بازار جهانی سنگ‌ آهن در محدوده گذار

به گزارش می‌متالز، متن کامل یادداشت سیدمحمد ذریه‌زهرایی، تحلیل‌گر بازار سرمایه، به شرح زیر است:

قیمت سنگ‌ آهن در دو سال گذشته دست‌خوش تغییرات بسیاری شده است. در سال ۲۰۲۳ شاهد شکل‌گیری کف قیمت بالای ۱۰۰ دلار بودیم و در اوایل سال ۲۰۲۴، سقف قیمتی ۱۴۴ دلار به ثبت رسید و بعد هم افت سنگینی روی سنگ‌ آهن رخ داد.

رشد تقاضای جهانی فولاد، جنگ روسیه و اوکراین اختلال در زنجیره ارزش، کاهش عرضه و افزایش تقاضای باعث روند صعودی قیمت سنگ‌ آهن تا ۱۴۴ دلار شد.

بعد از به وجود آمدن بحران شدید مسکن در چین و جنگ تجاری شکل گرفته بعد از روی کار آمدن ترامپ در آمریکا، قیمت سنگ‌ آهن و محصول نهایی آن که فولاد است؛ تحت تاثیر قرار گرفت و افت‌هایی را تجربه کرد.

در سپتامبر و اکتبر ۲۰۲۴ (تقریبا در اواخر پاییز گذشته) اقدامات حمایتی دولت چین، از جمله کاهش ذخایر قانونی بانک‌ها، که به آزاد شدن منابع مالی در بانک‌ها منجر شد، در قیمت سنگ‌ آهن جهش ایجاد کرد.

قیمت سنگ‌ آهن تحت تاثیر این عامل رشد ۲۰ درصدی را تجربه کرد و از سطح ۹۱ دلار به سقف قیمت ۱۱۲ دلار نیز رسید.

اما این رشد در ادامه تا حدودی خنثی شد و در حال حاضر می‌توان انتظار داشت که قیمت این ماده معدنی در کوتاه‌مدت بین ۹۰ دلار تا ۱۱۰ دلار را در نوسان باشد، هر چند که به نظر می‌رسد قیمت بالای ۱۰۰ دلار برای این کامودیتی دوام چندانی نخواهد داشت.

عوامل موثر بر بهای سنگ‌ آهن

۱- افت تقاضا از سمت چین به دلیل بحران مسکن: در حالی که چین بزرگ‌ترین تولیدکننده و بزرگ‌ترین مصرف‌کننده فولاد جهان به شمار می‌آید، با کاهش تقاضا مواجه است، اما بر اساس پیش‌بینی‌ها، ممکن است میزان تولید فولاد این کشور، متناسب با کاهش تقاضا کاهش پیدا نکند. به همین دلیل در بازار‌های جهانی شاهد افت تقاضای فولاد (عمدتا تقاضای داخلی چین) و افزایش عرضه‌ها از سوی تولیدکنندگان چینی هستیم و عملا دامپینگ چین در حال شکل‌گیری است.

۲- تقاضا از سمت هند به عنوان سکان‌دار رشد اقتصاد جهانی در سال‌های پیش روی: روند تولید فولاد هند که عمده تقاضا را به سمت سنگ‌ آهن سوق می‌دهد به‌شدت بهبود پیدا کرده و ظرف ۵ سال گذشته بیش از ۳ برابر شده است و از حدود ۴ میلیون تن در ماه به بالای ۱۳.۵ میلیون تن رسیده است. با وجود آن که مقیاس چین نسبت به هند بسیار بزرگ‌تر است، تغییر در بازار چین تاثیر بیشتری نسبت به هند خواهد داشت.

بر اساس پیش‌بینی‌ها تولید فولاد ظرف ۱۰ سال آینده به ۲ هزار میلیون تن می‌رسد. پیش‌بینی‌ها دال بر این است که در سال‌های آینده بیش‌ترین تقاضای فولاد از سمت هند خواهد بود. ظرف ۱۰ سال آینده یک سوم رشد تقاضای فولاد جهانی از سوی هند خواهد بود و پیش‌بینی می‌شود بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیون تن فولاد به تقاضای هند افزوده شود. به همین دلیل هند نقش موثر و کلیدی در بازار‌های جهانی بازی خواهد کرد.

۳- بحران املاک و مستغلات در چین: افت تقاضا از سمت املاک چین رخ داده که و ۴ شرکت بزرگ و تولیدکننده یعنی سازندگان و تولیدکنندگان املاک و مستقلات در شرف ورشکستگی قرار دارند. میانگین فروش متراژی ملک در این کشور، حدود ۲۳ تا ۲۴ درصد کاهش پیدا کرده است. با این افت طبیعتا، رشد تقاضای زیادی برای فولاد و سنگ‌ آهن وجود نخواهد داشت. در مقابل افت تقاضای درچین، تقاضا در هند رو به افزایش است و به‌نظر می‌رسد که بازار سنگ‌ آهن در دوره گذاری است که با حرکت تقاضا به سمت هند و افت تقاضا در چین قرار شکل گرفته است. این احتمال وجود دارد که بعد از گذر از این دوران، قیمت سنگ‌ آهن به ثبات برسد و به دور از نوسانات کاهش و افزایشی شدیدی باشد.

۴- تقاضای فولاد و حاشیه سود فولادسازان سراسر دنیا: اخیرا حاشیه سود فولاد در کشور چین تحت فشار و افت شدید قرار گرفته است. به‌طوری کلی میانگین تاریخی حاشیه سود فولاد که از سال ۲۰۰۷ تا کنون حدود ۷ درصد بوده، در سال ۲۰۲۴ در مقاطعی این رقم به صفررسیده است و یکی از عوامل موثر بر قیمت سنگ‌ آهن به شمار می‌آید.

۵- ذخایر و موجودی انبار فولاد و سنگ آهن در چین: موجودی انبار بنادر چین در محدوده ۱۴۰ میلیون تن سنگ‌ آهن است. در هفته‌های گذشته شاهد کاهش ۱۰ میلیون تنی موجودی سنگ‌ آهن بنادر چین بوده‌ایم که البته از نظر تاریخی این روند ممکن است با شتاب بیش‌تری نیز ادامه داشته باشد.

چشم‌انداز میان مدت فولاد و میلگرد در چین

قرارداد‌های آتی میلگرد فولادی در ماه مارس به ۳،۱۷۰ یوان در هر تن سقوط کرد که پایین‌ترین سطح در بیش از ۲ ماه گذشته است.

این کاهش به دلیل افت انتظارات تقاضا رخ داد، این در حالی است که سرمایه‌گذاران در مورد میزان کاهش تولید فولادی که ممکن است دولت چین اعمال کند، گمانه‌زنی کردند.

سرمایه‌گذاری در بخش مسکن چین در ۲ ماه ابتدای سال تقریباً ۱۰ درصد کاهش یافت، در حالی که قیمت خانه‌های نوساز نسبت به ماه قبل کاهش پیدا کرد و نگرانی‌ها در مورد این‌که بحران املاک این کشور هنوز به اوج خود نرسیده، تقویت کرد.

افت مداوم تقاضای املاک، نگرانی‌ها را تشدید کرده و احتمالا سازندگان املاک، امسال نیز به انحلال شرکت‌ها ادامه دهند و منابع اصلی جهت خرید میلگرد فولادی در بزرگ‌ترین مصرف‌کننده جهان حذف شوند.

علاوه بر این، افزایش موانع تجاری، توانایی کارخانه‌ها برای فروش به مشتریان خارجی را تهدید کرد؛ کشور‌هایی مانند تایوان، ویتنام، کره‌جنوبی، برزیل و ایالات‌ متحده در حال تهدید یا اعمال تعرفه‌هایی بر روی فولاد چین هستند.

مازاد نسبی عرضه فولاد قبلاً دولت چین را وادار کرده بود که امسال سیگنال کاهش ظرفیت را صادر کند، هرچند میزان آن هنوز اعلام نشده است.

نمای بازار سنگ‌ آهن

قیمت سنگ‌ آهن با عیار ۶۲ درصد به حدود ۱۰۲ دلار در هر تن کاهش یافته و به پایین‌ترین سطح یک ماهه رسیده، زیرا نگرانی‌ها درباره صنعت فولاد چین و ضعف بخش املاک بر احساسات بازار تأثیر گذاشت.

قرارداد‌های آتی میلگرد فولادی نیز به پایین‌ترین سطح در شش ماه اخیر سقوط کرده که نشان‌دهنده تقاضای ضعیف است.

در همین حال، بازار املاک چین تحت فشار باقی ماند و به‌رغم حمایت‌های دولتی قیمت خانه‌های نوساز در ماه فوریه با سرعت بیشتری کاهش یافت.

افزون بر این چشم‌انداز محتاطانه، پکن به‌تازگی از یک طرح اقدام ویژه برای تقویت هزینه‌های مصرف‌کننده خبر داد، اما نبود جزئیات درباره زمان‌بندی و مقیاس آن باعث عدم اطمینان سرمایه‌گذاران شد.

هم‌زمان، دولت چین بر تعهد خود به محدود کردن تولید فولاد خام به‌منظور مهار ظرفیت مازاد تأکید کرد. انتظار می‌رود این اقدام، تولید سالانه فولاد را ۵۰ میلیون تن کاهش دهد و بر تقاضای سنگ‌ آهن تأثیر بیش‌تری بگذارد.

منبع: پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)