رشد بی‌سابقه ۳۳ تریلیون دلاری

به گزارش می‌متالز، طبق آخرین گزارش «آنکتاد»، چین با مازاد تجاری ۲۸۰‌ میلیارد دلاری، یکی از بزرگ‌ترین شرکای ایالات‌ متحده است و با وضع تعرفه ۶۰‌ درصدی بر کالا‌های این کشور، زیان بزرگی به این کشور وارد می‌شود. به گفته کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل، تجارت‌ جهانی در سال‌ ۲۰۲۴، به ۳۳‌ تریلیون دلار رسید‌که رکودی بی‌سابقه را به‌ثبت رسانده ولی بیشترین اثر را در این رشد، بخش خدمات داشته و مراودات کالایی با اقبال چندانی مواجه نبوده‌است. سال‌ ۲۰۲۵ را می‌توان سال نااطمینانی نامید، جهان همچنان از درگیری نظامی بین کشور‌ها و ریسک جنگ‌جهانی رنج می‌برد، ضمن اینکه افزایش تعرفه‌ها خطر وقوع رکود تورمی در سطح بین‌المللی را افزایش داده‌است.

بر اساس آخرین گزارش کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد)، تجارت‌ جهانی در سال‌ ۲۰۲۴ به رکورد بی‌سابقه ۳۳‌ تریلیون دلار دست‌ یافته‌ است. این رشد چشمگیر، حدود یک‌ تریلیون دلار نسبت به سال‌ قبل افزایش نشان می‌دهد و نشان‌دهنده رونق قابل‌ توجه در فعالیت‌های تجارت‌ جهانی است. بخش قابل‌ توجهی از این رشد به افزایش ۷‌ درصدی در تجارت خدمات اختصاص دارد که حدود ۵۰۰‌ میلیارد دلار به کل حجم تجارت افزوده است. در مقابل، تجارت کالا‌ها با رشد کندتر ۲‌ درصدی همراه بوده و هنوز به اوج خود در سال‌ ۲۰۲۲ نرسیده‌است.

براساس این گزارش، تجارت‌ جهانی در سه‌ماهه سوم سال‌ ۲۰۲۴ رونق قابل‌ توجهی را تجربه کرد و انتظار می‌رود این روند مثبت در آخرین فصل سال‌ نیز ادامه پیدا کند. در این دوره، کشور‌های توسعه یافته عملکرد بهتری نسبت به کشور‌های درحال‌توسعه داشتند. اقتصاد‌های توسعه یافته با پشتوانه تقاضای پایدار و بهبود محیط کسب‌وکار، سهم عمده‌ای در رشد تجارت‌ جهانی داشتند. واردات این کشور‌ها ۳‌ درصد و صادرات آنها ۲‌ درصد افزایش‌ یافته‌ است. ژاپن عملکرد بسیار خوبی از خود نشان‌داد و با ثبت ۵‌ درصد رشد در صادرات کالا و ۱۳‌ درصد رشد در صادرات خدمات، در صدرجدول قرارگرفته‌است. ایالات‌ متحده نیز با افزایش ۴‌ درصدی واردات و ۲‌ درصدی صادرات، رشد قابل‌ توجهی را تجربه کرد. اتحادیه اروپا نیز در حوزه تجارت خدمات عملکرد بسیار خوبی داشت و پیش‌بینی می‌شود این روند مثبت در طول سال‌ ادامه یابد.

در سوی دیگر جهان، اقتصاد‌های درحال‌توسعه در همان بازه زمانی با چالش‌هایی جدی روبه‌رو شدند. تجارت کالا در این مناطق با کاهش یک‌ درصدی روبه‌رو شد و حتی تجارت درون گروهی کشور‌های درحال‌توسعه (که به تجارت جنوب-جنوب معروف است) نیز یک‌ درصد کاهش‌یافت. این کاهش، روند روبه‌رشد قبلی را برعکس کرد، با این‌حال در نگاه کلی به کل سال، تجارت این کشور‌ها همچنان با رشد تقریبی ۳‌ درصدی همراه بود. چین، به‌عنوان یکی از غول‌های اقتصادی درحال‌توسعه، در این دوره با کاهش یک‌ درصدی در واردات کالا و ۲ درصدی در صادرات کالا مواجه شد. با وجود این کاهش در بخش کالا، خدمات چین همچنان رونق چشمگیری داشت و صادرات خدمات این کشور ۹‌ درصد در سه‌ماهه سوم و ۹‌ درصد در کل سال‌ افزایش یافت. واردات خدمات چین نیز با رشد ۱۷‌ درصدی در سال‌ همراه بود. هند نیز در این دوره با نوساناتی روبه‌رو بود. واردات و صادرات کالا‌های هند به ترتیب یک و سه‌ درصد کاهش‌یافت، اما در مقابل، خدمات هند با رشد یک‌ درصدی روبه‌رو شد. در کل سال، واردات کالا در هند ۴‌ درصد و صادرات ۲‌ درصد افزایش‌یافت. در آسیای‌شرقی، جریان تجارت تقریبا متوقف شد. واردات بدون تغییر باقی‌ماند و صادرات نیز تنها یک‌ درصد افزایش‌یافت.

در سه‌ماهه سوم سال‌ ۲۰۲۴، بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و صنعت پوشاک، موتور محرک رشد تجارت‌ جهانی بودند. این دو بخش با رشدی چشمگیر، به تنهایی توانستند رونق قابل‌ توجهی را در اقتصاد جهانی ایجاد کنند. به گفته آنکتاد، تجارت تجهیزات ارتباطی در این دوره با افزایش ۱۳‌ درصدی، رشد قابل‌ توجهی را تجربه کرد که بسیار فراتر از میانگین رشد سالانه این بخش بود. تجهیزات اداری نیز با افزایش ۱۳‌ درصدی واردات و صادرات، عملکرد بسیار خوبی از خود نشان‌داد. این رشد چشمگیر نشان‌دهنده تقاضای روزافزون برای فناوری‌های جدید در سطح جهان است. صنعت پوشاک نیز در این میان از قافله عقب نماند. با وجود کاهش ۵‌ درصدی در کل سال، این صنعت در سه‌ماهه سوم با افزایش ۱۴‌ درصدی تجارت، رشد قابل‌ توجهی را تجربه کرد. این رشد نشان می‌دهد؛ مصرف‌کنندگان همچنان به‌دنبال خرید پوشاک جدید هستند، درحالی‌که بخش‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات و پوشاک با رشد قابل‌ توجهی روبه‌رو بودند، برخی بخش‌های دیگر با کاهش روبه‌رو شدند. این تفاوت در عملکرد نشان می‌دهد؛ اقتصاد جهان در سال‌ ۲۰۲۴ با نوساناتی همراه بوده‌است

در سه‌ماهه سوم سال‌ ۲۰۲۴، بازار خودرو با کاهش تقاضا مواجه شد و ارزش تجارت آن ۳‌ درصد کاهش‌یافت، با این‌حال پیش‌بینی می‌شود در کل سال، این صنعت ۴‌ درصد رشد کند. در همین دوره، تجارت انرژی نیز با کاهش ۲‌ درصدی در سه‌ماهه و ۷‌ درصدی در کل سال‌ روبه‌رو شد. بخش فلزات نیز شرایط مشابهی را تجربه کرد و واردات و صادرات آن در هر دو مقطع سه‌ماهه و سالانه ۳‌ درصد کاهش‌یافت، همچنین تجارت منسوجات ۴‌ درصد در سه‌ماهه کاهش‌یافت و در کل سال نیز رشدی نداشت. با نگاهی به آینده، سال‌ ۲۰۲۵ با ابهامات زیادی همراه است. تنش‌های تجاری و چالش‌های ژئوپلیتیک موجود، چشم انداز تجارت‌ جهانی را تحت الشعاع قرارداده‌اند. به ویژه، تغییرات احتمالی در سیاست‌های ایالات‌ متحده، از جمله اعمال تعرفه‌های جدید، می‌تواند زنجیره‌های تامین جهانی را مختل‌کرده و بر کشور‌های دیگر تاثیر منفی بگذارد. چنین تصمیماتی نه‌تنها واکنش‌های تند و تلافی جویانه را برمی انگیزد، بلکه موجی از تغییرات را در سراسر زنجیره‌های تامین جهانی ایجاد می‌کند و صنایع و اقتصاد‌های بسیاری را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. کشور‌هایی که بیش از دیگران در معرض توفان تغییرات سیاست‌های تجاری ایالات‌ متحده قرار دارند، آنهایی هستند که مازاد تجاری قابل‌ توجهی با این کشور دارند و در عین حال، موانع تعرفه‌ای بالایی را اعمال می‌کنند.

بر اساس آمار سال‌ ۲۰۲۳، چین با مازاد تجاری حدود ۲۸۰‌ میلیارد دلار، هند با ۴۵‌ میلیارد دلار، اتحادیه اروپا با ۲۰۵‌ میلیارد دلار و ویتنام با ۱۰۵‌ میلیارد دلار در صدر این فهرست قرار دارند. کشورهایی، چون کانادا (با مازاد تجاری ۷۰‌ میلیارد دلاری)، ژاپن (با مازاد تجاری ۷۰‌ میلیارد دلاری)، مکزیک (با مازاد تجاری ۱۵۰‌ میلیارد دلاری) و کره‌جنوبی (با مازاد تجاری ۵۰‌ میلیارد دلاری)، به‌رغم برخورداری از تعرفه‌های کمتر و توافق‌های تجاری با ایالات‌ متحده، از توفان تغییرات تجاری در امان نخواهند ماند. مازاد تجاری قابل‌ توجه این کشور‌ها با آمریکا، آنها را در معرض تهدیدات ناشی از سیاست‌های جدید تجاری ایالات‌ متحده قرارداده‌است.

نوسانات نرخ دلار و تغییرات در سیاست‌های اقتصادی آمریکا، بر ابهامات حاکم بر فضای تجارت جهانی افزوده است. حتی تهدید اعمال تعرفه‌های جدید نیز کافی است تا موجی از عدم‌اطمینان در بازار‌های جهانی ایجاد کند و بر تجارت، سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی کشور‌ها تاثیر منفی بگذارد. این وضعیت، آینده تجارت‌ جهانی را با ابهامات جدی مواجه ساخته‌است.

منبع: دنیای اقتصاد