مناطق ویژه؛ آلترناتیو توسعه تجارت و گردشگری

‌می‌متالز - مهدی کرباسیان، رییس سابق هیات عامل ایمیدرو با مرور سابقه ایجاد «مناطق ویژه» در کشور، آن را راهکاری جایگزین برای توسعه تجارت و گردشگری دانست. او با اشاره به نخستین تجربه موفق در سیرجان و تداوم این مسیر در دوره‌های بعد، تأکید کرد ایجاد چنین مناطقی علاوه بر راه‌اندازی واحد‌های صنعتی، پروژه‌های شاخصی، چون آلومینیوم المهدی، پارسیان و سایکو را به ثمر رسانده است؛ هرچند محدودیت‌های قانونی بعدی، چالش‌هایی جدی برای فعالان این عرصه ایجاد کرده است.

به گزارش می‌متالز، مهدی کرباسیان، رئیس سابق هیأت عامل ایمیدرو، در میزگرد نقش مناطق اقتصادی در توسعه معدن و صنایع معدنی در پانزدهمین همایش و نمایشگاه صنعت فولاد و سنگ‌ آهن ایران اظهار کرد: چنانکه می‌دانیم سال‌ها قبل در کشور برای حل معضلات حوزه‌های تجارت و گردشگری و رونق‌بخشی بیشتر به این دو بخش درآمدساز و مهم، پیشنهاد توسعه مناطق آزاد از سوی برخی از کارشناسان و صاحب‌نظران مطرح شد که البته با مخالفت برخی از اعضای تیم اقتصادی روبه‌رو شد.

وی افزود: در آن زمان مخالفان اجرای این طرح به جای نظریه توسعه مناطق آزاد، موضوع «مناطق ویژه» را به عنوان جایگزین مطرح کردند و معتقد بودند که توسعه مناطق ویژه می‌تواند از حیث اقتصادی و تجاری آورده مطلوبی برای کشور داشته باشد؛ چراکه راه‌اندازی کارخانه‌ها و واحد‌های صنعتی و تجاری در این مناطق ثمرات قابل توجهی در پی دارد.

رئیس سابق هیأت عامل ایمیدرو تصریح کرد: بر این اساس، اولین منطقه ویژه که در آن سال‌ها در کشور راه‌اندازی شد، منطقه ویژه سیرجان بود که تا حدی توانست نتایج موفقیت‌آمیزی کسب کند. این اتفاق در دوره ریاست‌جمهوری مرحوم هاشمی رفسنجانی رخ داد و بعد‌ها در دولت اول آقای خاتمی اصرار بر توسعه مناطق ویژه صورت گرفت؛ هرچند اساساً مجوز آنها در این زمینه تنها مجوز گمرک بود. خلیج فارس نیز در زمره مناطقی بود که در دوره‌های بعد به این جرگه پیوست.

به گفته کرباسیان، بعد‌ها این مناطق ویژه گسترش و رونق بیشتری یافتند و کارخانه‌های تولیدی و تجاری بیشتری در آنها راه‌اندازی و مشغول به فعالیت شدند؛ هرچند به دلیل قوانین و مقررات مختلفی که بعد‌ها توسط متولیان امر بر شرایط فعالیت این مناطق تحمیل شد، محدودیت‌هایی ایجاد شد که تا حد زیادی مشکلاتی را برای فعالان این عرصه رقم زد.

وی در ادامه به منطقه ویژه خلیج فارس و راه‌اندازی کارخانه آلومینیوم المهدی اشاره کرد که در آن زمان تأسیس شد و بعد‌ها توسعه یافت و به دنبال آن پروژه‌های دیگری نیز به بهره‌برداری رسید.

کرباسیان همچنین با اشاره به پروژه منطقه ویژه پارسیان که در دولت دهم ایجاد و راه‌اندازی شد، بیان کرد: در آن دوره اختلافات و جنجال‌هایی بر سر این پروژه ایجاد شد، اما اهمیت آن نزدیکی به محدوده عسلویه است و امروز به دلیل مشکلات محیط زیستی و دیگر مسائل در عسلویه، منطقه پارسیان می‌تواند از اهمیت و اثرگذاری بیشتری برخوردار باشد.

به گفته وی، پروژه سایکو نیز که در دولت یازدهم راه‌اندازی شد، از دیگر پروژه‌های شاخص در میان مناطق ویژه محسوب می‌شود.

منبع: پایگاه خبری - تحلیلی ایراسین