آیا ناترازی جدید در بخش انرژی در راه است؟

به گزارش می‌متالز، روز گذشته کرامت ویس‌کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی از برنامه ورود LPG به سبد سوخت خودرو‌ها خبر داد و گفت: "براساس قانون برنامه هفتم متنوع‌سازی سبد سوخت در دستور کار قرار گرفته است. "

وی افزود: "از ابتدای سال تاکنون روزانه ۷ هزار و ۳۰۰ تن ال‌پی‌جی در کشور تولید و ۲ هزار و ۹۰۰ تن ال‌پی‌جی توزیع شده است، این مقدار توزیع داخلی LPG نسبت به دو سال قبل ۵۰ درصد کاهش یافته است. "

ویس‌کرمی با بیان اینکه "هم‌اکنون ظرفیت بسیار خوبی در بحث مازاد بر نیاز داخلی در بحث گاز مایع داریم که امیدواریم بتوانیم در بحث متنوع‌سازی سبد سوخت خودرو از آن استفاده کنیم"، تصریح کرد: "در نظر داریم احداث جایگاه‌های ال‌پی‌جی را در نزدیکی پالایشگاه‌هایی که مازاد ال‌پی‌جی بر مصرف داخلی دارند، اجرایی کنیم تا بتوانیم ال‌پی‌جی را به سبد سوخت خودرو‌ها اضافه کنیم. "

به گفته وی، "استاندارد جایگاه‌های ال‌پی‌جی تدوین شده است و تا پایان سال مکان‌یابی مناسب برای احداث جایگاه‌های ال‌پی‌جی انجام می‌شود. "

صحبت مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران در راستای بند ب ماده ۴۶ قانون برنامه هفتم توسعه است که در این بند آمده: "به منظور رفع ناترازی بنزین، ایجاد تنوع در سبد سوختی کشور و اجرای تکالیف پدافند غیرعامل و قانون هوای پاک مصوب ۱۳۹۶/۰۴/۲۵، سازمان مکلف است با همکاری وزارتخانه‌های نفت، کشور و صنعت، معدن و تجارت، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان ملی استاندارد ایران، برنامه جامع تأمین و تخصیص حامل‌های انرژی شبکه حمل‌ونقل کشور را شامل بنزین، نفت گاز، گازمایع، برق و گازطبیعی فشرده حداکثر ظرف شش ماه از لازم­الاجرا شدن این قانون تهیه نموده و به­ تصویب هیأت وزیران برساند. "

اگرچه خبری از تصویب برنامه جامع تأمین و تخصیص حامل‌های انرژی شبکه حمل‌ونقل کشور توسط هیات وزیران نیست، اما نکته جالب اینجاست که یکبار در شورای عالی انرژی، سند ۲۰ ساله بخش حمل‌ونقل کشور مصوب و ابلاغ شده و به‌نظر می‌رسد این ماده برنامه هفتم توسعه، با نادیده انگاشتن مصوبه شورای عالی انرژی، تدوین شده است.

در متن "سند تأمین انرژی بخش حمل‌ونقل کشور تا افق ۱۴۲۰ با تأکید بر کارآیی و بهینه سازی مصرف سوخت" که در مهرماه سال ۹۹ به تصویب شورای عالی انرژی کشور رسیده، آمده است: "عرضه LPG صرفا برای مصارف عمدتاَ پخت و پز خانوار‌هایی که به شبکه گازطبیعی دسترسی ندارند انجام می‌شود، لذا این سوخت در سبد آتی سوخت خودرو‌ها در کشور سهمی ندارد. "

با این حال به‌نظر می‌رسد شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در راستای اجرای قانون برنامه هفتم توسعه، برنامه ورود LPG به سبد سوخت بخش حمل‌ونقل کشور را وارد فاز اجرایی کرده است.

طبق گفته، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، هم‌اکنون تولید LPG در پالایشگاه‌های نفتی کشور معادل ۷.۳ هزار تن در روز است که از این مقدار ۲.۹ هزار تن توزیع می‌شود. در واقع با ساماندهی عرضه LPG در سامانه سدف، کاهش ۵۰ درصدی توزیع آن که ناشی از حذف انحراف سوخت یارانه‌ای و احتمالا قاچاق آن بوده، رقم خورده است.

LPG تولیدی پالایشگاه‌های گازی که به صادرات اختصاص یافته و LPG تولیدی در پتروشیمی‌ها نیز یا صادر می‌شود و یا در طرح‌های پتروشیمی مورد مصرف قرار می‌گیرد؛ اما مازاد فعلی روزانه حدود ۴ هزار تنی LPG تولیدی پالایشگاه‌های نفتی می‌خواهد برای ورود به سبد سوخت خودرو‌ها برنامه‌ریزی شود.

تصمیمات متفاوتی نیز در سازمان‌های دیگر برای این LPG مازاد اتخاذ شده، از جمله مصرف به عنوان سوخت جایگزین در نیروگاه‌های حرارتی و تأمین خوراک واحد‌های PDH برای تولید پروپیلن؛ اما تصمیم به ورود LPG مازاد به سبد سوخت خودروها، که به نادیده گرفتن دیگر برنامه‌های استفاده از LPG مازاد منجر می‌شود، تبعات عجیب و غریبی نیز به دنبال خواهد داشت.

از جمله این چالش‌ها، عدم آینده‌پژوهی نسبت به شرایط تقاضای LPG در سال‌های پیش‌رو در بخش خودرویی است؛ در صورتی که رسما LPG به سبد سوخت خودرو‌ها افزوده شود، نمی‌توان میزان تقاضا را در حد ۴ هزار تن مازاد نگه داشت و در ابتدا شاهد انحراف سوخت LPG یارانه‌ای جمعیت حدود ۴ میلیون نفری فاقد دسترسی به شبکه گاز کشور به سمت استفاده در خودرو‌ها خواهیم بود، سپس صادرات گاز مایع ایران متوقف شده و گاز مایع صادراتی باید به خودرو‌ها تخصیص داده شود و در ادامه، بدون شک ایران از صادرکننده LPG به واردکننده LPG در سال‌های آینده تبدیل خواهد شد. با این مسیر، در سال‌های آینده، ناترازی LPG هم به ناترازی بنزین و گاز و گازوئیل افزوده خواهد شد.

منبع: خبرگزاری تسنیم