زمین میلیاردها تن الماس در دل خود دارد

به گزارش می متالز به نقل از ایندیپندنت، بنابر پژوهش جدیدی که از سوی گروه بین‌المللی دانشمندان در امریکا انجام شده است، گنجینه بزرگی از الماس در اعماق زمین وجود دارد و حجم آن تا یک کوآدریلیون تن ارزیابی می‌شود. این دانشمندان می‌گویند امکان دسترسی به این گنج مدفون وجود ندارد اما این حجم چشمگیر سنگ نشان می‌دهد برخلاف شهرت الماس در کمیابی و قیمتی بودن آن، این سنگ آن‌چنان هم غریب و نادر نیست. به هر حال هیچ چشم‌اندازی را نمی‌توان برای تولید این ذخایر تصور کرد چون این الماس‌ها در عمق ۱۰۰ مایلی (۱۶۱ کیلومتری) زمین و بسیار دورتر از آن هستند که با هر گونه عملیات حفاری بتوان به آنها دست پیدا کرد.
وب‌سایت ماینینگ نیز در تشریح بیشتر دسترسی نداشتن به این پدیده می‌نویسد: ۱۰۰۰ برابر بیشتر از یک تریلیون تن الماس، رقمی است که می‌توان برای حجمی بیان کرد که در عمق ۱۴۵ تا ۲۴۰ کیلومتری (۹۰ تا ۱۵۰ مایلی) زیر زمین وجود دارد، این عمق بسیار بیشتر از آن است که تجهیزات معدنی کنونی، امکان دسترسی به آنها را داشته باشد. برای مثال معدن الماس میر در روسیه که دومین چاله بزرگ دست‌ساز بشر روی زمین به شمار می‌آید، تنها نیم کیلومتر عمق دارد. دکتر اوریک فال، پژوهشگر فعال در موسسه فناوری ماساچوست (ام‌آی‌تی) و یکی از ۲ نویسنده این پژوهش در توصیف این گنجینه می‌گوید: نمی‌توانیم به آنها دست پیدا کنیم اما بیش از آنچه بتوان به آن فکر کرد در اعماق زمین الماس وجود دارد.

محل احتمالی الماس‌ها

به نظر می‌رسد الماس‌ها در سنگ‌های کرتونیک قرار گرفته باشند. کرتونیک به قدیمی‌ترین بخش جبه زمین گفته می‌شود که در قسمت پایینی صفحه‌های تکنوتیکی سیاره پیدا می‌شود. این سنگ‌ها به صورت تپه‌های معکوس تا ۲۰۰ مایل (۳۲۲ کیلومتر) به داخل پوسته زمین کش آمده‌اند و تحلیل‌های دکتر فال و همکاران او حکایت از این دارد که حدود ۱ تا ۲ درصد آنها را الماس تشکیل داده است. به دلیل ناهنجاری و اختلال برآمده از این نوع سنگ‌ها، دانشمندان به این پدیده آگاهی پیدا کردند. این اختلال در داده‌هایی بود که آنها درباره رویدادهای مربوط به لرزش زمین مانند زلزله و سونامی جمع کرده بودند. در واقع در نتیجه لرزش زمین، امواج صوتی زیادی ایجاد می‌شود. دانشمندان پیش از این متوجه شده بودند که امواج صوتی وقتی از داخل کراتون‌های قدیمی عبور می‌کند، سرعت می‌گیرد. چنین اتفاقی نشانه این است که الماس‌ها بین کراتون‌ها پنهان هستند. دکتر فال می‌گوید: الماس از بسیاری جهت‌ها منحصر به فرد است. سرعت صدا در الماس بیش از ۲برابر است و می‌تواند به سرعتی برسد که در ماده معدنی غالب در سنگ‌های بالایی جبه وجود دارد.
در این پژوهش که در نشریه «ژئوشیمی، ژئوفیزیک، ژئوسیستم» منتشر شده است، پژوهشگران تخمین زدند که اگر بیش از ۲درصد کراتون‌ها را الماس تشکیل دهد، می‌تواند مقیاس‌های لرزه‌ای را به وجود آورد.
دکتر فال در توضیح بیشتر این ذخایر پنهان می‌افزاید: الماس‌ها در فضایی بسیار داغ با فشار بالای سیاره شکل گرفته‌اند و تنها زمانی می‌توانند راه خود را به سطح زمین باز کنند که فوران آتشفشان‌ها آنها را به سطح زمین نزدیک کند. فوران‌های آتشفشانی نیز بیشتر اوقات در لبه سنگ‌های کراتونیک اتفاق می‌افتد، در نتیجه پژوهشگران می‌گویند این باور وجود دارد که سنگ‌های کراتونیک، دربردارنده حجم زیادی الماس باشند.

نگاهی به الماس‌های کنونی

الماس، حاصل تبلور کربن است و در شرایطی ساخته می‌شود که کربن، سخت و فشرده شده و در همان حال بسیار گرم شود. دانه‌های تبلور کربن به طور معمول در عمق زمین یافت می‌شوند. مکان‌هایی که الماس در آنها یافت شده، گلوگاه آتشفشان‌های خاموش بودند که قله این آتشفشان‌های قدیمی به وسیله باد و آب ساییده شده است.
الماس به صورت غیرطبیعی و آزمایشگاهی نیز تولید می‌شود که ارزش الماس طبیعی را ندارد. الماس آزمایشگاهی نسبت به الماس طبیعی به کمک ۲ فرآیند مجزا در زمانی بسیار کوتاه‌تر تولید می‌شود؛ یکی فرآیند فشار بالا-دما بالا است که در واقع تقلیدی از فرآیند طبیعی شکل‌گیری الماس به شمار می‌رود و دیگری فرآیند رسوب‌گیری بخار شیمیایی که بر خلاف آن است. در رسوب‌گیری بخار شیمیایی به جای وارد کردن فشار به کربن برای تولید الماس، با آزاد گذاشتن اتم‌های کربن به آنها اجازه می‌دهیم با پیوستن به یکدیگر به شکل الماس درآیند.