هوشمندسازی فرآیند‌های زمین‌شناسی در دستور کار سازمان زمین‌شناسی/ تحقیقات هدفمند می‌شوند

به گزارش می‌متالز، دکتر «داریوش اسماعیلی» امروز در چهل‌وسومین گردهمایی علوم زمین برگزاری این رویداد را در راستای هم‌افزایی میان اندیشمندان و پژوهشگران و سازمان‌های مرتبط در این حوزه دانست و گفت: چه بخواهیم و چه نخواهیم و چه در این جهت قرار بگیریم و چه قرار نگیریم، علم و فناوری با سرعت فوق‌العاده‌ای رو به پیشرفت است و یکی از این فناوری‌ها هوش مصنوعی است که اگر آن را نپذیریم، عقب می‌مانیم و اگر بپذیریم از رقابت‌ها عقب نمی‌مانیم؛ از این رو عنوان این گردهمایی آمیخته‌ای از هوش مصنوعی و علوم زمین شد.

وی یکی از محور‌های مهم سازمان زمین‌شناسی در دوره جدید مدیریت را هوش مصنوعی و مدیریت هوشمند و هوشمندسازی و به کارگیری هوش مصنوعی عنوان و اظهار کرد: اگر محققان از همه نقاط دنیا، در این زمینه ما را یاری کنند، ما از آن استقبال می‌کنیم، البته اگر بخواهیم هوش مصنوعی را توسعه دهیم و کلیه فعالیت‌های اکتشاف را کنار بگذاریم، عقب می‌مانیم.

اسماعیلی با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم سه محور فعالیتی برای این سازمان تعریف کنم، قطعا یکی از آنها هوش مصنوعی و استفاده از مدیریت هوشمند و هوشمندسازی خواهد بود، ادامه داد: در این راستا حتما تا پایان سال آینده تقریبا کلیه فرآیند‌های سازمان زمین‌شناسی با مدیریت هوشمند خواهد بود و فرآیند‌هایی مانند اینکه نامه‌ای از سوی فردی در دبیرخانه ثبت شود و برای پیگیری آن تماس‌های طولانی‌مدت انجام دهد، ارتقاء می‌یابد و در این زمینه کار‌های مقدماتی خوبی قبلا انجام شده و ما این فرآیند را تکمیل خواهیم کرد.

رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ادامه داد: ما همه فرآیند‌های زمین‌شناسی مرتبط با این سازمان را به سمت استفاده از مدیریت هوش مصنوعی به پیش می‌بریم و در این راستا نرم‌افزاری طراحی شده و در مراحل آخر است. شاید در این زمینه نسبت به برخی از شرکت‌ها عقب هستیم، ولی عزم ما بر این است که کلیه برداشت‌ها از فیلد به صورت آنلاین انجام شود و در جا‌هایی که امکان انجام فرآیند آنلاین نباشد، به صورت آفلاین انجام می‌شود و در آخر در سازمان نسخه آنلاین آن اجرایی می‌شود.

وی با بیان اینکه نمونه‌برداری‌ها، عکس‌برداری‌ها، توضیحات صوتی و فیلدی و همه فرآیند‌ها از زمین تا پیگیری یک نامه، از روش‌های نوین در زمین‌شناسی و اکتشافات خواهد بود، خاطرنشان کرد: ما نیازمند همراهی و همکاری اساتید جوان و پژوهشگران هستیم.

توسعه ژئوفیزیک هوایی

اسماعیلی با تاکید بر اینکه حوزه ژئوفیزیک هوایی را با قدرت بالایی پیگیری می‌کنیم، گفت: علی‌رغم آنکه در ۴۴ سال قبل کمتر از ۶۵ هزار کیلومتر خطی برداشت هوایی داده داشتیم، برنامه هفتم توسعه برداشت ۲ میلیون کیلومتر خطی را برای ما تکلیف کرده است. اگرچه ژئوفیزیک قبل از سال‌های قبل آغاز شده ولی موضوع مگنتوتلوریک به عنوان اقدامی است که باید در سازمان زمین‌شناسی به آن پرداخته شود.

وی با بیان اینکه روش مگنتوتلوریک تنها در دو کشور آمریکا و استرالیا اجرایی شده است، ادامه داد: در این روش با استفاده از ابزارهایی، مسیر ماگما‌ها در اعماق زمین دنبال می‌شود و این وظیفه حاکمیت است تا مسیر اکتشاف را تعریف کند. ما همچنان از استاندارد‌های کشور‌های آمریکا و سایر کشور‌ها در این حوزه استفاده می‌کنیم و برنامه داریم که در مدت دو سال آینده کتابخانه طیفی سازمان را تکمیل کنیم و استاندارد‌های لازم را بومی کنیم.

اسماعیلی با بیان اینکه در همه این زمینه‌ها نیازمند همراهی و کمک و راهنمایی اساتید هستیم، اضافه کرد: سازمان زمین‌شناسی به ویژه در حوزه اکتشاف باید فعال شود، چون از بخش‌های بنیادی است؛ چرا که اگر ما در این حوزه‌های اولویت دار حرکت نکنیم، شرکت‌ها و بنگاه‌ها که بیشتر به دنبال سود هستند، گام می‌بردارند، ولی در برخی از حوزه‌های حیاتی مانند امور زیربنایی حتما ما باید وارد شویم.

رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی با بیان اینکه این سازمان گام اول مطالعات در زمینه مخاطرات زمین‌شناسی را برداشته است، یادآور شد: مطالعه در حوزه‌هایی، چون مشکلات آب، فرونشست زمین و زلزله از حوزه‌هایی است که حتما سازمان زمین‌شناسی آن را فراموش نخواهد کرد و برخی دیگر از اقدامات که بخش حاکمیتی آن در اختیار ما است، به آن رسیدگی می‌کنیم و هرگز کار حاکمیتی را برای انجام تصدی‌گری رها نخواهیم کرد.

وی گفت: با صدای بلند اعلام می‌کنم که هرگز به سمت صدور گواهی کشف در بخش اکتشاف تا زمانی که من در سازمان هستم، پیش نخواهیم رفت، هر چند که تعدادی کار هست که باید اجرا کرده و آنها را تحویل دهیم، ولی به طور کلی وظیفه اصلی ما تولید اطلاعات پایه است تا بخش خصوصی به میدان بیاید و از آنها استفاده کند.

اسماعیلی با تاکید بر اینکه ما مرکز داده را به عنوان مهم‌ترین فعالیت پایه برای خودمان تلقی می‌کنیم، گفت: همه اطلاعات مورد نیاز دستگاه‌ها، چون نفت، سازمان انرژی اتمی، وزارت نیرو و سایر بخش‌های خصوصی را از طریق پایگاه‌داده‌ها با قوت تمام تهیه می‌کنیم. هدف ما این است که کلیه داده‌های زمین را جمع‌آوری کنیم و این ماموریت قانون و تکلیف برنامه هفتم توسعه است تا این داده‌ها را استانداردسازی کرده و در اختیار دستگاه‌ها قرار دهیم.

وی افزود: مطابق مصوبه‌ای که داریم هر گزارشی که سازمان زمین‌شناسی تولید کند، حداکثر ۳ ماه بعد از نهایی شدن، از طریق پایگاه‌داده‌ها در اختیار عموم قرار می‌دهیم. ما کشور را از نظر اکتشاف و استخراج صنایع معدنی قطب‌بندی می‌کنیم، چرا که شاهدیم بلایی که صنایع و معادن به ویژه در بخش فولاد با آن مواجه هستند، به گونه‌ای که هدف‌گذاری تولید ۵۵ میلیون تولید فولاد است که بیش از ۱۶۵ میلیون مجوز صادر شده است و ما حتما به سمت قطب‌بندی کشور در زمینه اکتشاف به پیش می‌رویم.

توسعه و تجهیز آزمایشگاه‌های مرجع زمین‌شناسی

رئیس سازمان زمین‌شناسی به لزوم توسعه آزمایشگاه‌های زمین‌شناسی اشاره کرد و گفت: من به عنوان عضو هیات علمی دانشگاه اعلام می‌کنم که ضمن احترام به کلیه دست‌اندرکاران آزمایشگاه‌های این حوزه، هرگز به آزمایشگاه‌های داخل کشور برای انجام آنالیز‌های مقالات اعتماد نکردم و در این راستا مقید به این هستیم که آزمایشگاه سازمان زمین‌شناسی را به یک آزمایشگاه مرجع و استاندارد برسانیم.

وی با اشاره به خدمات ارائه شده از سوی آزمایشگاه این سازمان با بیان اینکه قطعا در سال آینده به آنالیز ۴۰ هزار نمونه در آزمایشگاه سازمان افتخار نمی‌کنم، ادامه داد: در آزمایشگاه سازمان زمین‌شناسی به سمتی می‌رویم که مجموعه‌های خصوصی آزمایشگاه تاسیس کنند و ما اقدام به استانداردسازی آنها می‌کنیم. افتخار بالاتر ما مرجعیت آزمایشگاهی و استاندارد بودن آنالیز‌ها و آزمایشگاه است.

اسماعیلی افزود: ما حتما نگاه جدی به شناسایی معادن فراسرزمینی خواهیم داشت و روابط بین‌المللی را تقویت می‌کنیم و ما به عنوان سازمان زمین‌شناسی اقدام به شناسایی معادن در سراسر کشور می‌کنیم تا سایر بخش‌ها به سمت سایر فرآیند بروند. ما در زمینه توسعه سابقه بین‌المللی سازمان برای تولید نقشه‌های پایه به پیش خواهیم رفت.

وی با بیان اینکه در این سازمان حتما به سمت زمین‌شناسی دریایی حرکت می‌کنیم، گفت: اعتقاد داریم که گام‌های اولیه اقتصاد دریا محور باید از سوی سازمان زمین‌شناسی برداشته شود.

رئیس سازمان زمین‌شناسی با تاکید بر ضرورت همکاری با پیشکسوتان این حوزه، تاکید کرد: در جلسه‌ای که با رؤسای دانشگاه‌های زمین‌شناسی سراسر کشور برگزار کردیم، اعلام کردیم که نیاز داریم با اساتید همکاری کنیم و این آمادگی در سازمان حتما وجود دارد و عزم جدی داریم که در حوزه آموزش حرکت کنیم و بخشی از عملیات زمین‌شناسی در فیلد را در دانشگاه‌ها تقویت کنیم.

وی با بیان اینکه این بخش از مطالعات در دانشگاه‌ها حذف شده است، خاطرنشان کرد: ما به عنوان سازمان زمین‌شناسی باید این بخش را تقویت کنیم. ممکن است قادر نباشیم فیل همه دانشگاه‌ها را تکمیل کنیم، ولی حداقل می‌توانیم به سمت همکاری با دانشگاه‌های برتر حرکت کنیم و دانشجویان برتر را می‌توانیم پوشش دهیم.

تهیه نقشه‌های یک پنجاه هزار

اسماعیلی افزود: تهیه نقشه‌های یک پنجاه هزار را در دست اقدام داریم و در سال آینده حدود ۱۲۰ نقشه سه لایه و حدود ۳۶۰ پروژه در بخش اکتشاف را به مرحله اجرا خواهیم گذاشت و اگر در هر یک از ۳۶۰ پروژه ۵ دانشجو را برای آموزش جذب کنیم، بخشی از مشکلات کشور مرتفع خواهد شد و دانشجو بعد از فارغ‌التحصیلی نگرانی کار با ابزار ندارد.

وی با تاکید بر اینکه سازمان در این زمینه برنامه دارد، خاطرنشان کرد: علاوه بر اینها ما در زمینه همگام کردن بخش‌های مردم نهاد و انجمن‌های علمی برنامه‌هایی را تدوین کرده‌ایم. خیلی خوب است که انجمن‌های رسوب‌شناسی، سنگ‌شناسی، زمین‌شناسی اقتصادی، تکتونیک، زمین‌شناسی مهندسی زمین و فسیل‌شناسی داریم، ولی برنامه داریم که این انجمن‌ها را دور هم جمع کنیم و تلاش می‌کنیم که همایش‌های مرتبط با علوم زمین جهت یافته‌تر و هدفمندتر برگزار شود.

اسماعیلی از تعریف طرح‌های جامع در این حوزه خبر داد و یادآور شد: از پژوهشگران دانشگاهی و غیردانشگاهی که هر خشتی از معماری که ما تعریف کردیم را بسازند و به ما کمک کنند، استقبال می‌کنیم. ما در جهتی می‌رویم که یک یا چند طرح پژوهشی علوم زمین را تعریف کنیم و دیگر پایان‌نامه دانشجویان نباید در کمد‌های اساتید قرار گیرند و حتما پژوهش‌های هدفمند، مورد حمایت قرار می‌گیرند.

رئیس سازمان زمین‌شناسی با بیان اینکه این سازمان از نعمت پژوهشکده علوم زمین برخوردار است، خاطرنشان کرد: همه اعضای آن عضو هیات علمی هستند که در سازمان زمین‌شناسی دارای سوابق اجرایی هستند و حتما به عنوان حلقه رابط میان دانشگاه‌ها و سازمان زمین‌شناسی از آنها استفاده می‌شود.

وی با اشاره به انعقاد تفاهم‌نامه با شرکت چادرملو، گفت: یکی از دلایلی انعقاد این شرکت این است که نگوییم سازمان زمین‌شناسی به دلیل نبودن اعتبارات نمی‌تواند کار کند و ما باید دو میلیون کیلومتر ژئوفیزیک هوایی را انجام دهیم و برای انجام آن به حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیارد تومان اعتبارات نیاز داریم و لازم است در این زمینه شرکت‌ها هم در توسعه اکتشاف و هم بهره‌برداری، به میدان بیایند.

اسماعیلی اضافه کرد: منابع سنگ چادرملو و فولاد مبارکه و شرکت‌های بزرگ می‌دانیم به کدام سمت می‌رود و ما تلاش می‌کنیم منابعی را آماده کنیم تا همه در بخش اساسی اکتشاف گام بردارند و در این حوزه، زمینه‌سازی برای ورود بخش خصوصی را انجام خواهیم داد.

منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)