانیوم در این کشور بدون استفاده مانده است.
«اوراسیا» نام کارخانه قرقیزستانی است که پروژه «کیزیل آمپال» را به پیش می‌برد و ۷۰درصد سهم آن در اختیار آزرگاست.
این شرکت این سهم را با پرداخت ۵.۸۵ میلیون دلار از شرکت اورانیوم آسیای مرکزی خرید و متعهد شد ۱.۵ میلیون دلار برای هزینه‌های مربوط به اکتشاف و توسعه این پروژه هزینه کند. حالا با توقف کار این پروژه دولت مجبور به پرداخت غرامت است.
هر چند قرقیزستان منابع طلا و اورانیوم و فلزهای کمیاب دارد اما اقتصادش بیشتر به تجارت و از جمله صدور کالاهای بومی به ویژه بازصدور کالاهای چینی به جمهوری‌های آسیای میانه وابسته است. این در حالی است که رویارویی و تضاد قرقیزها با استخراج اورانیوم پیشینه طولانی دارد.
در واقع پس‭ ‬از‭ ‬سقوط‭ ‬اتحاد‭ ‬جماهیر‭ ‬شوروی، ‭ ‬هر‭ ‬۵‭ ‬کشور‭ ‬آسیای ‬مرکزی شامل قرقیزستان، ‭ ‬قزاقستان، ‭ ‬تاجیکستان، ‭ ‬ترکمنستان‭ ‬و‭ ‬ازبکستان، خود را ‬متعهد‭ ‬به‭ ‬جلوگیری‭ ‬از‭ ‬توسعه‭ ‬مواد‭ ‬هسته‌ای، ‭ ‬معدوم‭ ‬کردن‭ ‬سلاح‌های‭ ‬هسته‌ای‭ ‬و‭ ‬همکاری‭ ‬با‭ ‬قراردادهای‭ ‬تسلیحاتی‭ ‬بین‌المللی‭ ‬کردند. این جریان ‬تا‭ ‬امروز‭ ‬ادامه‭ ‬داشته است. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
در همین زمینه، ‬مه ‬۲۰۱۸ (اردیبهشت ۱۳۹۷) قرقیزستان‭ ‬یک‭ ‬کنفرانس‭ ‬بین‌المللی‭ ‬برای‭ ‬محافظت‭ ‬از‭ ‬معادن‭ ‬پیشین‭ ‬اورانیوم‭ ‬در‭ ‬آسیای‭ ‬مرکزی‭ ‬و‭ ‬کاهش‭ ‬خطر ‬رادیواکتیو‭ ‬برگزار کرد.
در این رویداد، میشله‭ ‬ریواس، ‭ ‬نماینده‭ ‬اتحادیه‭ ‬اروپا ‬که‭ ‬از‭ ‬طرف‭ ‬قرقیزستان، ‬تاجیکستان‭ ‬و‭ ‬ازبکستان‭ ‬صحبت‭ ‬می‌کرد، خواستار ‬کمک‭ ‬جامعه‭ ‬بین‌المللی‭ ‬برای‭ ‬پاکسازی ضایعات ‬اورانیوم‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬کشورها شد. به‭ ‬گفته‭ ‬ریواسی،‭ ‬اگر‭ ‬مواد‭ ‬رادیواکتیو ،‭ ‬مواد ‬سمی‭ ‬مراکز‭ ‬اورانیوم‭ ‬قرقیزستان‭ ‬و‭ ‬دیگر‭ ‬مناطق‭ ‬به‭ ‬رودخانه‌های‭ ‬مجاور‭ ‬برسند، ‬وضعیت‭ ‬بسیار‭ ‬خطرناکی‭ ‬به وجود‭ ‬خواهد‭ ‬آمد.
آسیای میانه، سرزمینی بکر و دست نخورده و دارای منابع و معادن زیرزمینی فراوان است؛ از نظر منابع معدنی و کشاورزی نیز غنی است و پس از گاز طبیعی، نفت مهم‌ترین منابع این سرزمین به شمار می‌آید.
مس، سنگ آهن، اورانیوم، سرب، روی، قلع، زغال‌سنگ، نیکل، آنتیموان، تنکستن، جیوه و سولفات سدیم از دیگر منابع معدنی این نواحی است. با این حال، زندگی در زیر سلطه شوروی سابق، محدودیت‌های جدی برای رشد آن فراهم کرده و این کشور تا دستیابی به ثبات سیاسی و اقتصادی راه درازی در پیش دارد.